Πώς μπαίνει «μαχαίρι» έως 20% στα Εφάπαξ

Μεγάλες μειώσεις του εφάπαξ, κοντά στο 20% για όσους έχουν ασφαλισμένους στον ιδιωτικό τομέα έχουν αποχωρήσει από τον Σεπτέμβριο του 2013 και μετά, προβλέπει ο νέος τρόπος υπολογισμού, όπως περιγράφεται στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, ενώ για τους αποχωρήσαντες κατά το ίδιο διάστημα, από το Δημόσιο, οι περικοπές εκτιμώνται στο 15%.

Το «μαχαίρι» θα ακουμπήσει περισσότερο τους ξενοδοχοϋπαλλήλους, τους εργαζόμενους στα λιπάσματα, τους λιμενεργάτες, αλλά και δημόσιους και δημοτικούς υπαλλήλους. Σημαντικά χαμένοι, ειδικά στο Δημόσιο όπου οι εκκρεμείς αιτήσεις αγγίζουν τις 33.000, είναι όσοι φεύγουν με πολλά χρόνια και με υψηλές εισφορές.

Σήμερα, στην ουρά για την έκδοση εφάπαξ βρίσκονται περίπου 62.000 ασφαλισμένοι, που έχουν καταθέσει αιτήσεις από τον Σεπτέμβριο του 2013 και μετά. Στο νομοσχέδιο που ήδη έχει κατατεθεί στη Βουλή, προβλέπεται νέος τύπος υπολογισμού ώστε να ελαφρύνει η λίστα αναμονής, στα συνολικά 37 ταμεία, τομείς και κλάδους Πρόνοιας.

Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν πως οι απώλειες για τους δημοσίους υπαλλήλους που αποχώρησαν από 1/9/2013 θα κυμαίνονται μεσοσταθμικά στο 12%-15%. Συμπληρώνουν δε, ότι αυτές οι μειώσεις θα είναι επιπλέον των μνημονιακών περικοπών ύψους 38,14% που επιβλήθηκαν στους παλαιούς ασφαλισμένους. Η σύγκριση δηλαδή γίνεται με αυτούς που αποχώρησαν έως τον Αύγουστο του 2013.

Στον ιδιωτικό τομέα οι απώλειες δεν αποκλείεται να είναι μεγαλύτερες (π.χ. κοντά στο 20% για τους ξενοδοχουπαλλήλους). Σημαντικές θα ειναι οι μειώσεις σε Ταμεία όπως το ΤΑΔΚΥ (δημοτικοί υπάλληλοι), όπου το εφάπαξ υπολογίζεται με βάση την επικουρική σύνταξη.

Μια από τις αλλαγές που επέρχονται με το νομοσχέδιο, αφορά τη βάση υπολογισμού του εφάπαξ. Αναλυτικά, οι συντάξιμες αποδοχές θα υπολογίζονται με βάση τα πέντε «ημερολογιακά έτη» που προηγούνται της υποβολής της αίτησης. Σήμερα η 5ετία υπολογίζεται από την ημερομηνία εξόδου (π.χ. αν είναι η 20-2-2011, η πενταετία αρχίζει από 21-2-2006). Αυτό, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί ενδέχεται να δημιουργήσει μεγαλύτερη καθυστέρηση στην απονομή των εφάπαξ, καθώς στην πράξη σημαίνει πως οι υπηρεσίες των ταμείων χρειάζονται πρόσθετα στοιχεία για τους χιλιάδες φακέλους που περιμένουν...

Ο υπολογισμός

Αλλάζει βέβαια και ο τύπος υπολογισμού, καθώς το ποσό του εφάπαξ σπάει σε δυο τμήματα:

Α) Για έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2013 υπολογίζεται ως «το γινόμενο του 60% των συνταξίμων αποδοχών, επί των οποίων έγιναν οι νόμιμες κρατήσεις, επί του δεκαδικού αριθμού των ετών ασφάλισης έως και 31.12.2013». Το βοήθημα δηλαδή υπολογίζεται στον ακριβή χρόνο ασφάλισης (π.χ. 35 χρόνια και 2 μήνες).

Ο τύπος ισχύει για την πλειοψηφία των μισθωτών που πληρώνουν εισφορά 4%. Για τους αυτοτελώς απασχολούμενους ισχύει ο ίδιος τύπος αλλά με συντελεστή 75% (αντί για 60%).

Για τους εποχικά απασχολούμενους προβλέπεται πως αν δεν έχουν "πραγματοποιήσει απασχόληση 40 μηνών στην επίμαχη 5ετία, συνυπολογίζονται και οι αποδοχές μηνών εργασίας της αμέσου προηγούμενης χρονικής περιόδου μέχρι τη συμπλήρωση των 40 μηνών".

Β) Για το χρόνο ασφάλισης από 1/1/2014 και μετά καθιερώνεται νέο σύστημα ατομικών μερίδων και προκαθορισμένων εισφορών νοητής κεφαλαιοποίησης. Το εφάπαξ θα υπολογίζεται με ένα περίπλοκο μαθηματικό τύπο που οδηγεί σε μεγάλες μειώσεις.

Στον νέο τύπο υπολογισμού μπαίνουν όλες οι εκρεμμείς αιτήσεις σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα εκτός αυτές των ενστόλων. Η διάταξη διασώζει τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, τους Αστυνομικούς, Πυροσβέστες και Λιμενικούς αφού προβλέπει πως το εφάπαξ που καταβάλλεται από Τ.Ε.Α.Π.Α.Σ.Α. (αστυνομικοί, πυροσβέστες), Τ.Α.Λ.Σ. (Λιμενικοί) και Ειδικούς Λογαριασμούς Αλληλοβοηθείας Μετοχικών Ταμείων Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας υπολογίζεται για όσους υπέβαλαν αίτηση έως την 31.12.2014 με το παλιό καθεστώς.

Για όσους υπέβαλαν ή υποβάλλουν μετά την 1.1.2015, υπολογίζεται αθροιστικά : «Για τον χρόνο έως 31/12/2014 σύμφωνα με τις οικείες καταστατικές διατάξεις των Ταμείων και των Ειδικών Λογαριασμών. Για τον χρόνο από 1/1/2015 με την τεχνική βάση διανεμητικού συστήματος προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση».