Ερχεται ρύθμιση χρεών «νέου τύπου» στα Ταμεία

Ρύθμιση που θα λάβει υπόψη της την πραγματική οικονομική κατάσταση και τις δυνατότητες των οφειλετών και δεν θα βασίζεται στη λογική των προηγούμενων προσπαθειών, με στόχο είσπραξη μέρους των ληξιπρόθεσμων οφειλών που εκτιμώνται περίπου σε 30 δισ. ευρώ, σχεδιάζει το υπουργείο Εργασίας.

Στόχος είναι, όπως επισημαίνει ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσος Πετρόπουλoς, “η μόχλευση των δυνατοτήτων είσπραξης των ασφαλιστικών οφειλών, οι οποίες για το ΙΚΑ εκτιμούνται σε περίπου 17 δισ. ευρώ και για τον ΟΑΕΕ σε περίπου 12 δισ. ευρώ”.

Ο κ. Πετρόπουλoς εκτιμά ότι η “νέου τύπου” ρύθμιση θα πρέπει να εξυπηρετεί την είσπραξη των ποσών που σήμερα δεν εισπράττονται, με αποτέλεσμα 29 δισ. ευρώ να έχουν μετατραπεί σε βραδυφλεγή βόμβα στο εσωτερικό του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, το αμέσως επόμενο διάστημα θα αναπτυχθούν πρωτοβουλίες προκειμένου με νέα νομοθετική ρύθμιση να επανενταχτούν στο σύστημα όσοι δεν κατάφεραν να αντεπεξέλθουν στην τελευταία ρύθμιση των 100 δόσεων, η οποία μάλιστα, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ, έθετε γενικές προϋποθέσεις για ένταξη, με συνέπεια να ευνοούνται οφειλέτες που δε χρειάζονταν διευκόλυνση, ενώ αντίθετα πλήττονταν αδύναμοι που πραγματικά δεν μπορούσαν να πληρώσουν.

Καθώς μάλιστα με την πρόσφατη ασφαλιστική μεταρρύθμιση θεσπίστηκε το κοινό μητρώο των υπόχρεων καταβολής ασφαλιστικών εισφορών και φόρου εισοδήματος, δεν αποκλείεται η νέα ρύθμιση να στηρίζεται στη λογική της ενιαίας αντιμετώπισης οφειλών προς τα ταμεία και τις εφορίες, με ενιαία εισφορά, η οποία στη συνέχεια θα κατανέμεται στους δικαιούχους αναλογικά.

Παράλληλα, ο ασφαλιστικός νόμος περιλαμβάνει άρθρο σύμφωνα με το οποίο συστήνεται επιτροπή αρμόδια για την εφαρμογή της διαδικασίας του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, για τη ρύθμιση οφειλών προς το ΙΚΑ, πτωχών οφειλετών, καθώς και οφειλετών που έχουν υπαχθεί στις προπτωχευτικές διαδικασίες συνδιαλλαγής και εξυγίανσης.

Ορίζει δε, στις περιπτώσεις πτωχών οφειλετών, ανεξάρτητα αν οι οφειλές τους έχουν ενταχθεί στο ΚΕΑΟ κι εφόσον το συνολικό βασικό χρέος υπερβαίνει το ποσό των 600.000 ευρώ, το αίτημα να εξετάζεται από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, ενώ τα αιτήματα οφειλετών που έχουν συνάψει συμφωνία συνδιαλλαγής ή εξυγίανσης εξετάζονται μόνο από την Επιτροπή, ανεξαρτήτως ύψους οφειλής.

Επιπλέον, καθορίζονται οι προϋποθέσεις βάσει των οποίων κάποιες οφειλές μπορεί να χαρακτηρισθούν ανεπίδεκτες είσπραξης και κάποιες, όπως για παράδειγμα οι οφειλές της Πειραϊκής Πατραϊκής, να κριθούν διαγραπτέες και να διαγραφούν, με την επιφύλαξη της πλήρους διατήρησης των ασφαλιστικών δικαιωμάτων των μισθωτών ασφαλισμένων.

Αναλυτικά, προβλέπεται ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα ταμεία που έχουν βεβαιωθεί από το αρμόδιο όργανο χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

α. Έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες και δεν διαπιστώθηκε η ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη ή των υπευθύνων της επιχείρησης, ή διαπιστώθηκε η με οποιονδήποτε τρόπο εκποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων που δεν υπόκεινται σε ακύρωση ή σε διάρρηξη κατά τα άρθρα 939 επ. Α.Κ., ο έλεγχος της πτωχευτικής και μεταπτωχευτικής περιουσίας, εφόσον πρόκειται για πτωχό, ή ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκαθάρισης, εφόσον πρόκειται για οφειλέτη υπό καθεστώς εκκαθάρισης.


β. Έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών, ακινήτων ή απαιτήσεων του οφειλέτη.


γ. Έχει ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος των υπεύθυνων φυσικών προσώπων κατά τις ισχύουσες για κάθε φορέα διατάξεις, ή δεν είναι δυνατή η άσκησή της.


Από την καταχώριση της οφειλής στα βιβλία των ανεπίδεκτων είσπραξης και για χρονικό διάστημα 10 ετών από τη λήξη του έτους μέσα στο οποίο έγινε η καταχώριση:


α. αναστέλλεται αυτοδικαίως η παραγραφή της οφειλής,


β. δεν χορηγείται στον οφειλέτη και στα συνυπόχρεα πρόσωπα αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας για οποιαδήποτε αιτία, εκτός εάν πρόκειται για είσπραξη χρημάτων που θα διατεθούν για την ικανοποίηση του Ταμείου ή για εκποίηση περιουσιακών στοιχείων, το προϊόν των οποίων θα διατεθεί για τον ίδιο σκοπό,


γ. δεσμεύονται στο σύνολό τους οι τραπεζικοί και επενδυτικοί λογαριασμοί των παραπάνω προσώπων.

Το ΚΕΑΟ και οι αρμόδιες υπηρεσίες κάθε φορέα διατηρούν ακέραιο το δικαίωμά τους για την είσπραξη ή συμψηφισμό της οφειλής και μετά την καταχώρισή της στα ειδικά βιβλία των ανεπίδεκτων είσπραξης.
 

Οφειλή που έχει καταχωρισθεί, κατά τα ανωτέρω, ως ανεπίδεκτη είσπραξης επαναχαρακτηρίζεται ως εισπράξιμη, εάν πριν από την παραγραφή της, διαπιστωθεί ότι υπάρχει δυνατότητα μερικής ή ολικής ικανοποίησής της, είτε από τον οφειλέτη είτε από συνυπόχρεο πρόσωπο. 

Όσο για τη διαγραφή ληξιπρόθεσμων οφειλών που έχουν χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτες είσπραξης, ο νόμος ορίζει ότι πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:
 

α. έχουν ολοκληρωθεί οι προβλεπόμενες ενέργειες για τον χαρακτηρισμό τους ως ανεπίδεκτων είσπραξης,


β. έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες στην αλλοδαπή κατόπιν αξιοποίησης πληροφοριών και δεν διαπιστώθηκε η ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη ή απαιτήσεων αυτού έναντι τρίτων,


γ. έχει ολοκληρωθεί η ποινική διαδικασία σε βάρος των οφειλετών εφόσον προβλέπεται, με την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης.


Τέλος, για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα ταμεία που δεν έχουν χαρακτηριστεί ανεπίδεκτες είσπραξης, ο νόμος ορίζει πως μπορούν να διαγραφούν, εφόσον εμπίπτουν αποκλειστικά και μόνο στις ακόλουθες κατηγορίες οφειλών:


α. οφειλές αποβιωσάντων που δεν καταλείπουν οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο και των οποίων οι κληρονόμοι αποποιήθηκαν την επαχθείσα κληρονομιά,

β. όταν το ποσό της κύριας οφειλής από εισφορές κατά οφειλέτη δεν υπερβαίνει τα 50 ευρώ και δεν έχει επιτευχθεί η είσπραξή του μέσα σε 10 έτη από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο βεβαιώθηκε,

γ. όταν το ποσό της συνολικής οφειλής από οποιαδήποτε αιτία δεν υπερβαίνει τα 100 ευρώ και δεν έχει επιτευχθεί η είσπραξή της μέσα σε 10 έτη από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο βεβαιώθηκε.


Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα, οι οφειλές (άνω των 5.000 ευρώ) που έχουν συσσωρευθεί στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016 από 279.767 οφειλέτες ανήλθαν σε 15,78 δισ. ευρώ.

Μάλιστα, διαπιστώνεται ότι το 38% των οφειλετών ή 107.078 άτομα έχουν οφειλή έως 15.000 ευρώ ο καθένας και το 62% των οφειλετών ή 174.169 άτομα έχουν οφειλή έως 30.000 ευρώ έκαστος. Το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών αφορά 57.284 οφειλέτες που έχουν οφειλή από 100.000 έως 150.000 ευρώ (περίπου το 25% του τρέχοντος υπολοίπου).

Υπάρχουν επίσης 1.049 οφειλέτες με χρέη άνω του 1 εκατ. ευρώ, που χρωστούν το 23% του συνόλου των οφειλών, δηλαδή 2,13 δισ. ευρώ.