Οι «άγνωστοι x» στην εξίσωση της πρώτης αξιολόγησης

Δεν υπάρχει περίπτωση μονομερούς ενέργειας από την πλευρά μας, ξεκαθάρισε ανώτατη κυβερνητική πηγή ερωτηθείσα για την επίσημη έναρξη της αξιολόγησης του προγράμματος. 

Σε ερώτηση για το πότε εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, τόνισε ότι δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα, ωστόσο η διαπραγμάτευση αναμένεται να διαρκέσει περίπου τέσσερις εβδομάδες και η συνολική διαδικασία, μαζί με τη νομοθέτηση, δεν αναμένεται να υπερβεί τους 2 μήνες.

«Κρατάμε χαμηλούς τόνους για τη διαπραγμάτευση», υπογράμμισε η ίδια πηγή, προσθέτοντας ότι οι επικεφαλής θα αποχωρήσουν την Παρασκευή και θα επιστρέψουν την επόμενη εβδομάδα.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, σε αυτή την αξιολόγηση αναμένεται να τεθούν επί τάπητος το ασφαλιστικό, τα κόκκινα δάνεια και το ζήτημα του δημοσιονομικού κενού. Σημειώνουν δε ότι εάν οι δανειστές επιμείνουν σε μειώσεις των κύριων συντάξεων, η κυβέρνηση έχει έτοιμες τρεις αντιπροτάσεις.

Οσον αφορά στις αντιδράσεις των αγροτών για το ασφαλιστικό και το φορολογικό, η ίδια πηγή σημειώνει ότι η κυβέρνηση επιμένει στο διάλογο.

Νωρίτερα, το Euro2day.gr ανέφερε 

Αυτός ο γύρος διαπραγμάτευσης θα κρίνει πολλά. Τόσο σε πολιτικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο οικονομίας. Το κουβάρι έχει μπλέξει με προεκτάσεις στο προσφυγικό και στη διευθέτηση του χρέους, ενώ η αλλαγή ηγεσίας στη Νέα Δημοκρατία μπορεί να μην αναδεικνύεται ως παράμετρος της διαπραγμάτευσης, είναι όμως γεγονός ότι έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα.

Με όλα αυτά στο φόντο και με καυτά θέματα στην ατζέντα, τα οποία εκτείνονται από το ασφαλιστικό, το φορολογικό και το δημοσιονομικό κενό έως το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, τα κόκκινα δάνεια και την ενέργεια, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος ξεκινά σήμερα στις 5 το απόγευμα στο Χίλτον, τη διαπραγμάτευση, στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης.

Τρεις μέρες αργότερα, η Ελλάδα νεκρώνει από την πανελλαδική απεργία ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, οι αγρότες κλιμακώνουν τις κινητοποιήσεις τους, ενώ κάθε άλλο παρά έχουν εκλείψει οι διαφορετικές γραμμές, εκτιμήσεις και επιδιώξεις στους κόλπους των δανειστών. Όλες οι παράμετροι συνηγορούν σε μια πολύ δύσκολη εξίσωση...

Ο χρόνος και το χρήμα

Κατά την παράδοση, από το περασμένο καλοκαίρι και μετά, η επίσκεψη των δανειστών θα γίνει σε δόσεις. Σήμερα, Ντ. Βελκουλέσκου από το ΔΝΤ, Ντ. Κοστέλο από την Κομισιόν, Ρ. Ρέφερ από την ΕΚΤ και ο παρατηρητής -καθώς οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ελάχιστα μιλά αλλά καταγράφει τα πάντα- Ν. Τζιαμαρόλι από τον ESM, θα ξεκινήσουν τις συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση, σε έναν πρώτο γύρο ο οποίος αναμένεται να φτάσει έως το ερχόμενο Σαββατοκύριακο.

Συζητήσεις, απαιτήσεις, περιθώρια και κόκκινες γραμμές

Για να επιστρέψουν, θα πρέπει να έχει μπει το νερό στο αυλάκι και στη συνέχεια να περάσουν οι νόμοι από τη Βουλή. Μέχρι να συμβεί αυτό, η πλευρά των δανειστών βάζει στο τραπέζι μήνες -έως το Πάσχα των καθολικών στις 27 Μαρτίου είχε υποδείξει ο Τ. Βίζερ του EuroWorking Group, o οποίος συνήθως δεν πέφτει έξω στις εκτιμήσεις του-, ενώ η ελληνική κυβέρνηση, για προφανείς λόγους, θέλει να τελειώνει όσο το δυνατό νωρίτερα.

Αν ο Γολγοθάς θα συμπέσει με το Πάσχα των Καθολικών και η Ανάσταση με το ελληνικό Πάσχα, θα φανεί μάλλον σύντομα, όπως θα φανεί και εάν οι δανειστές έρχονται με διάθεση να μπλοκάρουν ή να ξεμπλοκάρουν την κυβέρνηση, σε μια διαπραγμάτευση το ελάχιστο της οποίας φαίνεται να είναι τα 5,7 δισ. ευρώ της δόσης που συνδέεται με την αξιολόγηση.

Αρχή συζήτησης από το... κενό

Το δημοσιονομικό κενό μπορεί να θεωρηθεί ο θεμέλιος λίθος της διαπραγμάτευσης, διότι αυτό επί της ουσίας κρίνει πολλά.

