Καταρχήν συμφωνία σε αξιολόγηση-έξτρα πακέτο

Σε μια λύση τριών σταδίων για τη ρύθμιση του χρέους, η οποία έχει την κατ αρχήν τη συμφωνία και του Ταμείου, κινείται το Eurogroup όπως αποκάλυψε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ μετά τη συνεδρίαση. Το σχέδιο που κινείται σε τρια χρονικά στάδια θα εξειδικευτεί μέχρι το Eurogroup της 24ης Μαίου και θα πρέπει να εγκριθεί. Περιλαμβάνει δυο κόκκινες γραμμές: δεν θα γίνει κούρεμα και δεν θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στο πρόγραμμα (σ.σ. πλεονάσματα).

Η Ελλάδα θα κληθεί να τηρήσει τις δεσμεύσεις για να τύχει της όποιας ελάφρυνσης, ενώ καλείται να προχωρήσει στη νομοθέτηση των μέτρων των 5,4 δισ. ευρώ που απομένουν. Ταυτόχρονα θα πρέπει να συμφωνήσει με τους θεσμούς τις λεπτομέρειες που προληπτικού μηχανισμού που θα αφορά σε αυτόματες περικοπές και αυξήσεις φόρων αν υπάρξουν αποκλείσεις. Τα μέτρα πάντως δεν θα νομοθετηθούν εκ των προτέρων.

Τρία θέμα συζητήθηκαν τόνισε ο επικεφαλής του Eurogroup μετά τη συνεδρίαση: Oι μεταρρυθμίσεις, ο προληπτικός μηχανισμός και το χρέος, όπου έγινε μια πρώτη συζήτηση.

Καλωσορίζουμε τη συμφωνία για τις μεταρρυθμίσεις που ανοίγει το δρόμο για την επιτυχημένη ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης. Αυτή περιλαμβάνει τα NPLs, το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων αλλά και το ασφαλιστικό που ψηφίστηκε χθες.

Οπως είπε ο προληπτικός μηχανισμός θα νομοθετηθεί εκ των προτέρων και θα ενεργοποιηθεί με αντικειμενικό τρόπο αν αυτό απαιτηθεί από αστοχίες στον προϋπολογισμό. Σημείωσε ότι θα αφορά και σε μέτρα από την πλευρά των εσόδων καθώς και δράσεις από την πλευρά των δαπανών. Εφόσον πρόκειται για προσωρινά μέτρα τη στιγμή που ενεργοποιείται ο μηχανισμός, μόνιμα διαρθρωτικά μέτρα συμφωνημένα με τους θεσμούς, περιλαμβανομένων και εισπρακτικών μέτρων θα εφαρμοστούν το επόμενο έτος, στα πλαίσια του τακτικού προϋπολογισμού ώστε να τον φέρουν σε σωστή τροχιά. 

Αυτό που κάναμε είναι να πάρουμε την τελική πρόταση της Ελλάδας και να τη συζητήσουμε ώστε να υπάρξει η επιλογή μέτρων από τον τομέα των δαπανών και μέτρων από την πλευρά των εσόδων. Σε ότι αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις είπε ότι ενημερώθηκε πως το το Δ.Σ. θα καθοριστεί τον Ιούνιο και το Ταμείο θα λειτουργήσει το Σεπτέμβρη.

Το χρέος

Κάναμε μια πρώτη συζήτηση. Κάθε μέτρο θα εξαρτάται από την πλήρη εφαρμογή του προγράμματος. Δεν υπήρξαν αποφάσεις θα το συζητήσουμε αργότερα. Μιλήσαμε επί της αρχής: γιατί το κάνουμε και για την προσπάθεια να εξασφαλίσει η χώρα εκ νέου πρόσβαση στις αγορές.

Οπως είπε επιλέχθηκε μια στρατηγική τριών σταδίων: Βραχυπρόθεσμα στόχος είναι να βελτιστοποιήσουμε τη διαχείριση του χρέους. Μεσοπρόθεσμα το EWG θα αναζητήσει τρόπους, όπως οι μεγαλύτερες περίοδος χάριτος και οι επιμήκυνση των χρόνων πληρωμής που μπορούν να χρησιμοποιηθούν μετά το πρόγραμμα (όχι νωρίτερα από το 2018). Σε αυτό περιλαμβάνεται και η χρήση των κερδών από τα ομόλογα ANFA και SNP.

