Ασφαλιστικό: Τα νέα δεδομένα για τους αγρότες

Σωρευτικές αυξήσεις εισφορών που για τη συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών θα αγγίξουν το 62% το 2019, όταν δηλαδή όλοι οι αγρότες καταβάλλουν για κύρια ασφάλιση εισφορές 20% επί του φορολογητέου εισοδήματός τους, προβλέπει το σχέδιο της κυβέρνησης που έχει προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις των αγροτών.

Συνολικά, το 2019 κάθε αγρότης θα πληρώνει το 27,45% του εισοδήματός του για ασφάλιση, υγεία και εισφορές υπέρ Αγροτικής Εστίας. Παράλληλα, το σχέδιο περιλαμβάνει την ουσιαστική κατάργηση του ΟΓΑ, με την ένταξη όλων των ασφαλισμένων στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), παρότι προβλέπεται η διατήρηση του Οργανισμού όχι ως ταμείο αλλά ως φορέα προνοιακών και άλλων παροχών.

Αν και η ολική ανατροπή επέρχεται το 2019, σημαντική είναι η επιβάρυνση προς τους αγρότες από φέτος. Συγκεκριμένα, βάσει του σχεδίου που δεν φαίνεται να αλλάζει παρά τις έντονες αντιδράσεις, η σωρευτική αύξηση από φέτος μέχρι και το 2019 αγγίζει το 62% για έναν αγρότη που είναι σήμερα ενταγμένος στην τρίτη ασφαλιστική κλάση και θα δηλώνει ετήσιο εισόδημα μέχρι 5.000 ευρώ. Σημειώνεται πως περισσότεροι από τους μισούς ασφαλισμένους του ΟΓΑ (περίπου 350.000 αγρότες) βρίσκονται στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία, ενώ εννέα στους δέκα αγρότες δήλωσαν το 2014 εισόδημα έως 5.000 ευρώ.

Μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2015, οι ασφαλισμένοι ΟΓΑ που είναι ενταγμένοι στην τρίτη ασφαλιστική κλάση πλήρωναν 954 ευρώ τον χρόνο για εισφορές σύνταξης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ).

Βάσει του σχεδίου νόμου που προκαλεί αντιδράσεις αλλά και πονοκέφαλο στο Μαξίμου, η πρώτη κρυάδα θα έρθει με τις εισφορές του β' εξαμήνου του 2015. Συγκεκριμένα, οι εισφορές για σύνταξη αυξάνονται κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες, από 7% στο 10%. Πρόκειται για μια αύξηση της τάξης του 42,87%. Αν βέβαια υπολογιστούν οι εισφορές υπέρ υγείας και ΛΑΕ που μένουν σταθερές, η συνολική επιβάρυνση για το πρώτο εξάμηνο θα είναι της τάξης του 13%.

Όπως υποστηρίζουν αγροτοσυνδικαλιστές, οι αγρότες δύσκολα θα μπορέσουν να καλύψουν την αύξηση αυτή. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σήμερα, το 62% των οφειλετών αγροτών, ήτοι 171.613 άτομα, οφείλουν μόλις έως 2.000 ευρώ. Μάλιστα το ποσό των οφειλών τους αντιστοιχεί στο 27,8% των συνολικών χρεών που σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΓΑ για το Α' εξάμηνο του 2015 ανέρχονται σε 427,636 εκατ. ευρώ. Ήδη, όπως επισημαίνουν στελέχη του Οργανισμού, τα έσοδα του ταμείου των αγροτών από ληξιπρόθεσμες οφειλές έχουν μειωθεί, καθώς από 221,974 εκατ. ευρώ (34,67% του συνόλου των απαιτήσεων) το α' εξάμηνο του 2014 ανήλθαν σε 182,251 εκατ. ευρώ (29,91%).

Βάσει υπολογισμών, ένας αγρότης της τρίτης κλάσης σήμερα, θα πληρώσει το 2016 συνολικά 1.215 ευρώ έναντι 1.084 το 2015, δηλαδή θα έχει μια επιβάρυνση συνολικά 12% σε σχέση με πέρυσι και 27,3% σε σχέση με το 2014.