Η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι δημοσιονομικό κενό για το 2016 δεν υπάρχει. Η εκτίμηση αυτή εκκινεί από την υπερεκτέλεση του προϋπολογισμού στο σκέλος των εσόδων (+1,9 δισ. ευρώ), το οποίο οδηγεί κατά την κυβέρνηση σε πρωτογενές πλεόνασμα 0,4% του ΑΕΠ αντί για έλλειμμα 0,25% που προέβλεπε το Μνημόνιο. Μένει να το μετρήσουν και οι δανειστές και να συμφωνήσουν στα νούμερα. Τις προηγούμενες ημέρες πάντως, η πλευρά των δανειστών έβαζε τον πήχη στα 900 εκατ. ευρώ, εγκαταλείποντας τη σκληρή γραμμή του ΔΝΤ του 1,8 δισ. ευρώ...

Αυτά για το 2016. Διότι παραμένει και η εκκρεμότητα του μεσοπρόθεσμου προγράμματος έως το 2018, με τους δανειστές να εκτιμούν ότι χρειάζονται μέτρα δημοσιονομικής απόδοσης έως και 3% του ΑΕΠ. Εφιάλτης, στον οποίο δυστυχώς έρχεται να «κουμπώσει» το φορολογικό.

Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, η κυβέρνηση θα κληθεί να περάσει εκτός από το ασφαλιστικό και φορολογικό νομοσχέδιο, το οποίο μπορεί να έχει ως γλυκαντικά τη σύνδεση του πλαστικού χρήματος με το αφορολόγητο, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα έχει μεγάλο πολιτικό κόστος. Ο λόγος είναι απλός. Μόνο και μόνο για φέτος, οι αλλαγές στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος θα πρέπει -σύμφωνα με τον προϋπολογισμό- να φέρουν αύξηση εσόδων 150 εκατ. ευρώ ενώ διατηρούνται σε εκκρεμότητα νομοθέτησης οι αλλαγές στην κλίμακα των ενοικίων (για επιπλέον 140 εκατ. ευρώ) και οι αυξήσεις φόρων για τους αγρότες (επιπρόσθετα 32 εκατ. ευρώ).

Στο φορολογικό, όπως και στα άλλα μέτωπα (ίσως με μικρότερα περιθώρια ευελιξίας), οι δανειστές μπορούν να επιλέξουν αν θα διευκολύνουν την κυβέρνηση, ή θα δοκιμάσουν τις αντοχές της. Για παράδειγμα, το Μνημόνιο ορίζει ότι ο συντελεστής φόρου στα αγροτικά κέρδη θα πρέπει να αυξηθεί από το 13% στο 20% φέτος και στο 26% το 2017. Κατά την κυβερνητική ανάγνωση, η αύξηση στο 20% αφορά στα εισοδήματα του 2016, τα οποία θα δηλωθούν το 2017 στην Εφορία, χωρίς όμως να αιτιολογούν πώς θα προκύψουν τα έξτρα 32 εκατ. ευρώ στα φετινά έσοδα.

Παρακάμπτοντας το πρόβλημα της είσπραξης των 32 εκατ. ευρώ φέτος, δεδομένου ότι οι αγρότες δεν υπόκεινται σε παρακράτηση, θεωρητικά δεν υπάρχει καμία πίεση χρόνου για να νομοθετήσει η κυβέρνηση. Μπορεί να αυξήσει τον συντελεστή με μία διάταξη νόμου τον ερχόμενο Δεκέμβριο, ή όποτε άλλοτε στη διάρκεια του έτους κρίνει πως έχει τα κοινοβουλευτικά περιθώρια (εάν τα έχει). Οι δανειστές όμως θα της κάνουν τη χάρη;

Οι κλίμακες

Στο ευρύτερο φορολογικό πακέτο, άσχετα εάν θα καταλήξει η κυβέρνηση σε μία ενιαία κλίμακα (μισθωτοί –συνταξιούχοι, ενοίκια και ελευθέρια επαγγέλματα), ή θα κρατήσει και πάλι τους ελεύθερους επαγγελματίες στην απέξω, παρά τα σενάρια που κυκλοφορούν ακόμα και για πολλούς συντελεστές οι οποίοι θα εκκινούν ακόμα και από το 10%, οι γνωρίζοντες επισημαίνουν ότι «πολιτικά το φορολογικό θα κοστίσει». Και αυτό διότι πρέπει να φέρει έξτρα έσοδα, άρα έξτρα φόρους, με ανώτατο συντελεστή ο οποίος μπορεί να ξεπερνά ακόμα και το 50% και σε ορισμένα σενάρια να πέφτει στα κεφάλια όσων έχουν εισοδήματα πάνω από 50.000 ευρώ.

Οι επιβαρύνσεις δε, εκτιμάται πως θα ξεκινούν από τις 10.000-15.000 ευρώ ετήσιου εισοδήματος ενώ οι ελαφρύνσεις είναι υπό συζήτηση. Ακόμα και εάν υπάρξουν, θα είναι ελάχιστες.

Ούτως ή άλλως, οκτώ στους δέκα φορολογούμενους δηλώνουν έως 15.000 ευρώ, οπότε αν ελαφρύνεις από αυτό το όριο εισοδήματος και κάτω, πολύ απλά είναι αδύνατο να έχεις έξτρα έσοδα από την κλίμακα. Θα πρέπει να δημεύσεις το εισόδημα των εχόντων άνω των 15.000 ευρώ...