Μακροπρόθεσμα και μετά το πρόγραμμα, το Eurogroup δηλώνει έτοιμο να συζητήσει περισσότερα μέτρα υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται από την Ελλάδα οι όροι. Αυτή η απόφαση θα ληφθεί μετά το τέλος του προγράμματος, ανέφερε ο επικεφαλής του Eurogroup.

Σε ότι αφορά το βραχυπρόθεσμο κομμάτι της ρύθμισης ο Κλ. Ρέγκλινκ σημείωσε ότι υπάρχει χώρος για κάποιους χειρισμούς σε ότι αφορά τα επιτόκια (σε σχέση πάντα με το κόστος δανεισμού).

Οι υποχρεώσεις της Ελλάδας

Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ διευκρίνισε ότι για τη βραχυπρόθεσμη ρύθμιση του χρέους δεν χρειάζεται να κάνει κάτι παραπάνω η Ελλάδα. Για το μεσοπρόθεσμο κομμάτι (που θα ενεργοποιηθεί το 2018) θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα. Για το μακροπρόθεσμο πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι η χώρα θα έχει πρωτογενές πλεόνασμα. Να δούμε ρεαλιστικά τι πρωτογενές πλεόνασμα απαιτείται να έχει η χώρα.

Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν θα ικανοποιηθεί το ΔΝΤ αρκέστηκε να πει ότι «είναι νωρίς να πούμε». Δεν γνωρίζουμε τι θα χρειαστεί και πόσο θα αποδώσουν τα σχέδια. 

Το ΔΝΤ πιστεύει ότι η προσέγγιση των τριών σταδίων είναι καλή. Το αν θα είναι αρκετά δεν υπάρχει ακόμα ετυμηγορία από κανέναν, ούτε το Ταμείο, ούτε τους υπουργούς. Το ΔΝΤ θέλει να ξέρει τι συμφωνήσαμε, αν έρθουμε σε συμφωνία. Και στο μακροπρόθεσμο κομμάτι πρέπει να είμαστε ακριβείς. Θα γίνει τεχνική δουλειά σε συνεργασία με το Ταμείο.

Το προληπτικό πακέτο

Για το μηχανισμό αποδεχτήκαμε τις συνταγματικές δεσμεύσεις, σημείωσε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ. Πρέπει να υπάρχουν σε όλο το φάσμα περικοπές και σημειώσαμε ότι πρέπει να υπάρχει ένα πιο ισορροπημένο πακέτο και γι’ αυτό να υπάρχει πρόβλεψη και για συμπλήρωσή του με έσοδα. Παράλληλα, συμφωνήσαμε ότι πρέπει να υπάρχει συμφωνία με τους Θεσμούς για τα μέτρα που θα εφαρμοστούν. Ετσι θα πρέπει να υπάρχει συμφωνία εκ των προτέρων.
Με αυτό τον τρόπο ενισχύσαμε την ελληνική πρόταση, αλλά ξεκινήσαμε από την ελληνική πρόταση.

Oλόκληρη η ανακοίνωση του Eurogroup

Το Eurogroup καλωσορίζει την ολοκλήρωση του πακέτου μέτρων, το οποίο θα ανοίξει το δρόμο για μια επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος του ESM, με την υιοθέτηση των προαπαιτούμενων δράσεων. 

Η Ελλάδα θα εφαρμόσει ως μέρος των προαπαιτούμενων δράσεων για την πρώτη αξιολόγηση:

*ένα πρώτο πακέτο δημοσιονομικών παραμετρικών μέτρων που ανέρχονται στο 3% του ΑΕΠ ως το 2018. Το πακέτο αυτό περιλαμβάνει την μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, την μεταρρύθμιση του φόρου εισοδήματος και επιπρόσθετα δημοσιονομικά παραμετρικά μέτρα, όπως η μεταρρύθμιση του ΦΠΑ και μέτρα για τους μισθούς στο δημόσιο τομέα.

