Τράπεζες: Ευρείες αλλαγές στα Διοικητικά Συμβούλια

Ευρείες αλλαγές στα Διοικητικά Συμβούλια των εγχώριων τραπεζών, που θα αφορούν κατά κύριο λόγο στα ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη αλλά δεν θα περιορίζονται εκεί, αναμένεται να φέρει η εν εξελίξει διαδικασία εσωτερικής αξιολόγησης, η οποία διενεργείται σε ανοικτή γραμμή με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM).

Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες οφείλουν να ολοκληρώσουν την εσωτερική αξιολόγηση των δομών εταιρικής διακυβέρνησης πριν από το τέλος Ιουνίου. Τότε αναμένεται να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση που θα διενεργήσει για λογαριασμό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας εξειδικευμένος σύμβουλος.

Παρότι οι δύο διαδικασίες θα τρέξουν παράλληλα, το στίγμα θα πρέπει να δοθεί από τις εσωτερικές αξιολογήσεις. Δηλαδή, οι τράπεζες θα πρέπει να προχωρήσουν, σε ανοικτή γραμμή με τον επόπτη, στις απαιτούμενες αλλαγές σε πρόσωπα και δομές, ώστε η αξιολόγηση του ΤΧΣ να τις βρει και τυπικά εντάξει.

Πρόκειται για διαδικασία που εκκρεμεί από πέρυσι, όταν μετά την ολοκλήρωση της πανευρωπαϊκής συνολικής αξιολόγησης, ο SSM ζήτησε από τις ευρωπαϊκές τράπεζες που εποπτεύει να αξιολογήσουν εσωτερικά τις δομές τους, με διαφορετικά κριτήρια από αυτά που ίσχυαν έως τότε.

Πλησιάζοντας περισσότερο το αγγλοσαξονικό μοντέλο, ο SSM ζήτησε να περιορισθούν τα εκτελεστικά μέλη στους διευθύνοντες συμβούλους ή και τους οικονομικούς διευθυντές και να αναβαθμισθεί η ποιότητα των μη εκτελεστικών και των ανεξάρτητων μη εκτελεστικών μελών.

Η παραπάνω γενική κατεύθυνση ισχύει και για την εσωτερική αξιολόγηση που διενεργούν φέτος οι εγχώριες συστημικές τράπεζες. Η διαφοροποίηση είναι ότι ο SSM συνυπολογίζει και κάποιες από τις απαιτήσεις του πρόσφατου νόμου (4340/2015) για την εταιρική διακυβέρνηση των τραπεζών.

Όπως έγραψε το Euro2day.gr (Τράπεζες: Λευκός καπνός από SSM για τα Δ.Σ.), οι τράπεζες έχουν στα χέρια τους τον «οδικό χάρτη» για να προχωρήσουν στις αλλαγές.

Ξέρουν, για παράδειγμα, ότι ο SSM υιοθετεί από το νόμο 4340 την απαίτηση, τα ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη να διαθέτουν διεθνή εμπειρία σε ανώτερες διευθυντικές θέσεις ξένων τραπεζών ή ελεγκτικών εταιρειών και ταυτόχρονα να μην έχουν δουλέψει τα τελευταία τρία χρόνια σε εγχώριες τράπεζες. Την ίδια στιγμή, όμως, δεν τίθεται επιτακτικά το θέμα της προϋπηρεσίας τουλάχιστον 10 ετών.

Πρόκειται για αλλαγή κομβικής σημασίας. Πρώτον, διότι θα τοποθετηθούν ξένα στελέχη σε όλες τις θέσεις (σ.σ. 4-5 στα 15μελή Δ.Σ.) των ανεξάρτητων μη εκτελεστικών δομών και δεύτερον, επειδή τα συγκεκριμένα μέλη θα προεδρεύουν σε όλες τις επιτροπές (ελέγχου, πιστοδοτήσεων, διαχείρισης κινδύνου, αμοιβών κ.ά.), όπως ορίζει το νέο θεσμικό πλαίσιο.

Σε κάποιες περιπτώσεις, δε, όπου υπάρχουν καταγεγραμμένες διαφωνίες μεταξύ μετόχων, οι αλλαγές στα ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη ενδέχεται να αλλάξουν ακόμη και τις ισορροπίες των Διοικητικών Συμβουλίων.

Πιο περιορισμένες, αλλά σίγουρα ηχηρές αλλαγές αναμένεται να προκύψουν και σε επίπεδο μη εκτελεστικών μελών, τόσο λόγω των ευρωπαϊκών κριτηρίων όσο και λόγω της εθνικής νομοθεσίας που θέτει συγκεκριμένες απαγορεύσεις.

Οι αλλαγές από την πλευρά των τραπεζών αναμένεται να ανακοινωθούν σταδιακά έως το τέλος Μαΐου ή το αργότερο αρχές Ιουνίου, όταν και αναμένεται να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση του επιπέδου εταιρικής διακυβέρνησης που θα αναθέσει σε εξειδικευμένο οίκο το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το ΤΧΣ έχει πάρει ήδη προσφορές από οκτώ οίκους και αναμένεται σύντομα να επιλέξει την προτιμητέα.

Ορόσημο τόσο για την εσωτερική αξιολόγηση όσο και για την αξιολόγηση που θα διενεργηθεί για λογαριασμό του ΤΧΣ είναι οι τακτικές γενικές συνελεύσεις που συνήθως διενεργούνται τον Ιούνιο, όπου το σώμα των μετόχων θα κληθεί να επικυρώσει τις αλλαγές στα Δ.Σ.