Γιατί ξαφνικά «αρέσει» ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός

Τις εννέα έφτασαν τελικά οι ενδεικτικές- μη δεσμευτικές προτάσεις για χρήση του ελληνοβουλγαρικού αγωγού φυσικού αερίου-IGB. Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες που προέρχονται κυρίως από τη Βουλγαρική πλευρά, το καταρχήν ενδιαφέρον για δέσμευση χωρητικότητας στον αγωγό αυτό ξεπερνά τα 5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως. Συγκεκριμένα, 4,3 δισ. κ.μ. στην κατεύθυνση Νότου-Βορρά (Από Ελλάδα προς Βουλγαρία) και ένα δισ. κ.μ. από Βορρά προς Νότο (από Βουλγαρία προς Ελλάδα).

Στην κανονική λήξη της προθεσμίας για την εκδήλωση μη δεσμευτικού ενδιαφέροντος στις 30 Μαρτίου, είχαν συμμετάσχει έξι εταιρείες για περίπου τέσσερα δισ. κ.μ. Ταυτόχρονα οι αρμόδιες Ρυθμιστικές Αρχές είχαν εκδώσει ανακοίνωση για παράταση της περιόδου αυτής κατά οκτώ ημέρες προκειμένου να εκδηλώσουν και άλλες εταιρείες. Ωστόσο, δεν υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες για τις εταιρείες που δήλωσαν ενδιαφέρον μετά την 30 Μαρτίου, παρά μόνο για τις συνολικές ποσότητες ανά κατεύθυνση.

Έτσι πλέον αναμένεται να ορισθεί η ημερομηνία για την κατάθεση δεσμευτικών προσφορών, προκειμένου να διαφανεί κατά πόσο είναι βιώσιμο το εγχείρημα του συγκεκριμένου αγωγού.

Σημειώνεται ότι για να κριθεί βιώσιμη η επένδυση αυτή και να λάβει την άδεια από την ΕΕ ώστε να λειτουργεί με εξαίρεση από την υποχρεωτική πρόσβαση τρίτων (ρυθμιζόμενη λειτουργία βάσει των κοινοτικών οδηγιών), απαιτείται ενδιαφερόμενες εταιρείες να καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές για χρήση χωρητικότητας τουλάχιστον 1,7 δισ. κ.μ. το χρόνο.

Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι το πρώτο market test που είχε γίνει πριν από δύο χρόνια για το ίδιο έργο, οι δεσμευτικές προσφορές δεν ξεπέρασαν το 1 δισ. κ.μ. Έτσι με δεδομένη την ισχυρή βούληση ΕΕ (αλλά και των ΗΠΑ) να κατασκευαστεί ο αγωγός ώστε να συμβάλλει στη μείωση της εξάρτησης της Βουλγαρίας, της Σερβίας και άλλων χωρών από το ρωσικό αέριο, αλλά και της εμμονής των εταιρειών του αγωγού (Edison, ΔΕΠΑ, βουλγαρική ΒΕΗ) να λειτουργεί ως ανεξάρτητο σύστημα με εξαίρεση από τις οδηγίες, δόθηκε η άδεια για το δεύτερο market test.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πάντως, ότι δεδομένου του αρχικού μικρού ενδιαφέροντος αλλά και της σημασίας που προσδίδει στο έργο η ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύμφωνα με πληροφορίες, είχε προτείνει στους συντελεστές του να μην επιμείνουν στην λειτουργία του με εξαίρεση από τις οδηγίες, προκειμένου να πετύχουν πολύ υψηλότερη κοινοτική ενίσχυση από αυτήν που θα λάβει το έργο (περίπου 45 εκατ. ευρώ). Ωστόσο δεν υπήρξε ανταπόκριση στην ανεπίσημη πρόταση.

Όλα εξαρτώνται από τις αγορές

Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι σημαντικός παράγων για την προώθηση του έργου αυτού, είναι η προοπτική κατασκευής του πλωτού τερματικού LNG, τον οποίο σχεδιάζει να εγκαταστήσει στην Αλεξανδρούπολη η Gastrade του ομίλου Κοπελούζου, ενώ δυνητικό ενδιαφέρον εκφράζεται από τη ΔΕΠΑ, αλλά και τη βουλγαρική κυβέρνηση.

Η λειτουργία του τερματικού αυτού που έχει πρωτίστως εξαγωγικό χαρακτήρα, είναι αμέσως συνδεμένη με τη λειτουργία του Ελληνο-βουλγαρικού αγωγού. Χωρίς τον αγωγό αυτό, δεν θα είναι δυνατή η απρόσκοπτη τροφοδοσία των συστημάτων βορείως της Ελλάδας με αμερικάνικο αέριο, εφόσον βρεθούν αγοραστές για το αέριο αυτό σε Βουλγαρία, Σερβία, Ρουμανία κλπ. Ομοίως και ο ελληνο-βουλγαρικός αγωγός, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κατά πόσο οι δυνητικοί χρήστες του τερματικού θα βρουν αγοραστές για το αέριο πλωτού τερματικού.

Με τα δεδομένα αυτά και εφόσον μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία ένδειξη για εμπορικές πράξεις και δεσμεύσεις αγοραστών φυσικού αερίου έναντι πωλητών (π.χ. αμερικανική Cheniere), θα έχουν ενδιαφέρον τα αποτελέσματα της δεύτερης και κρίσιμης φάσης του market test καθώς αυτά θα καθορίσουν και την προοπτική υλοποίησης του έργου με τον σημερινό του σχεδιασμό.

Αξίζει να αναφερθεί το μεγάλο ενδιαφέρον που δείχνει η βουλγαρική πλευρά δια της αρμόδιας υπουργού Τεμένουσκα Πέτκοβα, η οποία βρίσκεται σε στενή επαφή με τον ομόλογό της Πάνο Σκουρλέτη.

Η υπουργός της γειτονικής χώρας έχει δηλώσει ότι οι κρατικές της εταιρείες θέλουν να συμμετάσχουν στο επιχειρηματικό σχήμα του πλωτού σταθμού LNG της Αλεξανδρούπολης, ενώ από πλευράς ΔΕΠΑ η συμμετοχή στο ίδιο σχέδιο αντιμετωπίζεται με καθαρά οικονομικά κριτήρια.

Σημειώνεται ότι μέχρι την 30 Μαρτίου, ενδεικτικό, μη δεσμευτικό ενδιαφέρον για χωρητικότητα, είχαν εκφράσει η Gastrade, δηλαδή η εταιρεία του τερματικού LNG της Αλεξανδρούπολης, με 2 δισ κ.μ. η ΔΕΠΑ, η Edison και η Socar με 250 εκατ. κ.μ. η κάθε μία, η βουλγαρική Bulgargaz με 1 δισ. κ.μ. (ποσότητα αντίστοιχη αυτής που θα παραλαμβάνει από το Αζερμπαϊτζάν) και η βρετανική Noble Clean Fuels. Συνολικά δηλαδή είχε εκδηλωθεί μη δεσμευτικό ενδιαφέρον για περίπου 4 δισ. κ.μ. που αξήθηκε σε 5,3 δισ. κ.μ. μέχρι την 8 Απριλίου.