Με καρότο το χρέος και... μαστίγιο επιστρέφουν οι θεσμοί

Τα κομμάτια του παζλ δημοσιονομικών μέτρων και μέτρων διευθέτησης του χρέους είναι ακόμα διάσπαρτα. Από σήμερα, η επάνοδος των επικεφαλής των δανειστών σηματοδοτεί μια προσπάθεια να αρχίσουν να κουμπώνουν μεταξύ τους οι απαιτήσεις σκληρών μέτρων από την ελληνική κυβέρνηση και οι παραχωρήσεις των Eυρωπαίων για άμεση έναρξη της συζήτησης για το χρέος, οι οποίες φαίνονται να έχουν διπλό αποδέκτη: τόσο την ελληνική κυβέρνηση, όσο και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Τρεις φορές στη διάρκεια της συνέντευξης Tύπου μετά το χθεσινό Eurogroup, ο Γερούν Ντάισελμπλουμ χρησιμοποίησε τη λέξη «παζλ». Μίλησε για «περισσότερη δουλειά προκειμένου να υπάρξει πλήρης εφαρμογή της συμφωνίας του καλοκαιριού» και στο σημείο αυτό φαίνεται να λείπουν κάποια κομμάτια του παζλ, ιδίως στο σκέλος του ασφαλιστικού και του φορολογικού, βασικές παραμέτρους του δημοσιονομικού κενού.

Ο επικεφαλής του Eurogroup έκανε όμως για πρώτη φορά μια ευθεία διασύνδεση ανάμεσα στο παζλ των μέτρων και των μεταρρυθμίσεων με το έτερο παζλ της διευθέτησης του δημόσιου χρέους. Και μπορεί ο κ. Ντάισελμπλουμ να επιχείρησε να αμβλύνει τις εντυπώσεις περί διαφορετικών στρατοπέδων ανάμεσα στο ευρωπαϊκό σκέλος των δανειστών και του ΔΝΤ, η προσθήκη όμως της διαπίστωσης ότι «τα μέτρα αυτά μπορεί να μην είναι αρκετά και γι' αυτό μπαίνει και η διάσταση του χρέους» δίνει μια αίσθηση προσχώρησης του ευρωπαϊκού στρατοπέδου στη γνωστή θέση του Ταμείου πως αν τα μέτρα είναι λιγότερα, τότε θα πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερη δράση στο θέμα του χρέους.

Πολύ περισσότερο δε, όταν ο επικεφαλής του Eurogroup χρησιμοποιεί δημόσια μια πάγια θέση του ΔΝΤ. Ότι δηλαδή «δεν θα δουλέψει το πρόγραμμα χωρίς ελάφρυνση χρέους».

Αν σε αυτή τη στρατηγική μεταστροφή έχει διαδραματίσει ρόλο και το προσφυγικό, επισήμως δεν το γνωρίζουμε. Ο κοινοτικός Επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί πάντως ανέφερε πως προφανώς υπάρχει μια διασύνδεση...

Η συζήτηση για το χρέος θα ξεκινήσει σύμφωνα με τον κ. Ντάισελμπλουμ «στο εγγύς μέλλον», με τον πρόεδρο του Eurogroup να μην επαναλαμβάνει δημόσια τη διαρροή που υπήρξε νωρίτερα για εκκίνηση των συζητήσεων εντός Απριλίου. Σε κάθε περίπτωση, είναι βέβαιο ότι δίνεται ένα αντίδωρο άμεσης εκκίνησης των συζητήσεων στην ελληνική κυβέρνηση, αλλά δεν είναι ακόμα σαφές ποιο θα είναι το τίμημα. Κοινώς, πόσα μέτρα θα ζητήσουν οι δανειστές από την ελληνική κυβέρνηση κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει από αύριο. Σήμερα, οι επικεφαλής των δανειστών αναμένονται και πάλι στην Αθήνα.

Τα ανοιχτά θέματα

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στο χθεσινό Eurogroup υπήρξε συμφωνία των δανειστών στην ατζέντα των μεταρρυθμίσεων που θα ζητηθούν άμεσα από την ελληνική κυβέρνηση. Στο δημοσιονομικό κενό όμως, ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο πόσα μέτρα θα απαιτηθούν για να επιτευχθεί ο αμετάκλητος στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018. Τα πεδία παρέμβασης είναι γνωστά και ιεραρχήθηκαν από τον Πιερ Μοσκοβισί, με τη σειρά κατάταξης ενδεχομένως να μην είναι τυχαία.

Πρώτο στη λίστα των μεταρρυθμίσεων ετέθη το ζήτημα της θεμελίωσης του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων, πεδίο όπου σύμφωνα με πληροφορίες έχει επέλθει συμβιβασμός. Ακολουθεί η μεταρρύθμιση της φορολογίας εισοδήματος, επί της οποίας οι δανειστές φέρονται να ζητούν περισσότερα, όπως άλλωστε και στο ασφαλιστικό που έπεται.

Ενδεικτικό είναι ότι σύμφωνα με τον Γ. Ντάισελμπλουμ «το σημείο-κλειδί είναι η ευκρίνεια ενός πακέτου μέτρων έως το καλοκαίρι. Διότι αλλιώς θα συζητάμε τα ίδια και τα ίδια. Υπάρχουν σοβαρές προτάσεις για το ασφαλιστικό και το φορολογικό, τα οποία όμως πρέπει να να συμπληρωθούν»...

Στην ατζέντα των μεταρρυθμίσεων-μέτρων ακολουθούν η ανεξαρτησία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων και τα κόκκινα δάνεια.

Χρέος και αξιολόγηση μαζί;

Στην ερώτηση εάν η συζήτηση για το χρέος μπορεί να γίνει πριν την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η απάντηση Ντάισελμπλουμ υποδεικνύει μια διαδικασία βήμα βήμα, αναλόγως των εξελίξεων και χωρίς σαφή ορίζοντα ολοκλήρωσης.

Και ναι και όχι, απάντησε. «Μπορούμε να μιλήσουμε για τα νούμερα του χρέους νωρίτερα, πρέπει όμως να ξέρουμε τα μέτρα και το συνταξιοδοτικό. Όλα τα στοιχεία θα συνθέσουν ένα παζλ τους επόμενους μήνες».

Και το χρονοδιάγραμμα

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ χτύπησε για μία ακόμα φορά το καμπανάκι της ρευστότητας, επισημαίνοντας την ανάγκη ταχείας ολοκλήρωσης της αξιολόγησης. Πηγές της κυβέρνησης σημειώνουν ιδιαίτερα την αναφορά του κ. Ρέγκλινγκ στην «καλύτερη απόδοση του 2015 και στην καλύτερη επίδοση των εσόδων το πρώτο δίμηνο του 2016», αν και η παράλληλη προειδοποίηση ότι τα περιθώρια ρευστότητας «όλο και στενεύουν» δεν μπορεί να παραγνωριστεί. Όπως επισήμανε ο κ. Ρέγκλινγκ, το δεύτερο τρίμηνο του έτους υπάρχουν συνολικές υποχρεώσεις 2,5 δισ. ευρώ.

Όσο για το πότε θα ολοκληρωθεί η αξιολόγηση; Όλοι συμφωνούν ότι το επιθυμητό είναι το «ταχύτερο δυνατό».