Στουρνάρας: Απαιτείται πολιτική-κοινωνική συναίνεση

Η ανάκαμψη μπορεί να αποτελέσει γεγονός από το τέλος του 2016, υποστηρίζει ο διοικητής της ΤτΕ αλλά σημειώνει παράλληλα και τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας στην Ετήσια Έκθεσή του, η οποία θα δοθεί στην δημοσιότητα την Πέμπτη, καλεί την κυβέρνηση να οικειοποιηθεί το πρόγραμμα στήριξης της ελληνικής οικονομίας προκειμένου να μπορεί να εφαρμοσθεί και τονίζει για μία ακόμη φορά την ανάγκη πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης.

Τι πρέπει να γίνει

Πρώτο και κρίσιμο για τις μελλοντικές εξελίξεις βήμα είναι, όπως αναφέρεται στην Έκθεση, «η επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Αυτό απαιτεί, σε πρώτη φάση, την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος και την ευθυγράμμιση της φορολογίας του αγροτικού εισοδήματος».

Ο διοικητής «βλέπει» επί της ουσίας την ύφεση να παρατείνεται και την ανάκαμψη να επιστρέφει στα τέλη του 2016. «Για να οδηγηθούμε όμως από την ανάκαμψη σε διατηρήσιμη ανάπτυξη, απαιτείται μακροχρόνια στόχευση και προσήλωση στην εφαρμογή της νέας δανειακής συμφωνίας, η οποία δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι είναι επιταγή των δανειστών αλλά μια συμφωνία που εμπεριέχει αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που έπρεπε ήδη αν έχουν γίνει», αναφέρει η Έκθεση.

Οι παράγοντες, όμως, που θα καθορίσουν την επιτυχία είναι: «η αποδοχή και οικειοποίηση του προγράμματος, η συνέχεια και συνέπεια στην εφαρμογή των αναγκαίων δράσεων, ο διάλογος και η πολιτική και κοινωνική συναίνεση. Η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια έχει διανύσει μια επίπονη πορεία προσαρμογής με μεγάλο κοινωνικό κόστος, αλλά και με απτά αποτελέσματα. Όσα απομένουν να ολοκληρωθούν είναι ένα σχετικά μικρό μέρος της μεγάλης προσπάθειας που έχει γίνει».

Για να καλυφθεί η απόσταση που απομένει, επιβάλλονται τα εξής: 

• Συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής με επανακαθορισμό του μείγματος της δημοσιονομικής πολιτικής

• Επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων με έμφαση στο άνοιγμα των αγορών, τον ανταγωνισμό και τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος

• Ισχυροποίηση του τραπεζικού συστήματος με αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων

• Ιδιωτικοποιήσεις και αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας

• Ενθάρρυνση των επιχειρηματικών επενδύσεων και προστασία των επενδυτών

• Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας - αύξηση των εξαγωγών

• Καταπολέμηση της υψηλής ανεργίας

• Μεταρρύθμιση στην παιδεία

• Ανάσχεση της φυγής ανθρώπινου κεφαλαίου

• Στήριξη της κοινωνικής συνοχής και καταπολέμηση της φτώχειας

Τα άμεσα οφέλη

Στην Έκθεση τονίζεται ότι η θετική ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα έχει σημαντική επίδραση στην πραγματική οικονομία για τους ακόλουθους λόγους:

- Βελτιώνει δραστικά το κλίμα εμπιστοσύνης, γεγονός που θα επιταχύνει την επιστροφή καταθέσεων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

- Οδηγεί στην επανένταξη των ελληνικών τίτλων στις αποδεκτές από το Ευρωσύστημα εξασφαλίσεις, η οποία θα επιτρέψει την πολύ φθηνότερη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ. 

- Καθιστά δυνατή τη συμμετοχή των ελληνικών κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

- Επιταχύνει τις διαδικασίες χαλάρωσης -και τελικώς άρσης- των περιορισμών στο τραπεζικό σύστημα και στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls).

SOS για τα κόκκινα

Επείγουσα, χαρακτηρίζει ο Γιάννης Στουρνάρας, την ανάγκη της άμεσης και ενεργής διαχείρισης του βουνού των κόκκινων δανείων. Το 2015, αναφέρει, ανακόπηκε η επιβράδυνση στη δημιουργία νέων καθυστερήσεων, με αποτέλεσμα το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων επί του συνόλου των δανείων να ανέλθει στο τέλος Σεπτεμβρίου 2015 σε 43,6% (Δεκέμβριος 2014: 39,9%).

Η επιδείνωση ήταν εμφανής και σχετικά παρόμοια (κατά περίπου τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες) σε όλες τις κατηγορίες δανείων. Ειδικότερα, το ποσοστό στα καταναλωτικά δάνεια ανήλθε σε 55,4%, στα επιχειρηματικά δάνεια σε 43,3% και στα στεγαστικά δάνεια σε 39,8%.

«Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλε η αναβολή της εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η λιγότερο ενεργητική διαχείριση του χαρτοφυλακίου δανείων από τις τράπεζες, με έμφαση κυρίως σε λύσεις βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα», υπογραμμίζει με νόημα.

Από το τρίτο τρίμηνο του 2015 και ιδίως με το πέρας της ανακεφαλαιοποίησης, παρατηρήθηκε, σύμφωνα με τον διοικητή της ΤτΕ, επιτάχυνση των ενεργειών των τραπεζών στην κατεύθυνση της πιο ενεργητικής διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

«Στην εξεύρεση λύσεων μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, προσαρμοσμένων στις ανάγκες του κάθε δανειολήπτη, εκτιμάται ότι θα συντείνουν οι συγκεκριμένοι στόχοι για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που θα θέσει η Τράπεζα της Ελλάδος, κατόπιν διαβούλευσης με τις τράπεζες, με ορίζοντα εφαρμογής από τον Ιούνιο του 2016 και με παρακολούθηση ανά τρίμηνο», καταλήγει.