Γιατί η κυβέρνηση στοχοποιεί ανοικτά το ΔΝΤ

Από την πορεία των διαπραγματεύσεων την περασμένη εβδομάδα, τις διαρροές από το υπουργείο Οικονομικών και τις χθεσινές δηλώσεις του γενικού γραμματέα δημοσιονομικής πολιτικής Φραγκίσκου Κουτεντάκη προκύπτει με σαφήνεια η αίσθηση της κυβέρνησης ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παίζει για μια ακόμα φορά το χαρτί των καθυστερήσεων.

Πόσο θα τραβήξουν οι καθυστερήσεις είναι ακόμα ασαφές. Ο κίνδυνος όμως να βρεθεί η χώρα με την πλάτη στον τοίχο και με το δίλημμα πληρωμής μισθών-συντάξεων ή των υποχρεώσεων προς τους δανειστές δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αλλωστε είναι ξεκάθαρο ότι αν η διαπραγμάτευση τραβήξει για μήνες, η χρηματοδοτική ασφυξία είναι δεδομένο ότι θα χτυπήσει την πόρτα του υπουργείου Οικονομικών.

Η εκτίμηση που επικρατεί στους κυβερνητικούς κύκλους είναι πως αυτό το σενάριο δεν θα υλοποιηθεί. Από τις επίσημες τοποθετήσεις του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου προκύπτει αισιοδοξία ότι στο Eurogroup της 22ας Απριλίου θα υπάρξει συμφωνία, μετά από ένα δεκαήμερο γύρο διαβουλεύσεων επί ελληνικού εδάφους στο διάστημα 2-12 Απριλίου με τους επικεφαλής των δανειστών και αφού διευθετηθούν οι διαφορές Ε.Ε.-ΔΝΤ στην ετήσια σύνοδο του Ταμείου στις 15 Απριλίου, στην οποία θα παρίστανται άπαντες οι παίκτες της νέας, πολλαπλών επιπέδων, κόντρας για μέτρα και χρέος.

Το ερώτημα βέβαια δεν είναι το εάν θα περιέχει σκληρά μέτρα αυτή η συμφωνία, αλλά πόσο πιο σκληρό απ' ό,τι ήδη προδιαγράφεται θα είναι το τελικό πακέτο.

Το μήνυμα Σόιμπλε

Τις τελευταίες ημέρες, οι αλλεπάλληλες δηλώσεις Σόιμπλε ανέδειξαν μια ελαστικότερη αντιμετώπιση των απαιτήσεων στο ασφαλιστικό. Η Γερμανία -και στο μέτωπο αυτό θεωρείται δεδομένο ότι συμβάλλει η αδυναμία της Ε.Ε. να αντιμετωπίσει πολλές κρίσεις ταυτόχρονα- εμφανίζεται να βάζει νερό στο κρασί της σε ορισμένα μέτρα, εξακολουθεί όμως να μη βιάζεται να δώσει λύση στο θέμα του ελληνικού χρέους. Και όσο το χρέος δεν διευθετείται κατά τα «θέλω» του Ταμείου, τόσο παραπάνω θα πιέζει το ΔΝΤ για σκληρά μέτρα, φέρνοντας ενδεχομένως την ελληνική οικονομία για μία ακόμα φορά στο χείλος του γκρεμού.

Αυτό άλλωστε υπαινίχθηκε χθες ο κ. Κουτεντάκης. Ότι το ΔΝΤ, χωρίς αξιόπιστα στοιχεία, με ιδεοληψία, πρακτικές «Σάιλοκ» και χωρίς να έχει ξεκαθαρίσει αν θέλει να φύγει ή να μείνει στο Πρόγραμμα, «θέλει να μας φτάνει διαρκώς στο χείλος του γκρεμού».

