Χοντραίνει το παιχνίδι με αξιολόγηση-προσφυγικό

Όλα βρίσκονται στον αέρα όσον αφορά στα ανοικτά θέματα της χώρας μας, καθώς το προσφυγικό, που θεωρείται το «νούμερο ένα πρόβλημα» για τις κυβερνήσεις της ΕΕ, περιπλέκεται πλέον με την αξιολόγηση από τους θεσμούς, τις αποφάσεις για την ελάφρυνση του χρέους αλλά και το ασφαλιστικό.

Το Euro2day.gr, που συνομίλησε με πολλούς αξιωματούχους, διακρίνει ότι διαφορετική πορεία χαράσσουν οι κυβερνήσεις της ΕΕ και η ηγεσία της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ταυτόχρονα, άλλη γραμμή υπάρχει στο Eurogroup και άλλη μεταξύ των θεσμών, με όλα αυτά κάποια στιγμή να πρέπει να συγκλίνουν, με απρόβλεπτο, προς το παρόν τουλάχιστον, ποια γραμμή θα επικρατήσει.

Κορυφαίο στέλεχος της Κομισιόν ανέφερε στο Euro2day.gr ότι στο Κολέγιο των Επιτρόπων που έγινε χθες στις Βρυξέλλες συζητήθηκε ότι πολλές χώρες της ΕΕ έχουν διαμηνύσει ότι εάν μέχρι τον Μάιο δεν μειωθούν δραστικά οι εισροές προσφύγων και δεν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αποτελεσματικά, θα ζητήσουν τη διάλυση της συμφωνίας Σένγκεν.

Κάποιοι Επίτροποι εξακολουθούν να ρίχνουν το φταίξιμο στην Ελλάδα, αναφέροντας ότι τα hot spots που έχουμε υποσχεθεί δεν έχουν στηθεί ακόμα, όπως και ο μηχανισμός υποδοχής, τη στιγμή που η ΕΕ «έχει ήδη αρχίσει να πληρώνει το ενοίκιο».

Η πίεση προς τη χώρα μας αναμένεται να ενταθεί δραματικά τις επόμενες εβδομάδες, το θέμα της κοινής ακτοφυλακής με την Τουρκία υπό την επίβλεψη της ΕΕ δεν έχει φύγει ποτέ από το τραπέζι (απλά μετονομάζεται) ενώ την ίδια στιγμή, οι μετριοπαθείς αξιωματούχοι παραδέχονται ότι τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων και η πίεση που ασκεί η Γερμανίδα Καγκελάριος να αποδώσει άμεσα το action plan της Κομισιόν, ενισχύουν δραματικά τη διαπραγματευτική τακτική της Τουρκίας.

Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι παρά το γεγονός ότι η Κομισιόν δεν το παραδέχεται ανοικτά, η τουρκική κυβέρνηση όχι μόνο κωλυσιεργεί, αλλά κάθε φορά φέρνει και νέες απαιτήσεις στο τραπέζι. Οι προσπάθειες του πρώτου αντιπροέδρου της Επιτροπής κ. Τίμερμανς, που επισκέφθηκε πριν από λίγες μέρες τη γείτονα χώρα, ενίσχυσαν τους φόβους των Βρυξελλών ότι η εφαρμογή των συμφωνηθέντων θα περάσει μέσα από συμπληγάδες και αξιώσεις που αφορούν -εμμέσως πλην σαφώς- και διμερή ελληνοτουρκικά θέματα.

Οι τελευταίες αξιώσεις της Αγκύρας εντάσσονται στο επιχείρημα ότι από τη στιγμή που άλλες χώρες της ΕΕ θα έχουν απεσταλμένους στα ελληνικά hot spots για να «σκανάρουν» ποιοι πρόσφυγες θα γίνονται δεκτοί, έτσι και η γείτονα χώρα θα πρέπει να έχει παρουσία για να αποφασίζει ποιοι θα επιστρέφουν στην Τουρκία.

Στις Βρυξέλλες αντιλαμβάνονται ότι κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό από την ελληνική κυβέρνηση και αναφέρουν ότι η Τουρκία δεν είναι μέλος της ΕΕ, συνεπώς οι κανόνες είναι διαφορετικοί.

Πίσω από τις κλειστές πόρτες, ωστόσο, γίνεται ένα χοντρό παζάρι, με ασφυκτικές πιέσεις από τις χώρες του σκληρού πυρήνα να δοθούν όσες «διευκολύνσεις» γίνεται στην Τουρκία, προκειμένου να σταματήσει τη ροή των προσφύγων, ακόμα και εάν η Ελλάδα αναγκαστεί να κάνει επώδυνες υποχωρήσεις.

Το ασφαλιστικό και η «εμπλοκή» με ΔΝΤ

Σε αυτό το πλαίσιο, η πολιτική ηγεσία των Βρυξελλών εμφανίζεται διατεθειμένη να κάνει κάποιες παραχωρήσεις στο ασφαλιστικό. Αυτό όμως συναντά τη σθεναρή αντίσταση όχι μόνο του ΔΝΤ -που δεν ενδιαφέρεται για το προσφυγικό και τις πολιτικές του διαστάσεις- αλλά και των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, που ενδιαφέρονται μόνο για την αξιολόγηση και την πιστή εφαρμογή του μνημονίου.

