Στην επόμενη Σύνοδο αποφάσεις για το προσφυγικό

Ανταπόκριση από Βρυξέλλες

Οι νέες απαιτήσεις-προτάσεις που προέβαλε η Τουρκία και οι διαφωνίες από πολλές χώρες, που έφτασαν ως το βέτο (Ουγγαρία) έφεραν στα όρια τις συζητήσεις στη Σύνοδο Κορυφής που ολοκληρώθηκε προ ολίγου.

Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους μπήκε στο τραπέζι ένα εναλλακτικό σενάριο που ήδη εξυφαίνονταν από το μεσημέρι. Αυτό προέβλεπε αν δε μπορεί να υπάρξει σήμερα ομόφωνη συμφωνία επί ενός κειμένου οι ευρωπαίοι ηγέτες να εξουσιοδοτήσουν την Κομισιόν να συνεχίσει τις διμερείς επαφές με την Τουρκία και οι ηγέτες να συζητήσουν ξανά το θέμα στη Σύνοδο Κορυφής της 17 Μαρτίου.

Αργά το βράδυ (10 μμ), πάντως, ολοκληρώθηκε εξαμερής συνάντηση μεταξύ Γερμανίας, Βρετανίας, Γαλλίας, Ολλανδίας, Ελλάδας και Κύπρου στην οποία μετείχε και η Επίτροπος για την εξωτερική πολιτική Φεντερίκα Μογκερίνι. Από την πλευρά του ο επικεφαλής του γραφείου του Γιούνκερ Μ. Stelmayr εμφανίστηκε αισιόδοξος δηλώνοντας ότι υπάρχει πρόοδος σε μια δύσκολη Σύνοδο Κορυφής. «Εξέλιξη στη διάρκειας της νύχτας πιθανή», γράφει στο twitter.

Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες υπάρχει ένα περίγραμμα συμφωνίας το οποίο προέκυψε από τις διμερείς επαφές που προηγήθηκαν το οποίο θα τεθεί στο τραπέζι των 28 ηγετών που από τα μεσάνυχτα συνεδριάζουν εκ νέου. Από την πλευρά Γιούνκερ αναφέρεται ότι διευθετούνται οι τελευταίες λεπτομέρειες στο κείμενο.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες: η η τελική ανακοίνωση συντάχθηκε από τους Ζ. Κλ. Γιουνκερ και Ντ. Τουσκ με τη σύμφωνη γνώμη της Αγκελα Μέρκελ και του Φρανσουά Ολάντ, παρουσία του Ολλανδού πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε. Το κείμενο δόθηκε στα κράτη μέλη για να το μελετήσουν, ωστόσο Ευρωπαίος αξιωματούχος τόνισε ότι ζήτησαν «χρόνο» για να το μελετήσουν διεξοδικά.

Οι χώρες του Βίζεγκραντ 

Η τελευταία  εμπλοκή παρατηρήθηκε όταν, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι χώρες του Βίζεγκραντ δεν δέχτηκαν τη λύση της επιστροφής Σύριων προσφύγων στην Τουρκία ώστε να προωθούνται από εκεί για την Ευρώπη.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, εγείρουν θέμα… ανθρωπίνων δικαιωμάτων, λέγοντας ότι οι πρόσφυγες δεν θα είναι ασφαλείς στην Τουρκία. Μάλιστα σύμφωνα με tweet του εκπροσώπου του Ούγγρου πρωθυπουργού, ο κος Ορμπαν άσκησε βέτο στο σχέδιο απευθείας μετεγκατάστασης προσφύγων από την Τουρκία.

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, διαβλέποντας ότι η συζήτηση θα καταλήξει σε (άλλη μία) αναβολή μέχρι την κανονική Σύνοδο Κορυφής της 17ης Μαρτίου, σήκωσε τους τόνους. «Είναι υποκριτική η στάση σας, από τη μια να μη δέχεστε στα εδάφη σας Σύριους, Ιρακινούς και Αφγανούς πρόσφυγες και, από την άλλη, να απορρίπτετε την επιστροφή τους στην Τουρκία», φέρεται να ανέφερε.

Τόνισε δε, ότι εάν δεν υπάρξει απόψε απόφαση, τότε μέχρι να ληφθεί θα πρέπει να ανοίξει κανονικά ο βαλκανικός διάδρομος που έκλεισε μονομερώς από τις χώρες του Βίζεγκραντ.

Επίσης, προειδοποίησε τους ηγέτες των εν λόγω χωρών να μην έχουν ψευδαισθήσεις: «αν δεν δεχτείτε την μετεγκατάσταση προσφύγων στην Ευρώπη μέσω τουρκικού εδάφους, μην νομίζετε ότι θα γλυτώσετε, θα σας έλθουν από άλλον δρόμο», είπε.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές:

- Το γεγονός ότι η διαπραγμάτευση γίνεται επί του σχεδίου απόφασης ΕΕ – Τουρκίας και όχι επί του κλειστού βαλκανικού διαδρόμου που προώθησαν οι χώρες του Βίζεγκραντ και η Αυστρία, θεωρείται θετική εξέλιξη.

