«Φουλάρουν» θέσεις αεροπορικές και ναυτιλιακές

Στη διεύρυνση του ανταγωνισμού μεταξύ αεροπορικών και ακτοπλοϊκών εταιρειών οδηγούν οι αλλαγές στο «πελατολόγιο» του ελληνικού τουρισμού, η ενίσχυση της παρουσίας των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους (low cost carrierw-LCCs) αλλά και οι ροές προσφύγων και μεταναστών που φθάνουν στα ελληνικά νησιά από τα παράλια της Μικράς Ασίας.

Οι ακτοπλοϊκές εταιρείες διαπίστωσαν, ήδη, από πέρυσι τη στροφή πολλών Ελλήνων επιβατών προς το αεροπλάνο σε περιπτώσεις μακρινών νησιών όπως η Μυτιλήνη αλλά και ιδιαίτερα δημοφιλών όπως η Σαντορίνη. Στην πρώτη περίπτωση, το πολύωρο ταξίδι σε συνδυασμό με την έντονη παρουσία προσφύγων και μεταναστών στα πλοία που εξυπηρετούν το Βόρειο Αιγαίο και τα Δωδεκάνησα φαίνεται πως ήταν βασικοί λόγοι για να προτιμήσουν αρκετοί επιβάτες το αεροπλάνο.

Στην περίπτωση της Σαντορίνης, η εκτεταμένη «διαρροή» επιβατών της ακτοπλοΐας προς τα αεροπλάνα δεν ήταν, βέβαια οι πρόσφυγες αλλά οι περισσότερες θέσεις που προέκυψαν στη γραμμή εξαιτίας του ανταγωνισμού της Aegean με την ιρλανδική αεροπορική εταιρεία χαμηλού κόστους Ryanair, αλλά και την παρουσία μικρότερων «παικτών» όπως η Ellinair.

Πήραν το αεροπλάνο

Ενδεικτικά της στροφής επιβατών προς τις μετακινήσεις με αεροπλάνο είναι τα στοιχεία Ιανουαρίου της ΥΠΑ που επεξεργάστηκε το Ινστιτούτο ΣΕΤΕ (SETE Intelligence). Σύμφωνα με αυτά, οι αεροπορικές αφίξεις με δρομολόγια εσωτερικού στις Κυκλάδες κατέγραψαν άνοδο 116,1%. Για τη Σαντορίνη, ιδιαίτερα, η αεροπορική κίνηση εσωτερικού κατέγραψε αύξηση 150,8%. Άνοδο την ίδια στιγμή εμφάνισε τον ίδιο μήνα η αεροπορική κίνηση και προς τα Δωδεκάνησα (+5,2%).

Στο ίδιο διάστημα (Ιανουάριος 2016) στην ακτοπλοΐα αποτυπώνονταν ενδείξεις για την «ανακατανομή» των επιβατών μεταξύ ακτοπλοϊκών και αεροπορικών εταιρειών. Έτσι, ενώ η αεροπορική κίνηση αυξανόταν τον Ιανουάριο σε όλες τις γραμμές του Αιγαίου, οι επιβάτες στα πλοία ήταν λιγότεροι 9% στα δρομολόγια των Κυκλάδων που αναχωρούσαν από τη Ραφήνα, στις Δυτικές Κυκλάδες η μείωση ήταν ακόμα υψηλότερη (-11,8%) και το «τερμάτισε» στις γραμμές «φιλέτα» της Παροναξίας, όπου η μείωση επιβατών έφθασε το 20,8%.

Στο σύνολο των Κυκλάδων, η μείωση επιβατών στην ακτοπλοΐα έφθασε το 17% σύμφωνα με το SETE Intelligence, το ποίο βασίστηκε σε στοιχεία ου Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ).

Βοήθησαν οι πρόσφυγες

«Χρυσοφόρα», αντίθετα, αποδείχθηκαν για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες τα δρομολόγια προς τα νησιά του Βόρειου Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα, εξαιτίας της μαζικής μεταφοράς προσφύγων και μεταναστών. Έσοδα, τα οποία, αν και ευπρόσδεκτα, οι ίδιες οι ακτοπλοϊκές εταιρείες θεωρούν πρόσκαιρα.

Ενδεικτικό του όγκου προσφύγων και μεταναστών που διακινήθηκαν τον Ιανουάριο με πλοία από νησιά του Αιγαίου προς τον Πειραιά είναι το γεγονός ότι η επιβατική κίνηση αυξήθηκε 21% στα Δωδεκάνησα και 101,2% στη γραμμή Χίου-Μυτιλήνης.

Γεμίζουν πτήσεις

Ο προγραμματισμός των πτήσεων εσωτερικού για το 2016 «φωτογραφίζει» με έναν τρόπο τα... αεροναυτικά «γυμνάσια» ανταγωνισμού που αναμένεται να διεξαχθούν φέτος στο Αιγαίο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις εσωτερικού για το 2016 είναι αυξημένες 88% στη Ρόδο, 92% στην Κω και 406% στη Σάμο.