Από το 2017 και οι εισφορές των αγροτών, βάσει του σχεδίου, θα συνδεθούν με το εισόδημα, όπως γίνεται και για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους. Ειδικότερα, το 2017 οι αγρότες θα πληρώσουν το 14% του εισοδήματός τους για εισφορά υπέρ σύνταξης, το 2018 θα κληθούν να καταβάλουν το 17% και από το 2019 και μετά το 20%.

Αντίστοιχα ορίζεται πως η εισφορά για υγεία θα είναι στο 6,95% του εισοδήματος και για ΛΑΕ στο 0,5%. Ο νόμος αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο κλιμακωτής αύξησης και της εισφοράς υπέρ υγείας, ώστε να φτάσει σταδιακά στο 6,95% το 2019, παραπέμποντας για λεπτομέρειες σε υπουργική απόφαση που πρέπει να εκδοθεί. Η κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία αφορά μηνιαίο εισόδημα 468,8 ευρώ, ήτοι ετήσιο εισόδημα 5.616 ευρώ.

Να σημειωθεί πως σήμερα οι αγρότες πληρώνουν 7% επί συγκεκριμένων τεκμαρτών εισοδηματικών κλιμακίων και το 13% το καταβάλλει το κράτος. Το 3ο Μνημόνιο όμως προβλέπει ότι οι εισφορές των αγροτών πρέπει να ακολουθήσουν το ΙΚΑ, με παράλληλη κατάργηση της επιπλέον κρατικής χρηματοδότησης, που ξεπερνά το 80% των ετήσιων δαπανών του ασφαλιστικού φορέα, ήτοι περίπου 3,5 δισ. ευρώ ετησίως. Μάλιστα, η συντριπτική πλειοψηφία των δικαιούχων βασικής σύνταξης του ΟΓΑ δεν έχουν καταβάλει εισφορές.

Τι αλλάζει

Βάσει του σχεδίου Κατρούγκαλου, ένας αγρότης που θα δηλώσει το 2019 συνολικά 5.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα οδηγείται στην κατώτατη ασφαλιστική κλάση και εκτιμάται ότι θα πληρώνει 1.544 ευρώ εισφορές τον χρόνο (για σύνταξη, υγεία και ΛΑΕ). Στην περίπτωση οικογενειακής αγροτικής εκμετάλλευσης στην οποία απασχολείται η σύζυγος και τα ενήλικα παιδιά, ως φορολογητέο εισόδημα καθενός θα λαμβάνεται το κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα.

Όπως επισημαίνουν οι αγρότες, στις παραπάνω εισφορές πρέπει να προστεθούν τόσο οι νέες φορολογικές επιβαρύνσεις, οι εισφορές στον ΕΛΓΑ, το κόστος τήρησης των λογιστικών βιβλίων, τις δαπάνες για τη γραφειοκρατία και κυρίως την προκαταβολή φόρου.

Παραθέτουν μάλιστα και παραδείγματα. Έτσι, αγρότης με εισόδημα 10.000 ευρώ πρέπει να πληρώνει από το 2019 το 27,45%, ήτοι 2.745 ευρώ σε ασφαλιστικές εισφορές. Επίσης θα πληρώσει φόρο 26% ήτοι 2.600 ευρώ, αλλά και άλλο ένα 26%, δηλαδή επιπλέον 2.600 ευρώ, ως προκαταβολή. Το άθροισμα βγαίνει 7.945 ευρώ. Σ' αυτόν τον αγρότη, θα μείνουν 2.055 ευρώ για να ζήσει την οικογένειά του αλλά και να αγοράσει εφοδιαστικά υλικά, να πληρώσει ΕΝΦΙΑ κ.λπ.

Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι η αύξηση της εισφοράς θα οδηγήσει σε κατάρρευση τα έσοδα του ενιαίου υπερφορέα, καθώς η πλειοψηφία των αγροτών δεν θα πληρώνουν, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα ελλείμματα της κοινωνικής ασφάλισης με αναπόφευκτες συνέπειες στο ύψος των παροχών.