Ερχεται εαρινό τσουνάμι έμμεσων φόρων

Τη στιγμή που στη Βουλή ψηφίζεται το ασφαλιστικό και φορολογικό νομοσχέδιο με το οποίο η κυβέρνηση στοχεύει να εξασφαλίσει έσοδα-περικοπές που αντιστοιχούν σε 1+1% του ΑΕΠ (περίπου 3,6 δισ. ευρώ) ένα ακόμα «πακέτο» ετοιμάζεται να χτυπήσει την τσέπη των φορολογουμένων. 

Αφορά στο πακέτο των έμμεσων φόρων που καλείται να εισφέρει το «δικό του» 1% του ΑΕΠ για να συμπληρωθεί το πακέτο των 5,4 δισ. ευρώ που ετοίμασε η κυβέρνηση και το οποίο έρχεται «προκαταβολικά», δηλαδή θα επιβληθεί εμπροσθοβαρώς με τα περισσότερα μέτρα να λαμβάνονται φέτος και στις αρχές του 2017.

Το γεγονός όχι άσχετο με την παράλληλη συζήτηση για το «προληπτικό πακέτο» αλλά και το γεγονός ότι, όπως προκύπτει από προσχέδιο του επικαιροποιημένου Μνημονίου (σ.σ. προκύπτει μετά από κάθε αξιολόγηση) που βρέθηκε στην κατοχή του Bloomberg, η Κομισιόν επιβεβαιώνει μεν την υπεραπόδοση του 2015 (πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ αντί -0,25%), ωστόσο σημειώνει ότι αυτή έχει στηριχθεί στη καλύτερη πορεία των εσόδων αλλά και σε παράγοντες που δεν θα επαναληφθούν (one-off factores) και δεν είχαν προβλεφθεί όταν γίνονταν η συμφωνία το περασμένο καλοκαίρι.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η υπεραπόδοση «μεσοπρόθεσμα η δημοσιονομική υπεραπόδοση του 2015 δεν είναι αρκετή για να ισοφαρίσει την πτωτική αναθεώρηση της απόδοσης μέτρων που ήδη νομοθετήθηκαν σύμφωνα με πραγματικά αποτελέσματα και την μη εφαρμογή ορισμένων μέτρων».

Ετσι, οι ελληνικές αρχές, σύμφωνα πάντα με το προσχέδιο, δεσμεύονται να εξασφαλίσουν βιώσιμα δημόσια οικονομικά για να πιαστούν οι στόχοι που συμφωνήθηκαν.

Αξιοσημείωτο πάντως είναι ότι για τον υπολογισμό των στόχων αυτών θα εξαιρεθούν τα κόστη του προσφυγικού (καθαρές δαπάνες μείον ευρωπαϊκές μεταβιβάσεις) υπό την προϋπόθεση ότι η χώρα θα δημιουργήσει ένα κατάλληλο μηχανισμό παρακολούθησής τους. Μάλιστα για το σκοπό αυτό θα αλλάξει και ο «ορισμός» του προγράμματος για το πρωτογενές πλεόνασμα.

Το νομοσχέδιο

Ετσι, και προκειμένου να πιαστούν οι στόχοι ως προαπαιτούμενη ενέργεια (prior action) η κυβέρνηση θα υιοθετήσει την απαραίτητη νομοθεσία για να παράξει όφελος που αντιστοιχεί σε 0,45% του ΑΕΠ (800 εκατ. ευρώ), 2,25% (4 δισ.) και 3% (5,4 δισ.) κατά το 2016, 2017, 2018 αντίστοιχα από τα εξής παραμετρικά μέτρα:

* Την ασφαλιστική μεταρρύθμιση που συζητείται στη Βουλή και όπως σημειώνεται θα έχει όφελος 1% του ΑΕΠ το 2018 και θα συνεχίσει να παράγει όφελος μεταξύ 2018-2025.

* Την νέα κλίμακα φορολογίας που επίσης ψηφίζεται σήμερα με στόχο 1% του ΑΕΠ.

Οι έμμεσοι φόροι

Εμμεσους φόρους και περικοπές για εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ ως εξής:

* Αύξηση συντελεστή ΦΠΑ στο 24% από την 1η Ιουλίου με στόχο έσοδα 450 εκατ. ευρώ.

* Ελεγχο του μισθολογικού κόστος στο Δημόσιο (εξοικονόμηση 350 εκατ. ευρώ) με:

Α) πάγωμα αυξήσεων στα ειδικά μισθολόγια το 2016-2018 και

Β) σταδιακή «χαλάρωση» του κανόνα για τις προσλήψεις ως εξής: 1 πρόσληψη προς πέντε αποχωρήσεις το 2016, 1:4 το 2017 και 1:3 το 2018 (εξαιρούνται όσοι δικαιώθηκαν από δικαστήρια μετά το 2015 και όσοι εμπλέκονται στην κινητικότητα).

