Τεκτονικές αλλαγές στον ασφαλιστικό κλάδο

Ριζική αλλαγή τοπίου αναμένεται στην εγχώρια ασφαλιστική αγορά μέσα στους επόμενους μήνες και γενικότερα κατά τη διάρκεια του 2016, καθώς ο συνδυασμός της οικονομικής κρίσης με τα capital controls και τα προβλήματα των τραπεζών είναι σε θέση να φέρουν τα... πάνω-κάτω στον κλάδο.

Ήδη, λίγες ημέρες πριν το κλείσιμο του 2015:

• Στον αέρα εξακολουθεί να βρίσκεται το ζήτημα της πώλησης της ΑΤΕ Ασφαλιστικής στο γερμανικό όμιλο Ergo. Και αυτό γιατί την ίδια ώρα που ορισμένοι διαρρέουν πως είναι θέμα λίγου χρόνου, κύκλοι προσκείμενοι στην ΑΤΕ (αφού σημειώνουν πως από το φθινόπωρο του 2014 έως σήμερα η κερδοφορία και τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας αυξήθηκαν) υποστηρίζουν ότι: α) Ο ενδιαφερόμενος αγοραστής θα πρέπει να ξεκαθαρίσει σε σύντομο χρονικό διάστημα τη θέση του β) Αν δεν γίνει αυτό, η διοίκηση της εταιρείας επιβάλλεται να ακολουθήσει αυτόνομη πολιτική ανάπτυξης τουλάχιστον για το 2016 και γ) Να ξεκινήσουν οι διαδικασίες αναζήτησης και άλλων υποψήφιων αγοραστών-στρατηγικών επενδυτών.

• Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται η πώληση του ιδιαίτερα κερδοφόρου ομίλου Eurolife από την Eurobank, προκειμένου η τράπεζα να ενισχύσει τον δείκτη κεφαλαιακής της επάρκειας.

• Αναμένεται το περιεχόμενο της απόφασης του ΔΣ της Εθνικής Ασφαλιστικής για το αν η θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας θα αποδεχτεί την εισφορά του χαρτοφυλακίου ζωής της International Life (η πρώτη θα διαθέτει μελλοντικά τα δικά της προϊόντα στους γενικούς κλάδους και τα προϊόντα ζωής της Εθνικής Ασφαλιστικής).

• «Ζεστή» δείχνει η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας προκειμένου να προχωρήσει μέσα στους επόμενους μήνες τη διαδικασία πώλησης της Εθνικής Ασφαλιστικής, που αποτελεί τον leader του κλάδου στην εγχώρια αγορά.

• Η νέα εμπλοκή που παρατηρείται στην υπόθεση των ασφαλισμένων της Ασπίς Πρόνοια, καθώς σε εκκαθαριστές και Τράπεζα της Ελλάδος καταφθάνει σειρά εξωδίκων από πελάτες που δεν εντάχθηκαν στη λίστα των δικαιούμενων αποζημίωση. Ήδη, όπως πληροφορούμεθα, αναμένεται έως το τέλος του έτους η κατάθεση ασφαλιστικών μέτρων από δικαιούχους κατά του συνόλου του πίνακα (λόγω απουσίας αιτιολογικής έκθεσης και επειδή ο νόμος δεν υποχρεώνει κανένα δικαιούχο ασφάλισης να αναγγείλει την απαίτησή του), αλλά και σχετικές επερωτήσεις στη Βουλή από εκπροσώπους όλων των πολιτικών κομμάτων.

Μέρος μόνο των προαναφερθέντων αν υλοποιηθεί, τότε θα οδηγηθούμε σε δυναμική είσοδο νέων ισχυρών παικτών στην αγορά, σε δραστικές ανακατανομές μεριδίων και σε συντριπτική κυριαρχία των ξένων κυρίως στα συμβόλαια ζωής και υγείας.

Ωστόσο, με την εφαρμογή του πλαισίου Solvency II από την 1η Ιανουαρίου του 2016, οι εξελίξεις σε όλα τα παραπάνω μέτωπα (εξαγορές-συγχωνεύσεις εταιρειών, μεταφορές χαρτοφυλακίου, συμπράξεις διαμεσολαβούντων) αναμένεται να φουντώσουν, ενώ άγνωστες παραμένουν και οι διαθέσεις ορισμένων πολυεθνικών: Θα επιλέξουν να φύγουν από την εγχώρια αγορά, ή αντίθετα θα ενισχύσουν τις θέσεις τους μέσα από σειρά επιθετικών κινήσεων;

Ο ασφαλιστικός κλάδος ευνοήθηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015, καθώς πολλοί Έλληνες επέλεξαν προϊόντα τύπου unit-linked προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ. Ωστόσο συγκαταλέγεται στις οικονομικές δραστηριότητες που επλήγησαν όσο λίγες από την εφαρμογή των capital controls.

Ενδεικτικό είναι το στοιχείο ότι ενώ η ασφαλιστική παραγωγή ήταν ανοδική στο πρώτο εξάμηνο, έκλεισε το δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου με -4,9%. Ειδικότερα μάλιστα μέσα στον Οκτώβριο (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία), ο κλάδος ζωής υποχώρησε κατά 18,1% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2014 και ο κλάδος ζημιών κατά 13,5%!

