ΑΔΜΗΕ: Εισαγωγή στο ΧΑ και στρατηγικός επενδυτής

Μηχανισμούς που επιδιώκουν να περιορίσουν δραματικά και στα επίπεδα που ορίζει το μνημόνιο, το μερίδιο της ΔΕΗ στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπως και λεπτομερή περιγραφή της διαδικασίας διαχωρισμού του ΑΔΜΗΕ από τη ΔEΗ, με έλεγχο του 51% από το Δημόσιο και της πώλησης έως του 24% του ΑΔΜΗΕ σε στρατηγικό επενδυτή, προβλέπει το νομοσχέδιο που κατέθεσε χθες τη νύχτα η κυβέρνηση.

Την υποχρέωση της μείωσης του ποσοστού της ΔEΗ στη λιανική αγορά, το νομοσχέδιο επιδιώκει να καλύψει με τις δημοπρασίες που θα πρέπει να ξεκινήσει η ΔEΗ από τον προσεχή Σεπτέμβριο, αν και η διαδικασία προσδιορισμού της τιμής εκκίνησης που θα καθορίσει και τον βαθμό ενδιαφέροντος των προμηθευτών παραμένει το ζητούμενο. Το νομοσχέδιο, σε εφαρμογή του μνημονίου, θέτει τους όρους για τον υπολογισμό της τιμής της λιγνιτικής ή της υδροηλεκτρικής μεγαβατώρας που θα αποτελέσει την τιμή εκκίνησης. Ωστόσο, με δεδομένες τις εμμονές της ΔEΗ, μένει να φανεί στην πράξη κατά πόσο θα ισχύσουν οι προδιαγραφές, ιδίως όταν το νομοσχέδιο ορίζει ότι ως μεταβλητό κόστος των ορυχείων λαμβάνεται υπόψη αυτό των λογιστικών καταστάσεων της ΔEΗ.

Όσο για τον ΑΔΜΗΕ, η προσπάθεια της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ να διατηρήσει τον ΑΔΜΗΕ κάτω από τον έλεγχο του Δημοσίου καταλήγει σε μια σειρά από πολύπλοκες κινήσεις, για τις οποίες το νομοσχέδιο θέτει σφιχτά χρονοδιαγράμματα.

Ειδικότερα από το περιχεόμενο του νομοσχεδίου για τα ενεργειακά προκύπτουν τα εξής:

Δημοπρασίες

Η ετήσια ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που δημοπρατείται από τη ΔΕΗ ανέρχεται σε 8% στο σύνολο της ζήτησης στο διασυνδεμένο (ηπειρωτικό) σύστημα το 2016, σε 12% το 2017 και 13% το 2018 και 2019. Με βάση τις καταναλώσεις του 20015 (περ. 51 εκατ. μεγαβατώρες), τα ποσοστά αυτά αντιστοιχούν σε 4 εκατομμύρια μεγαβατώρες το 2016, 6,1 εκατ. μεγαβατώρες το 2017 και 6,6 εκατ. μεγαβατώρες το 2018 και 2019. Ωστόσο τα ποσοστά αυτά θα μπορούν να περιοριστούν αναλογικά, εφόσον η μείωση του μεριδίου της ΔEΗ στη λιανική αγορά  υπερβεί κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες τον στόχο απομείωσης όπως αυτός έχει προσδιοριστεί (π.χ. απώλεια μεριδίου 20% το 2017). Αντίθετα, στην περίπτωση που υπάρξει υστέρηση στον ρυθμό απώλειας μεριδίων της ΔEΗ, τότε το ποσοστό της ενέργειας που θα δημοπρατείται θα αυξάνεται αναλογικά.