* Αναμόρφωση της φορολογίας ΙΧ (τέλη). Θα περιλαμβάνει αναθεώρηση των χρεώσεων στη βάση της αξίας, κατάργηση του φόρου πολυτελείας στην αγορά και την αναμόρφωση του συστήματος έκπτωσης φόρου από το ατομικό εισόδημα για τα εταιρικά αυτοκίνητα. (1η Ιουνίου 2016)

* Επιβολή φόρων στην ενέργεια, τα αλκοολούχα ποτά, τον καπνό, τον καφέ, τα τυχερά παιχνίδια, το ίντερνετ και την συνδρομητική τηλεόραση, τα επενδυτικά σχήματα και τη διανυκτέρευση σε ξενοδοχεία. Αυτά αναλύονται ως εξής:

i) αύξηση φόρου σε βενζίνη, ντίζελ για κίνηση-θέρμανση, LPG, κηροζίνη και αέριο (Ιούνιος 2016)

ii) αύξηση φόρου στην μπύρα και κατάργηση της έκπτωσης 50% στα αλκοολούχα ποτά που ισχύει σήμερα στα Δωδεκάνησα (Ιούνιος 2016)

iii) αύξηση στους φόρους σε τσιγάρα και καπνό (Ιούνιος 2016)

iv) επιβολή φόρου στον καφέ και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα (1η Ιανουαρίου του 2017)

v) επιβολή φόρου διανυκτέρευσης σε ξενοδοχεία άνω των δυο αστέρων και ενοικιαζόμενων άνω των δυο κλειδιών (1η Ιανουαρίου του 2017)

vi) επιβολή φόρου 35% στα έσοδα GGR από τυχερά παιχνίδια για αντικατάσταση του τέλος των 5 cents στις στήλες παιχνιδιών του ΟΠΑΠ.

vii) επιβολή φόρου 5% στο ίντερνετ (broadband) και 10% στη συνδρομητική τηλεόραση (Ιούλιος 2016)

viii) αύξηση φόρου στα επενδυτικά οχήματα (UCITS funds, εταιρείες Real Estate και Portfolio Management Companies (Ιούλιος 2016).

ix) κάλυψη των απωλειών του ΕΝΦΙΑ από τη μείωση των αντικειμενικών τιμών με προσαρμογή στους συντελεστές και αύξηση της φορολογικής βάσης.

Περιλαμβάνεται επίσης η αναζήτηση περικοπών στις δαπάνες που θα ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2016 και αφορά και τόσο τις αμυντικές όσο και τις κρατικές επιχειρήσεις, η οποία πρέπει να ολοκληρωθεί ως τα τέλη του 2016 με στόχο να παράξει όφελος 0,1% του ΑΕΠ το 2017 (180 εκατ. ευρώ) και 0,4% του ΑΕΠ (720 εκατ. ευρώ) το 2018.

Στο προσχέδιο που παρουσιάζουν τα ξένα πρακτορεία αναφέρεται πως αν τα αποτελέσματα του προϋπολογισμού δείξουν ότι τα παραπάνω οδηγούν σε μόνιμη υπεραπόδοση σύμφωνα με τους στόχους του προγράμματος, η κυβέρνηση μπορεί –σε συμφωνία με τους θεσμούς- να σκεφτεί την χρήση του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου για να ενισχύσει την κοινωνική προστασία ή/και να μειώσει φορολογικά βάρη, υπό την προϋπόθεση ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι είναι εξασφαλισμένοι.

Τα προληπτικά μέτρα

Από την άλλη πλευρά, όμως, στο τραπέζι μπαίνει και το θέμα του προληπτικού μηχανισμού που σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κείμενο θα νομοθετηθεί για να εξασφαλίσει ότι θα υπάρξει αυτόματη εφαρμογή αν δεν επιτευχθούν οι ετήσιοι στόχοι.

Η νομοθέτηση θα εγγυάται, όπως αναφέρεται ότι η εφαρμογή θα είναι αυτόματη, αντικειμενική και αξιόπιστη. Θα ενεργοποιείται με βάση το αποτέλεσμα του προϋπολογισμού όπως αντικειμενικά θα καθορίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ τον Απρίλιο. Επ’ αυτού ωστόσο δεν έχει ακόμα υπάρξει τελική συμφωνία και όπως έγινε γνωστό από την επιστολή Τσακαλώτου στους ΥΠΟΙΚ του Eurogroup, η ελληνική πλευρά θα καταθέσει τη Δευτέρα νέα πρόταση.