Στα τρία αυτά «μέτωπα» θα πρέπει να προσθέσει κανείς και το Ηράκλειο, όπου οι διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις θα είναι φέτος αυξημένες κατά 33% σε σχέση με πέρυσι, αλλά και τη Μύκονο όπου έχουν προγραμματιστεί 37% επιπλέον θέσεις. Προσθέστε σ' αυτά και τη Σκιάθο, με 51% περισσότερες αεροπορικές θέσεις από πέρυσι κι αμέσως έχετε τον χάρτη της μίνι... «σύρραξης».

Οι πιο πάνω αριθμοί, ωστόσο, επιδέχονται πολλαπλές αναγνώσεις. Κι αυτό καθώς δεν σημαίνουν, κατ' ανάγκην, την ενίσχυση του ανταγωνισμού μεταξύ ακτοπλοϊκών και αεροπορικών εταιρειών. Σηματοδοτούν, ταυτόχρονα, την προσαρμογή των εταιρειών σε αέρα και θάλασσα στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στην αγορά.

Έτσι, οι αυξημένες ανάγκες στις ακτοπλοϊκές γραμμές του Βόρειου Αιγαίου και των Δωδεκανήσων για τη μεταφορά προσφύγων και μεταναστών -άγνωστο για πόσο ακόμα- υποχρεώνει τις ακτοπλοϊκές να ενισχύσουν τις θέσεις τους στις συγκεκριμένες γραμμές.

Η έντονη παρουσία προσφύγων σ' αυτές τις γραμμές με τη σειρά της στρέφει αρκετούς επιβάτες προς τα αεροπλάνα. Τη σκυτάλη παίρνουν οι αεροπορικές, οι οποίες σπεύδουν να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση αυξάνοντας τη συχνότητα των πτήσεών τους.

Ακόμα κι αυτό, όμως, δεν εξηγεί πλήρως τη μεγάλη αύξηση των διαθέσιμων αεροπορικών θέσεων στα δρομολόγια εσωτερικού. Μια πιο λογική εξήγηση παραπέμπει στην ολοένα αυξανόμενη ζήτηση για ταξίδια προς ελληνικούς προορισμούς από μεμονωμένους ταξιδιώτες. Επιβάτες οι οποίοι μετακινούνται είτε με εταιρείες χαμηλού κόστους, είτε συνδυάζοντας πτήσεις τακτικών γραμμών.

Καθοριστική είναι η φάση ανάπτυξης στην οποία βρίσκονται Aegean και Ryanair. Με τις δύο εταιρείες να αυξάνουν τους διεθνείς προορισμούς τους και να πυκνώνουν τις πτήσεις τους εντός Ελλάδας.

Έτσι, τα διεθνή δρομολόγια των δύο εταιρειών (και όλων των άλλων) λειτουργούν ως «τροφοδότες» των δρομολογίων τους εντός Ελλάδας.

Η ηπειρωτική Ελλάδα

Ταυτόχρονα, η προτίμηση που δείχνουν φέτος πολλοί ξένοι σε ηπειρωτικούς προορισμούς της χώρας μας και το Ιόνιο οδήγησε τις εταιρείες να... πάρουν το «ριμπάουντ». Έτσι, η Θεσσαλονίκη καταγράφει αύξηση προγραμματισμένων πτήσεων εσωτερικού της τάξης του 86%, που μεταφράζεται σε σχεδόν ένα εκατ. περισσότερες θέσεις από πέρυσι. Η Θεσ/νίκη, η οποία εξυπηρετεί, επιπλέον, τη Χαλκιδική αλλά και την Πιερία.

Για αντίστοιχους λόγους οι προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις εσωτερικού για Καβάλα εμφανίζουν εντυπωσιακή αύξηση 251% ενώ για το Άκτιο (καλύπτει παραλιακούς προορισμούς της Πρέβεζας, την Πάργα και τη Θεσπρωτία), η αύξηση θέσεων φθάνει το 167%.

Στην πελατεία που οδηγεί τις αεροπορικές εταιρείες να αυξάνουν και τα δρομολόγια εσωτερικού τους θα πρέπει να προσθέσει κανείς τη μεγάλη άνοδο της κίνησης από τις ΗΠΑ. Είτε πρόκειται για ομογενείς που κατευθύνονται μέσω Αθήνας σε όλη τη χώρα, είτε για Αμερικανούς που προωθούνται μέσω της ελληνικής πρωτεύουσας σε προορισμούς όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη αλλά και τους υπόλοιπους δημοφιλείς παραθεριστικούς προορισμούς της χώρας.