*έναν επιπρόσθετο προληπτικό μηχανισμό, που θα νομοθετηθεί για να διασφαλιστεί ότι ένα πακέτο μέτρων, μεταξύ των οποίων και μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, θα εφαρμοστεί αυτόματα μόλις υπάρξουν αντικειμενικές ενδείξεις ότι δεν επιτυγχάνεται ο ετήσιος στόχος του προγράμματος για το πρωτογενές πλεόνασμα(3,5% μεσοπρόθεσμα). Αν θεσπιστούν μέτρα προσωρινής φύσεως όταν πυροδοτηθεί ο μηχανισμός, μόνιμα διαρθρωτικά μέτρα που θα έχουν συμφωνηθεί με τους θεσμούς, μεταξύ των οποίων και εισπρακτικά μέτρα, θα τίθενται σε ισχύ την επόμενη χρονιά, στο πλαίσιο της καθιερωμένης διαδικασίας εκτέλεσης του προϋπολογισμού, ώστε να επιστρέψει ο προϋπολογισμός σε τροχιά σε διαρθρωτικό επίπεδο. Οι εξαιρέσεις στην ενεργοποίηση του μηχανισμού θα περιορίζονται σε έκτακτα γεγονότα με μεγάλο οικονομικό αντίκτυπο που δεν μπορούν να ελεγχθούν από την κυβέρνηση. Οι εξαιρέσεις αυτές πρέπει να συμφωνηθούν με τους θεσμούς

Η πρώτη αξιολόγηση περιλαμβάνει επίσης την εφαρμογή της στρατηγικής για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η οποία θα συμβάλλει στην ενίσχυση των ισολογισμών των τραπεζών και θα επιτρέψει την επιστροφή της εγχώριας πίστωσης στην ελληνική οικονομία. Ως προαπαιτούμενες δράσεις, θα ληφθούν μέτρα για να ανοίξει άμεσα η αγορά για την πώληση και την εξυπηρέτηση εξυπηρετούμενων και μη εξυπηρετούμενων δανείων, με την προσωρινή εξαίρεση των μικρών δανείων που καλύπτονται από πρώτες κατοικίες.

Το Eurogroup υπενθυμίζει ότι ένα σημαντικά ενισχυμένο πακέτο ιδιωτικοποιήσεων αποτελεί θεμέλιο λίθο του νέου προγράμματος του ESM. Στο πλαίσιο αυτό, το Eurogroup καλωσορίζει την συμφωνία για την επικείμενη υιοθέτηση του νόμου που θα εγκαθιδρύει το συμφωνημένο Ελληνικό Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων και Επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης μιας αρχικής μεταφοράς στοιχείων ενεργητικού, ως μέρος των προαπαιτούμενων δράσεων της πρώτης αξιολόγησης. Το Εποπτικό Συμβούλιο του Ταμείου θα διοριστεί ως τον Ιούνιο του 2016 και το Ταμείο θα λειτουργεί πλήρως ως το Σεπτέμβριο.

Ευθυγραμμιζόμενο με τις ανακοινώσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Eurogroup το καλοκαίρι του 2015, το Eurogroup είναι έτοιμο να εξετάσει, αν χρειαστεί, επιπρόσθετα μέτρα για το χρέος που θα έχουν στόχο να διασφαλίσουν ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδες θα συγκρατηθούν σε βιώσιμα επίπεδα μακροπρόθεσμα.

Τα μέτρα αυτά προϋποθέτουν την πλήρη εφαρμογή των μέτρων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM και θα εξεταστούν μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, μόλις έχουν εφαρμοστεί όλες οι προαπαιτούμενες δράσεις.

Το Eurogroup συμφωνεί στις παρακάτω γενικές κατευθυντήριες αρχές για τα πιθανά επιπρόσθετα μέτρα για το χρέος: (α) διευκόλυνση της πρόσβασης στις αγορές β) εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής (γ) παροχή κινήτρων για την συνέχιση της διαδικασίας προσαρμογής της χώρας ακόμα και μετά το τέλος του προγράμματος δ)ευελιξία στην αντιμετώπιση της αβεβαιότητας σχετικά με την ανάπτυξη του ΑΕΠ και την εξέλιξη των επιτοκίων στο μέλλον.