Δικαίωμα συμμετοχής στις δημοπρασίες τύπου ΝΟΜΕ θα έχουν μόνο οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας και όχι οι βιομηχανίες, έστω και αν οι τελευταίες διαθέτουν άδεια προμήθειας. Ο λόγος της απαγόρευσης αιτιολογείται από την ανάγκη να αποφευχθούν καταστάσεις παράνομης κρατικής ενίσχυσης. Το νομοσχέδιο επιπλέον ορίζει ότι η πρώτη δημοπρασία θα πρέπει να γίνει μέσα στον Σεπτέμβριο του 2016 και αφού προηγουμένως η ΡΑΕ προχωρήσει στην έκδοση αποφάσεων που θα αφορούν στις λεπτομέρειες εφαρμογής της.

Ως προς το φλέγον θέμα της τιμής εκκίνησης των δημοπρασιών, αυτή θα καθορίζεται με υπουργική απόφαση, η οποία θα εκδοθεί μετά από γνώμη της ΡΑΕ. Ωστόσο το νομοσχέδιο ορίζει σαφώς ότι η μεθοδολογία υπολογισμού της τιμής εκκίνησης θα πρέπει υποχρεωτικά να λαμβάνει υπόψη τα μεταβλητά κόστη (κόστος καυσίμου) των λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων. Ειδικότερα δε για τις λιγνιτικές μονάδες, ως μεταβλητό κόστος το νομοσχέδιο ορίζει το κόστος παραγωγής των ορυχείων βάσει των οικονομικών καταστάσεων της ΔΕΗ, κόστη καυσίμων, εκκίνησης, τέλος λιγνίτη, μεταβλητά κόστη λειτουργίας και συντήρησης, κόστη αγοράς ρύπων. Τις δημοπρασίες θα διοργανώνει ο Λειτουργός της Αγοράς-ΛΑΓΗΕ.

ΑΔΜΗΕ

Αλλάζει εντελώς το μοντέλο για το ιδιοκτησιακό καθεστώς του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς ηλεκτρ. ενέργειας-ΑΔΜΗΕ σε σχέση με αυτό που προωθούσε η προηγούμενη κυβέρνηση. Συγκεκριμένα, ο ιδιοκτησιακός διαχωρισμός του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ θα γίνει με έλεγχο του 51% των μετοχών του Διαχειριστή από το Δημόσιο, είτε αμέσως είτε εμμέσως μέσω άλλων νομικών προσώπων που ελέγχει το Δημόσιο. Μάλιστα το νομοσχέδιο ορίζει ότι το ποσοστό των επιμέρους νομικών προσώπων δεν πρέπει να υπολείπεται του 51%.

Ο ιδιοκτησιακός διαχωρισμός του ΑΔΜΗΕ από τη ΔEΗ θα γίνει ως εξής, σύμφωνα πάντα με το νομοσχέδιο. Η ΔΕΗ, με δική της δαπάνη, θα συστήσει εταιρεία συμμετοχών (Holding) στην οποία θα μεταβιβάσει το 51% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ. Αρχικός μέτοχος της Holding θα είναι η ΔEΗ και στη συνέχεια οι μέτοχοι της ΔEΗ (51% Δημόσιο). Κατόπιν η ΔEΗ θα μεταβιβάσει το 25% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ σε εταιρεία (Δημόσια Εταιρεία Συμμετοχών ΑΔΜΗΕ ή ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ) της οποίας μοναδικός μέτοχος θα είναι το Δημόσιο. Τέλος, το 20% θα διατεθεί σε στρατηγικό επενδυτή. Έτσι το Δημόσιο θα ελέγχει το 51% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ, μέσω της Holding (περ. 26%) και της ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ (25%).

Το σχέδιο διαχωρισμού του ΑΔΜΗΕ και η αποζημίωση των μετόχων της ΔΕΗ για την απώλεια του περιουσιακού στοιχείου θα υλοποιηθεί ως εξής, σύμφωνα με τον σχεδιασμό της κυβέρνησης. Απόφαση Γ.Σ. μετόχων του ΑΔΜΗΕ θα εγκρίνει:

· Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με κεφαλαιοποίηση αποθεματικών (υπεραξία αναπροσαρμογής παγίων που δημιουργήθηκαν από τη ΔEΗ και μεταφέρθηκαν στον ΑΔΜΗΕ, το ποσό του λογαριασμού «κέρδη εις νέον».
· Μείωση μετοχικού κεφαλαίου σε ποσό αντίστοιχο της κεφαλαιοποίησης αποθεματικών.
· Καταβολή στον μέτοχο της ΔEΗ του ποσού που θα αποδεσμευτεί από τη μείωση μ.κ.
· Συμψηφισμός χρηματικών οφειλών της ΔΕΗ προς ΑΔΜΗΕ.