- Η Ελλάδα όχι μόνο δεν απομονώθηκε, αλλά κατάφερε να απομονωθούν οι «Βίζεγκραντ» οι οποίες απειλούν τώρα με βέτο σε τυχόν συμφωνία της Συνόδου (σ.σ. οπως προαναφέρθηκε το βέτο φέρεται να ασκήθηκε, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Ουγγρου πρωθυπουργού).

- Ο πρωθυπουργός ζήτησε (και επιμένει) να ληφθεί απόφαση απόψε. Αν αυτό δεν γίνει κατορθωτό, τότε να υπάρξει επαναφορά στο status που είχε αποφασίσει η προηγούμενη Σύνοδος για τη διαχείριση των προσφυγικών ροών.

- Εφόσον αποφασισθεί να εξετασθεί το σχέδιο ΕΕ – Τουρκίας, παρά το βέτο των χωρών του Βίζεγκραντ, ο κ. Τσίπρας έθεσε θέμα επαναδιαπραγμάτευσης με την Τουρκία της απαίτησής της να ανοίξουν τα πέντε ενταξιακά κεφάλαια.

- Ο πρωθυπουργός στήριξε τη θέση της Κύπρου ότι για να ανοίξουν τα κεφάλαια πρέπει, παράλληλα, να ανοίξουν τα λιμάνια στα Κατεχόμενα.

Οι απαιτήσεις της Τουρκίας

Οπως έγγραψε νωρίτερα το Euro2day.gr oι διαβουλεύσεις στις Βρυξέλλες μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας έχουν περάσει από το ανατολίτικο παζάρι στο πόκερ. Ο Αχμέτ Νταβούτογλου επέστρεψε στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου λίγο μετά τις 8.30 μμ, καθώς τις προηγούμενες πέντε ώρες οι «28» συνεδρίαζαν χωρίς την τουρκική παρουσία, προκειμένου να αξιολογήσουν την προσφορά της Αγκυρας.

Σύμφωνα με την οποία, η Τουρκία θα δέχεται επιστροφές από την Ελλάδα προσφύγων/μεταναστών υπό την προϋπόθεση ότι ίσος αριθμός θα προωθείται, ημερησίως, στις ευρωπαϊκές χώρες. (Με άλλα λόγια, σας «αδειάζω» την ελληνική πύλη εισόδου εάν διασφαλίσω ότι δεν θα μείνουν στο δικό μου έδαφος...).

Με τον τρόπο αυτό θα αποκτήσει περιεχόμενο η πρόταση Τουσκ να γίνεται η μετεγκατάσταση στις ευρωπαϊκές χώρες απ΄ευθείας από το τουρκικό έδαφος και όχι από το ελληνικό, ώστε οι διακινητές «να μείνουν χωρίς δουλειά».

Το βασικότερο αντάλλαγμα, όμως, που ζητά ο κ. Νταβούτογλου είναι το άνοιγμα πέντε κεφαλαίων που αφορούν την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ και έχουν «παγώσει» από Ελλάδα, Κύπρο και Γαλλία – δηλαδή τα κεφάλαια για Ενέργεια, Θεμελιώδη Δικαιώματα, Εξωτερική Πολιτική, Δικαιοσύνη, Πολιτισμός-Παιδεία. (σ.σ. Το έκτο κεφάλαιο που αφορά την διακίνηση ανθρώπων δεν εντάχθηκε στο τουρκικό αίτημα καθώς το έχει παγώσει... η Γερμανία).

Τα υπόλοιπα ανταλλάγματα αφορούν αύξηση της οικονομικής βοήθειας της ΕΕ προς την Τουρκία (συν 3 δισ ευρώ μετά τα 3 δισ. που είχαν εγκριθεί στην προηγούμενη Σύνοδο) και κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες από τον Ιούνιο.

Πρόκειται για θέματα που δημιουργούν αντιδράσεις και από άλλες χώρες της Ευρώπης, πέραν Ελλάδας και Κύπρου.

Και το... casus belli;

Ο λόγος ανήκει, πρωτίστως, στη Λευκωσία, καθώς η Αθήνα δεν θα κινηθεί – κατά την πάγια τακτική – αυτόνομα. Σ΄αυτή τη φάση της διαπραγμάτευσης, πάντως, ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε στη Σύνοδο πως "άνοιγμα κεφαλαίων στην Τουρκία δεν μπορεί να τεθεί αν δεν υπάρξουν ουσιαστικά βήματα από την πλευράς της για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου της Άγκυρας και το θέμα του casus belli". (σ.σ. Ελλάδα και Κύπρος έχουν παγώσει από κοινού το ενταξιακό κεφάλαιο 31 για την Εξωτερική Πολιτική”.