Το Eurogroup συμφωνεί επίσης στην εγκαθίδρυση ενός κριτηρίου αναφοράς για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, όπου στο βασικό σενάριο της ανάλυσης της βιωσιμότητας του χρέους (DSA) οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας θα παραμένουν σε βιώσιμο μονοπάτι.

Το Eurogroup προσβλέπει σε μια προσέγγιση διαφορετικών σταδίων, όπου το πακέτο των μέτρων θα τίθεται σε εφαρμογή προοδευτικά, με στόχο να τηρηθεί το συμφωνημένο κριτήριο για τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες και θα υπόκειται στην εκπλήρωση των όρων του προγράμματος του ESM.

Το Eurogroup επανεπιβεβαιώνει ότι αποκλείονται ονομαστικά κουρέματα και ότι όλα τα μέτρα που θα ληφθούν θα ευθυγραμμίζονται με τους υφιστάμενους νόμους της Ε.Ε. και του ESM και των νομικών πλαισίων του EFSF. Το Eurogroup θα εξετάσει:

*Βραχυπρόθεσμα: δυνατότητες για την βελτιστοποίηση της διαχείρισης του χρέους του προγράμματος.

*Μεσοπρόθεσμα: το Eurogroup ζητά από το EWG να διερευνήσει συγκεκριμένα μέτρα (όπως η μεγαλύτερη περίοδος χάριτος και πληρωμών) που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αν κριθεί αναγκαίο στο τέλος του προγράμματος του ESM, υπό τον όρο ότι θα έχει εφαρμοστεί με επιτυχία το πρόγραμμα του ESM, καθώς και μέτρα όπως η χρήση των κερδών από τα προγράμματα αγοράς ομολόγων SMP και ANFA.

*Μακροπρόθεσμα: το Eurogroup είναι έτοιμο, αν χρειαστεί και υπό την προϋπόθεση της συμμόρφωσης με τους στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα, να αξιολογήσει περαιτέρω στο τέλος του προγράμματος την ανάγκη για επιπρόσθετα μέτρα για το χρέος ώστε να διασφαλιστεί ότι οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας παραμένουν σε βιώσιμο μονοπάτι.

Το Eurogroup δίνει εντολή στο EWG να συνεχίσει την εργασία σε τεχνικές παραμέτρους του πακέτου των μέτρων για το χρέος και να ενημερώσει τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης στις 24 Μαίου.

Μαζί με την συμφωνία και την εφαρμογή του πακέτου μέτρων η συμφωνία αυτή για το χρέος και τις κατάλληλες χρηματοδοτικές εγγυήσεις από τους Ευρωπαίους εταίρους αναμένεται να επιτρέψει στο ΔΝΤ να συμμετάσχει στο πρόγραμμα.

Το Eurogroup καλεί τους θεσμούς και τις ελληνικές αρχές να ολοκληρώσουν τις επόμενες ημέρες την τεχνική εργασία για συμφωνία σε υπηρεσιακό επίπεδο στην πρώτη αξιολόγηση, συμπεριλαμβανομένου και του προληπτικού μηχανισμού. Στο πλαίσιο αυτό, το Eurogroup αναμένει να λάβει γρήγορα το προσχέδιου συμπληρωματικού MoU, συμπεριλαμβανομένης και της λίστας των προαπαιτούμενων δράσεων, καθώς και την έκθεση συμμόρφωσης της πρώτης αξιολόγησης. Καλεί τις ελληνικές αρχές να λάβουν άμεσα βήματα για την εφαρμογή των προαπαιτούμενων δράσεων και της νομοθέτησης τους. Με την πλήρη εφαρμογή των προαπαιτούμενων δράσεων από τις ελληνικές αρχές και μετά τις απαραίτητες διαδικασίες στα κράτη μέλη, το Eurogroup είναι έτοιμο να στηρίξει την εκταμίευση της δεύτερης δόσης του προγράμματος του ESM.