«Εχει αποδειχθεί τους τελευταίους μήνες ότι αρκετοί υπουργοί Οικονομικών δεν υπακούν ή δεν έχουν την ίδια γραμμή με τους αρχηγούς του κράτους τους. Αυτό είναι ένα θέμα που δύσκολα θα επιλυθεί και οι επόμενοι μήνες αναμένονται δύσκολοι, γιατί το Eurogroup και η ΕΚΤ συνδυάζουν τις οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα με την ανάκαμψη της ευρωζώνης, τις εξελίξεις στην Ιταλία και την Πορτογαλία, καθώς και τις εξωτερικές επιρροές», ανέφερε ανώτατος παράγοντας της Κομισιόν.

Πάντως αρκετοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι οι επαφές των κ.κ. Κατρούγκαλου και Τσακαλώτου ήταν πρόωρες, καθώς κανείς δεν έχει εξετάσει -ούτε οι θεσμοί- με λεπτομέρεια την πρόταση του ασφαλιστικού και οι υπουργοί Οικονομικών παραπέμπουν πρώτα στην αξιολόγηση του κουαρτέτου.

Η Κομισιόν πάντως έχει τη διάθεση να συμφωνήσει σε γενικά πλαίσια με την πρόταση Κατρούγκαλου -εάν τα νούμερα βγαίνουν- όμως αυτό δεν σημαίνει τίποτα εάν δεν συμφωνήσει η ΕΚΤ και το ΔΝΤ.

Επιπλέον, το Ταμείο κρατά τα χαρτιά του κλειστά για τις προθέσεις του, εκτός από την πάγια στάση ότι για να συμμετέχει σε νέο πρόγραμμα, πρέπει να γίνουν δραστικές μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, να διασφαλιστεί ότι τυχόν δημοσιονομικό κενό θα καλυφθεί με μέτρα μόνιμου χαρακτήρα και να αποσαφηνιστεί το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα αλλά και το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων.

Όλα αυτά συνθέτουν ένα παζλ με προθέσεις της ελληνικής πλευράς να κλείσει γρήγορα η αξιολόγηση, αλλά και παράγοντα της Ευρωζώνης να εκτιμά ότι αυτό θα πάρει μήνες, ίσως μέχρι το καλοκαίρι, καθώς περιπλέκονται οι γεωπολιτικές με τις οικονομικές εξελίξεις. Παράλληλα καταγράφεται και η απροθυμία κάποιων χωρών-μελών να αποφασίσουν τώρα νέα ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.

Τα σενάρια

Με δεδομένο ότι το προσφυγικό θέμα θα τραβήξει μέχρι τον Μάιο και το ΔΝΤ δεν μπορεί να λάβει αποφάσεις πριν κλείσει η αξιολόγηση, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Οι εκκρεμότητες και τα σενάρια είναι πολλά:

1. Να υπαναχωρήσει η Ελλάδα στο προσφυγικό και να επιδιώξει ανταλλάγματα στο ασφαλιστικό, έχοντας τη σύμφωνη γνώμη της πολιτικής ηγεσίας, που θα προσκρούσει όμως στον τοίχο του Eurogroup.

2. To ΔΝΤ να επιμείνει μέχρι τέλους στις δραστικές αλλαγές στο ασφαλιστικό και το χρέος, θέτοντάς τες ως όρο για την παραμονή του στην Ελλάδα, φέρνοντας έτσι σε δύσκολη θέση τις χώρες που επιμένουν στην παρουσία του, από τη μια, από την άλλη όμως, δεν θέλουν «σοβαρή» ελάφρυνση του χρέους. Αργά ή γρήγορα η ΕΕ και το ΔΝΤ θα συγκρουστούν επί του θέματος και κάποιος πρέπει να κάνει πίσω. Οι θεσμοί πάντως είναι προετοιμασμένοι για αποχώρηση του ΔΝΤ και συμμετοχή του μόνο με τεχνική παρουσία. Όπως ανέφερε και σε συνέντευξή του ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις, κανείς δεν μπορεί να πιέσει το Ταμείο να παραμείνει στην Ελλάδα, εάν δεν το επιθυμεί.

3. Οι τέσσερις θεσμοί δεν τα συμφωνούν ακόμα για το πώς θα χειριστούν την αξιολόγηση. Ακόμα και εντός της ευρωπαϊκής τρόικας, οι απόψεις διίστανται ειδικά ως προς τη διαχείριση του χρέους. Ο ΕΣΜ έχει εκπονήσει ένα περίγραμμα για τη βιωσιμότητα και την πιθανή ελάφρυνση, όμως η Κομισιόν θεωρεί (σιωπηρά προς το παρόν) ότι η πρόταση αυτή δεν είναι ικανοποιητική και ετοιμάζει τη δική της εκτίμηση.

4. Η αμερικανική στάση για τη συμμετοχή του Ταμείου δεν πρέπει να θεωρείται κάτι περισσότερο από την πάγια θέση της. Η κ. Λαγκάρντ θα κρίνει τη στάση προς την Ελλάδα με κύριο άξονα την επανεκλογή της στην κεφαλή του ΔΝΤ.

Πάντως, παρά τις διαψεύσεις, ο Π. Τόμσεν βρισκόταν χθες στο Βερολίνο ψάχνοντας συμμαχίες για τη σκληρή γραμμή προς την Ελλάδα. Επιπλέον οι ψύχραιμοι αναλυτές εκ Βρυξελλών αναφέρουν ότι οι διαρροές περί εναλλακτικής λύσης του Κυριάκου Μητσοτάκη, εάν ο πρωθυπουργός δεν κάνει αυτά που του ζητούν, έρχονται καθαρά από τη γερμανική πλευρά και ότι οι μετριοπαθείς αξιωματούχοι δεν τις λαμβάνουν σοβαρά υπόψη.