Αέριο: Αποστάσεις από ΕΕ και ΗΠΑ στο deal Gazprom-ΔΕΠΑ-Edison

Ελάχιστες μέρες μετά την υπογραφή στη Ρώμη του MOU μεταξύ Edison, Gazprom και ΔΕΠΑ για τη διερεύνηση αξιοποίησης του ελληνο-ιταλικού αγωγού ως μεταφορέα ρωσικού αερίου, ΕΕ, ΗΠΑ αλλά και η ιταλική κυβέρνηση δείχνουν να κρατούν αποστάσεις από το σχέδιο.

Αυτό προβλέπει μια διαφοροποιημένη διαδρομή του ρωσικού αγωγού South Stream, για την κεντρική Ευρώπη, μέσω Βουλγαρίας, Ελλάδας και Ιταλίας, με τη ΔΕΠΑ και την Edison να προσφέρουν τον υποθαλάσσιο αγωγό ITGI, για τον οποίο έχουν εξασφαλίσει τις αδειοδοτήσεις.

Αμέσως ή εμμέσως για το σχέδιο αυτό, το οποίο επιδιώκει να αναβιώσει τον ρωσικό αγωγό South Stream, με την εμπλοκή όμως της Ελλάδας και της Ιταλίας, τοποθετήθηκαν ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος Maros Sefcovic, ο ειδικός απεσταλμένος του State Department και γνωστός από τις επισκέψεις του στην Αθήνα Amos Hochstein, όπως και ο Γ.Γ. του υπουργικού Συμβουλίου της Ιταλίας Claudio De Vincenti.

Οι παραπάνω αλλά και υπουργοί από την Τουρκία, Βουλγαρία και Μαυροβούνιο συμμετείχαν στη δεύτερη υπουργική διάσκεψη για το Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου, που πραγματοποιήθηκε στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν και όπου την Ελλάδα εκπροσώπησε ο Γ.Γ. του ΥΠΕΝ Μιχάλης Βεροιόπουλος.

Για το σχέδιο του ελληνοϊταλικού αγωγού, ο Επίτροπος για την ενέργεια Maros Sefcovic, σε δηλώσεις που έκανε στο Μπακού προς το ρωσικό πρακτορείο Interfax, τόνισε ότι «είναι απλώς μια δήλωση, μια κοινή προσέγγιση και μια κοινή τοποθέτηση (των συμμετεχόντων). Σε κάθε περίπτωση, επιφυλασσόμαστε να αξιολογήσουμε την αποτελεσματικότητα του έργου». Ο ίδιος επεσήμανε επίσης ότι «αν το σχέδιο του αγωγού απαιτήσει εκτεταμένες υποδομές, δεν θα πρέπει να αγνοείται ότι οι υφιστάμενες υποδομές χρησιμοποιούνται μόνο κατά 50%. Έτσι, με δεδομένο αυτόν τον παράγοντα, η αποδοτικότητα του σχεδίου τίθεται εν αμφιβόλω».

Ας σημειωθεί ότι ο κ. Sefcovic μετά το Μπακού επισκέφθηκε την πρωτεύουσα της Ουκρανίας, το Κίεβο, όπου σε δηλώσεις του τόνισε ότι η Ουκρανία, παρά τις γεωπολιτικές εντάσεις της τελευταίας διετίας, απέδειξε ότι είναι μία αξιόπιστη χώρα για την τράνζιτ διέλευση του ρωσικού αερίου προς την ΕΕ. Και ως εκ τούτου, συνέχισε, θέλουμε να δούμε ότι θα συνεχίσει να είναι χώρα τράνζιτ και στο μέλλον. Συμπλήρωσε δε με νόημα, ότι αυτό το θέμα δεν συζητήθηκε μόνο με τους εταίρους της ΕΕ αλλά και με τους Ρώσους.

Οι δηλώσεις και επισημάνσεις του Ευρωπαίου επιτρόπου έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς τα ρωσικά σχέδια για νέους αγωγούς προς την Ευρώπη (South Stream, Turkish Stream, Nord Stream, ή και ο νέος αγωγός προς Ιταλία), έχουν ως στόχο την παράκαμψη της Ουκρανίας, ώστε να μην εξαρτώνται πλέον οι ρωσικές εξαγωγές αερίου από τη χώρα αυτή.

Οι Αμερικανοί

Ο ειδικός απεσταλμένος του State Department Amos Hochstein, από την πλευρά του, ήταν ο πιο ξεκάθαρος καθώς η διπλωματία της χώρας του έχει εκφρασμένη άποψη για το Νότιο Διάδρομο, τα σχέδια των Ρώσων και την απεξάρτηση της ΝΑ Ευρώπης από το ρωσικό αέριο. Άσχετο αν οι διπλωματικές πιέσεις των ΗΠΑ στα θέματα αυτά δεν έχουν πάντα αποτελεσματικότητα, καθώς οι μεγαλύτερες χώρες της ΕΕ (κυρίως Γερμανία, Γαλλία) έχουν η καθεμία τη δική της πολιτική στα ενεργειακά, ενώ επιπλέον οι Αμερικανοί δεν χρηματοδοτούν τα έργα.

Συγκεκριμένα ο Αμερικανός διπλωμάτης απαντώντας σε ερωτήσεις στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, αφού εξήρε το ρόλο του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου (αγωγοί ΤΑΝΑΡ στην Τουρκία και ΤΑΡ σε Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία) για τη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού της ΕΕ, επανέλαβε ότι ο μόνος τρόπος για να λυθεί το πρόβλημα της ασφάλειας εφοδιασμού είναι μέσω της διαφοροποίησης των πηγών εφοδιασμού.

«Περισσότερα σχέδια, τα οποία απλώς φέρνουν το ίδιο αέριο από τις ίδιες πηγές στους ίδιους καταναλωτές, απλώς μέσω νέων αγωγών, δεν συμβάλλουν στην ενεργειακή ασφάλεια», είπε ο κ. Hochstein. «Για κάθε νέο επενδυτικό σχέδιο, είναι σημαντικό να εξετάζεται κατά πόσο αυτό είναι "πολιτικό σχέδιο", ή βασισμένο σε οικονομικά δεδομένα.

Τα (ρωσικά) σχέδια South Stream, Turkish Stream, Nord Stream, απλώς επαναλαμβάνουν "πολιτικά σχέδια" τα οποία έχουν προβληματικό οικονομικό υπόβαθρο, ιδιαίτερα σε συνθήκες αγοράς», συμπλήρωσε ο ίδιος.

Οι Ιταλοί

Τέλος, ο Γ.Γ. του υπουργικού συμβουλίου της Ιταλίας Claudio De Vincenti, ο οποίος εκπροσώπησε την χώρα του στην υπουργική διάσκεψη για το Νότιο Διάδρομο, σε ομιλία του αναφέρθηκε στον ρόλο-κλειδί που έχει το Αζερμπαϊτζάν για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης. Συμπλήρωσε δε τονίζοντας ότι η διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού αποτελεί προτεραιότητα και από αυτή την άποψη, η υπ' αριθμόν ένα προτεραιότητα είναι η τροφοδοσία με αέριο του Αζερμπαϊτζάν.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι παρότι η Edison είναι τυπικά ιταλική εταιρεία, ελέγχεται πλέον εξ ολοκλήρου από τη γαλλική κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού EdF. Οπότε οι κινήσεις της εταιρείας είναι προσαρμοσμένες και ακολουθούν τις γαλλικές «ντιρεκτίβες» παρά τις ιταλικές.