Χωρίς αναδρομικά οι αλλαγές στο ΕΚΑΣ

Από 1η Ιουνίου και όχι από 1η Ιανουαρίου εφαρμόζονται τα νέα εισοδηματικά κριτήρια του ΕΚΑΣ, που οδηγούν σε περικοπή του επιδόματος για περίπου 80.000 χαμηλοσυνταξιούχους, σύμφωνα με την τροπολογία του υπουργείου Εργασίας που κατατέθηκε στη Βουλή (Δείτε εδώ την τροπολογία).

Αναλυτικά, η τροπολογία ορίζει ότι η εφαρμογή των νέων κριτηρίων του Ε.Κ.Α.Σ. που εισάγονται με το ν. 4387/2016 αρχίζει από 1.6.2016. Παράλληλα, αποσαφηνίζεται ότι, με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, εκδιδόμενη σε ετήσια βάση, αναπροσαρμόζονται τα ποσά που αναφέρονται στα εισοδηματικά κριτήρια της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού καθώς και τα ποσά του επιδόματος.

Η σωρευτική εξοικονόμηση στον προϋπολογισμό του Ε.Φ.Κ.Α., για την αιτία αυτή, από το έτος 2016 έως και το έτος 2017 θα ανέλθει σε 570 εκατ. ευρώ, από το έτος 2016 έως και το έτος 2018 σε 808 εκατ. ευρώ και από το έτος 2016 έως και το έτος 2019 σε 853 εκατ. ευρώ. Από 1.1.2020 η παροχή αυτή καταργείται. Στην πράξη, το ποσό εξοικονόμησης μεταξύ 2016 και 2017 παραμένει το ίδιο, γεγονός που σημαίνει ότι το 2017 θα κοπούν περισσότερα ποσά, και συνεπώς θα χάσουν το επίδομα περισσότεροι δικαιούχοι.

Η έκδοση της κοινής υπουργικής απόφασης και ο έλεγχος των εισοδηματικών κριτηρίων χορήγησης του επιδόματος για κάθε έτος λαμβάνουν χώρα το αργότερο μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, έτσι ώστε από 1η Ιανουαρίου κάθε έτους να μη χορηγείται Ε.Κ.Α.Σ. σε μη δικαιούχους. 

Η τροπολογία του υπουργείου Εργασίας περιλαμβάνει μια σειρά αλλαγών, κυρίως νομοτεχνικού χαρακτήρα, στον πρόσφατο ασφαλιστικό νόμο, με κυριότερες την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του εφάπαξ για τους αυτοαπασχολούμενους, που οδηγεί σε μεγαλύτερη από την αρχικώς προβλεπόμενη περικοπή της παροχής, καθώς και την αποσαφήνιση ότι δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις για το οικογενειακό επίδομα στο δημόσιο, σε όσους λάβουν σύνταξη με βάση το νέο ασφαλιστικό. Παράλληλα μειώνει τη βάση υπολογισμού της σύνταξης στην περίπτωση απασχόλησης συνταξιούχων, ενώ καταργεί ειδικούς - κοινωνικούς πόρους που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ με ετήσιο κόστος για τον ΕΦΚΑ 15 εκατ. ευρώ.

Αναλυτικά, ορίζει ότι:

- Καταργούνται ρητά οι διατάξεις του ν.2084/1992 που προέβλεπαν ότι, κατά τη συγκεφαλαίωση του συντάξιμου χρόνου των νέων ασφαλισμένων (μετά την 1-1-1993), διάστημα ίσο τουλάχιστον προς 6 μήνες λογίζεται ως έτος.

- Προβλέπεται ότι για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης που θα περικοπεί σε περίπτωση εργασίας συνταξιούχων του Δημοσίου θα λαμβάνεται, εφεξής, υπόψη το ύψος του ποσού του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη που ισχύει κάθε φορά (αντί αυτού της 31-12-2011 που ορίστηκε με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 23 του ν. 4387/2016).