Χρονοδιαγράμματα

Μέχρι το τέλος Ιουνίου, με απόφαση Γ.Σ. της ΔEΗ, θα εγκριθεί η μεταβίβαση του 25% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ στη ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ. Ένα μήνα μετά τη λήψη απόφασης από τη Γ.Σ. της ΔEΗ, θα πρέπει να προκηρύξει τον διαγωνισμό για την επιλογή στρατηγικού επενδυτή στον οποίο θα μπορεί να μεταβιβαστεί ποσοστό έως και 24% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ.

Ολοκλήρωση με ανάδειξη προτιμητέου επενδυτή είναι οι πέντε μήνες από τη Γ.Σ. μετόχων της ΔEΗ. Σε οκτώ μήνες, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η μεταβίβαση των μετοχών. Στον διαγωνισμό μπορούν να συμμετάσχουν είτε Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς, είτε κοινοπραξίες στις οποίες θα συμμετέχουν υποχρεωτικά Διαχειριστές.

Η εταιρεία συμμετοχών (Holding) που ελέγχει το 51% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ προβλέπεται να εισαχθεί στο Χρηματιστήριο. Ως χρόνος εισαγωγής ορίζεται η ολοκλήρωση μεταβίβασης των μετοχών του ΑΔΜΗΕ που κατέχει η εταιρεία συμμετοχών στους μετόχους της, οπότε «αμελλητί» θα πρέπει να καταθέσει την αίτηση για την εισαγωγή της στην αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών.

Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος

Με το ποσό των 45.000 ευρώ τον χρόνο για κάθε μεγαβάτ θα αποζημιώνονται από την 1η Μαΐου 2016 οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που θα ενταχθούν στον Μεταβατικό Μηχανισμό Αποζημίωσης Ευελιξίας. Πρόκειται για την αποζημίωση των μονάδων όπως φυσικού αερίου και υδροηλεκτρικές, οι οποίες λόγω των χαρακτηριστικών τους εγγυώνται τη διάθεση της απαραίτητης ισχύος στο ηλεκτρικό σύστημα και κυρίως της ευελιξίας, ώστε να μη διαταράσσεται η ομαλή ηλεκτροδότηση.

Ο μηχανισμός έχει ήδη εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ κανονικά θα έπρεπε να λειτουργεί από πέρυσι.

Θεωρείται μεταβατικός και το νομοσχέδιο ορίζει χρονική διάρκεια 12 μηνών, καθώς θεωρητικά θα πρέπει να οργανωθεί ξεχωριστή αγορά από την οποία και θα προκύπτει με όρους ανταγωνισμού η αμοιβή των μονάδων για τη συγκεκριμένη υπηρεσία.

Ειδικότερα, προκειμένου να ενταχθεί μια μονάδα στην υπηρεσία αυτή και να αμείβεται, θα πρέπει να μπορεί σε τρεις ώρες από την εντολή που θα λάβει, να αυξάνει την ισχύ της παραγωγής κατά 8 μεγαβάτ το λεπτό. Η αμοιβή ανέρχεται σε 45.000 ευρώ τον χρόνο για κάθε μεγαβάτ ισχύος που εντάσσεται στον μηχανισμό, ενώ η αμοιβή αυτή δεν μπορεί να ξεπερνά τα 15 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο για κάθε μονάδα. Με το πλαφόν αυτό, μια μονάδα φυσικού αερίου ή υδροηλεκτρική με τα απαραίτητα χαρακτηριστικά μπορεί να εντάξει στον μηχανισμό μόνο μέχρι 333 μεγαβάτ, ασχέτως της πραγματικής ισχύος της.