Λίγες ώρες αργότερα τη σκυτάλη πήρε ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Μιλώντας στην πολιτική γραμματεία δήλωσε με νόημα «την ύπαρξη κοινού εδάφους στη διαπραγμάτευση μεταξύ της ελληνικής και της ευρωπαϊκής πλευράς».

Αντέχουμε ακόμα αλλά όχι πολύ

Με βάση την κατάσταση που περιγράφουν πηγές του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, σε αυτή τη φάση δεν υπάρχει ταμειακό πρόβλημα. Αντέχουμε ακόμα. «Είναι πιεστική η κατάσταση, αλλά δεν μας πιάνει πανικός», ανέφερε ο γενικός γραμματέας δημοσιονομικής πολιτικής. Έχοντας πληρώσει όμως ήδη 2,2 δισ. ευρώ σε τόκους και χρεολύσια το πρώτο δίμηνο του έτους και αντιμετωπίζοντας λήξεις 1,8 δισ. ευρώ τον Μάρτιο, σιγά σιγά το σκηνικό των ταμειακών διαθεσίμων θα αρχίσει να ζορίζει, εάν τα λεφτά από τη δόση της αξιολόγησης παραμείνουν για καιρό άφαντα.

Τα περιθώρια εσωτερικής διαχείρισης συνθηκών έλλειψης ρευστότητας είναι περιορισμένα καθώς τα 10 δισ. ευρώ των repos που είχαν συναφθεί πέρυσι με φορείς της γενικής κυβέρνησης ανακυκλώνονται διαρκώς και τα περιθώρια αύξησής τους κυμαίνονται από 1 δισ. ευρώ στη χειρότερη περίπτωση έως 3 δισ. ευρώ στην καλύτερη.

Αν κλείσει η διαπραγμάτευση

Στον βαθμό που επιβεβαιωθούν οι προσδοκίες Τσακαλώτου για συμφωνία έως τις 22 Απριλίου, κυβερνητική πηγή ομολογεί ότι η συμφωνία αυτή θα είναι δύσκολη. Το μεγαλύτερο πολιτικό πρόβλημα φαίνεται να είναι τα κόκκινα δάνεια, αφού το ΔΝΤ πιέζει για άμεση απελευθέρωση της πώλησης δανείων όλων σχεδόν των κατηγοριών. Στο φορολογικό, οι δύο πλευρές έχουν βρεθεί κοντά, στο ασφαλιστικό, οι δηλώσεις Σόιμπλε δείχνουν ότι μπορεί και να τη γλιτώσουν οι κύριες συντάξεις.

Ο λογαριασμός όμως δεν εξαντλείται εδώ. Υπάρχει και αυτό το 1% του ΑΕΠ των πρόσθετων μέτρων που αναζητούνται από παρεμβάσεις πέραν της φορολογίας εισοδήματος και του ασφαλιστικού. Και στο μέτωπο αυτό, στο τραπέζι των συζητήσεων έχει μπει η φορολόγηση για ό,τι… κινείται. Από τα τέλη κινητής τηλεφωνίας έως ενδεχόμενα τέλη συνδρομητικής τηλεόρασης και από την αύξηση των συντελεστών του ΕΝΦΙΑ και του συμπληρωματικού φόρου (για να καλυφθεί η υστέρηση που προκαλεί η μείωση των αντικειμενικών αξιών) έως την αύξηση του φόρου στα καύσιμα.

Αν ευοδωθούν οι προσδοκίες Τσακαλώτου και το Πάσχα έρθει η Ανάσταση της οικονομίας όπως δήλωσε πρόσφατα ο Πρωθυπουργός, όλα δείχνουν ότι ο Γολγοθάς για τους πολίτες αυτής της χώρας θα έχει ακόμα πολύ δρόμο. Και τίποτα δεν εξασφαλίζει στην παρούσα φάση ότι τουλάχιστον θα υπάρξει «γενναία» διευθέτηση του χρέους για να τελειώσει σύντομα το μαρτύριο των Μνημονίων.