- Ρυθμίζεται κατά ενιαίο τρόπο για μισθωτούς και αυτοτελώς απασχολούμενους, ο υπολογισμός του ποσού της εφάπαξ παροχής για τον χρόνο ασφάλισης που έχει διανυθεί έως και την 31-12-2013. Ειδικότερα:

Ως αποδοχές για τον υπολογισμό της ανωτέρω παροχής νοείται ο μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών για τους μισθωτούς και ο μέσος όρος των τιμών των ασφαλιστικών κατηγοριών για τους αυτοαπασχολούμενους, που έλαβε ο ασφαλισμένος κατά τα πέντε (5) τελευταία έτη έως και την 31-12-2013 [αντί κατά τα πέντε (5) τελευταία, πριν την αποχώρηση από την υπηρεσία του, έτη, που ισχύει σήμερα], εφόσον υπεβλήθησαν ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του κλάδου.

Η προβλεπόμενη ετήσια προσαύξηση κατά την ετήσια μεταβολή μισθών εφαρμόζεται από το επόμενο έτος μετά το καταληκτικό της ανωτέρω πενταετίας, έως και το έτος αποχώρησης από την υπηρεσία, το επάγγελμα ή την εργασία και τίθεται ελάχιστο όριο για το ύψος του σωρευμένου συντελεστή που προκύπτει από την ετήσια μεταβολή μισθών, που δεν μπορεί να είναι μικρότερος από ένα (1).

Εξισώνεται με τα ισχύοντα για τους μισθωτούς, ο τρόπος υπολογισμού της εφάπαξ παροχής των αυτοαπασχολούμενων για τον χρόνο ασφάλισης που έχει διανυθεί έως και την 31-12-2013, που αποτελείται εφεξής από το γινόμενο του εξήντα τοις εκατό (60%) [από εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) που ισχύει σήμερα], των αποδοχών επί των οποίων έγιναν οι νόμιμες κρατήσεις, επί του δεκαδικού αριθμού των ετών ασφάλισης έως και την 31-12-2013.

- Απαλείφεται από το περιεχόμενο της υφιστάμενης νομοθετικής εξουσιοδότησης της παρ. 8 του άρθρου 38 του ν. 4387/2016 ο επαναπροσδιορισμός των ποσοστών των εισφορών μισθωτών και εργοδοτών για κύρια σύνταξη.

- Καταργούνται οι ειδικώς οριζόμενοι πόροι ασφαλιστικών ταμείων που έχουν υπαχθεί στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.).

- Δεν παρέχεται πλέον νομοθετική εξουσιοδότηση για την εξειδίκευση των κατηγοριών αυτοαπασχολούμενων και ελεύθερων επαγγελματιών, οι οποίοι μέχρι την έναρξη ισχύος του ν.43 87/2016 υπάγονταν στην ασφάλιση άλλων Φορέων Κύριας Ασφάλισης, πλην ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ. Η υφιστάμενη νομοθετική εξουσιοδότηση περιορίζεται στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών των ανωτέρω κατηγοριών.

- Μέχρι 31-12-2017 ολοκληρώνονται οι διαδικασίες ενσωμάτωσης στη φορολογική διοίκηση όλων των λειτουργιών που σχετίζονται με την υποβολή δηλώσεων καταβολής του φόρου εισοδήματος και ασφαλιστικών εισφορών, καθώς και με τη διενέργεια παντός είδους ασφαλιστικών εισφορών, τρεχουσών και ληξιπρόθεσμων.

- Τροποποιούνται-συμπληρώνονται οι διατάξεις του άρθρου 92 του ν.43 87/2016 αναφορικά με την καταβολή του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) και ορίζεται, ως χρόνος εφαρμογής των νέων κριτηρίων χορήγησης του ΕΚΑΣ, η 1-6-2016 αντί 1-1-2016 που ισχύει.

- Απαλείφεται ο χρονικός προσδιορισμός αποτύπωσης στο οικείο πληροφοριακό σύστημα των στοιχείων κάθε ασφαλισμένου αναφορικά με το ύψος του αθροίσματος κύριας και επικουρικής σύνταξης για την αναπροσαρμογή των καταβαλλόμενων επικουρικών συντάξεων.

- Αποσαφηνίζεται ο τρόπος λειτουργίας του αυτόματου μηχανισμού εξισορρόπησης, αναφορικά με την αναπροσαρμογή των επικουρικών συντάξεων σε περίπτωση ελλειμμάτων του οικείου Ταμείου.

- Η αναπροσαρμογή του ετήσιου συντελεστή αναπλήρωσης (Σ) για τον υπολογισμό του μερίσματος του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (Μ.Τ.Π.Υ.) ορίζεται πλέον με απόφαση του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταμείου και όχι με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, ενώ δεν απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Γενικού Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.