Κύκλοι της ασφαλιστικής αγοράς ελπίζουν πως μέσα στο 2016 η ασφαλιστική αγορά σταδιακά θα ομαλοποιηθεί, θεωρώντας ως πρώτο θετικό βήμα την δυνατότητα για διάθεση unit linked προϊόντων που τοποθετούνται σε ελληνικά περιουσιακά στοιχεία, αλλά και την -εδώ και δύο μήνες περίπου- δυνατότητα συνέχισης των προϊόντων unit linked εξωτερικού για συμβόλαια που είχαν συναφθεί πριν την ημερομηνία επιβολής των capital controls (28/6/2015).

Λόγω μάλιστα του ότι το πρώτο εξάμηνο του 2015 ήταν πολύ πιο δυνατό από το δεύτερο, ελπίζουν πως θα μπορούσε να παρουσιαστεί μια αναστροφή της πτωτικής τάσης από την αρχή του καλοκαιριού και μετά.

Προβλέψεις παραγόντων του κλάδου

Στις μεγάλες ευκαιρίες που παρουσιάζει ο ασφαλιστικός κλάδος στην Ελλάδα αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της NN Hellas κ. Luis Miguel Gomez, σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε η γνωστή εταιρεία, λόγω της αδυναμίας του εγχώριου κοινωνικού συστήματος να προσφέρει στο μέλλον ανάλογα με το παρελθόν επίπεδα καλύψεων και υπηρεσιών στους Έλληνες πολίτες.

Παρόλα αυτά, αναγνώρισε τις υπάρχουσες προκλήσεις και σε ότι αφορά το 2016 εκτίμησε ότι σε ένα περιβάλλον Solvency II στην Ευρώπη και κεφαλαιακών ελέγχων στην Ελλάδα, θα υπάρξει συγκέντρωση της αγοράς σε λιγότερες δυνάμεις και αυτό γιατί θα υπάρξουν μικρότερες εταιρείες που θα κληθούν να δώσουν απαντήσεις σε προβλήματα.

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Πίστης κ. Νίκος Χαλκιόπουλος σημειώνει: «Πράγματι, οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις μεταξύ των ασφαλιστικών εταιρειών θα αποβούν χρήσιμες υπό την προϋπόθεση ότι θα ενωθούν υγιείς δυνάμεις οι οποίες θα οδηγήσουν σε σχήματα με ελάχιστο όριο παραγωγής τα 200 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, οι συγχωνεύσεις δύο προβλημάτων, σπάνια οδηγούν σε μια λύση».

Σε ότι αφορά τώρα την πορεία της ασφαλιστικής αγοράς, ο κ. Χαλκιόπουλος σημειώνει: «Για να αναπτυχθεί η εγχώρια ασφαλιστική αγορά θα πρέπει να υπάρξουν τέσσερις προϋποθέσεις:

Πρώτον, η εξασφάλιση κλίματος πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας.

Δεύτερον, η ύπαρξη ενός σταθερού εποπτικού πλαισίου που να εξασφαλίζει τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των ασφαλιστικών εταιρειών.

Τρίτον, η θέσπιση φορολογικών κινήτρων, προκειμένου να διευκολυνθούν οι συμπολίτες μας στο να αποκτήσουν συνταξιοδοτικά συμβόλαια.

Και τέταρτον, η θεσμική αναθεώρηση του πλαισίου λειτουργίας των Επαγγελματικών Ταμείων.

Αν γίνουν αυτά μέσα στο 2016, τότε θα μπορούμε να μιλάμε για ώθηση στην ασφαλιστική βιομηχανία τόσο σε βραχυπρόθεσμο, όσο κυρίως σε μεσομακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα».

Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος της ασφαλιστικής εταιρείας Interlife κ. Γιάννης Βοτσαρίδης δηλώνει στο Euro2day.gr: «Από 01/01/2016, όπως είναι γνωστό, τρέχει η οδηγία Solvency II που αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια και τα αποθεματικά των ασφαλιστικών εταιριών. Το τοπίο δεν είναι ευοίωνο. Κάποιες εταιρίες θα συγχωνευτούν ή θα εξαγοραστούν, άλλες απλώς θα κλείσουν, και ορισμένες, ίσως ξένες εταιρίες μπορεί να εγκαταλείψουν τη χώρα μας.

Δυστυχώς η μέση καταναλωτική δύναμη του Έλληνα δεν αναμένεται να αυξηθεί και η πιστωτική ασφυξία δεν πρόκειται να χαλαρώσει. Μεταξύ διαμεσολαβούντων πιστεύω ότι θα συνεχιστεί η ήδη η υπάρχουσα τάση συγχωνεύσεων μικρών και μεγάλων χαρτοφυλακίων, ώστε να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας, να μειωθούν οι δαπάνες κ.λπ. Πρόκειται, σίγουρα, για κάτι θετικό».

Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της NP Insurance κ. Νίκο Ζάχο, «το 2016 αναμένεται μια εξ' ίσου δύσκολη χρονιά για τον ασφαλιστικό κλάδο με το 2015, αν όχι και δυσκολότερη λόγω των νέων συνθηκών στους εποπτικούς ελέγχους με την εφαρμογή του Solvency II.

Σε ότι αφορά το ύψος της παραγωγής, υπό την προϋπόθεση ότι ομαλοποιηθεί το πολιτικό και το οικονομικό κλίμα θα μπορούσαμε να δούμε κάποια βελτίωση των επιδόσεων, η οποία θα εστιαστεί κυρίως στο δεύτερο μισό του έτους.

Όπως φαίνεται, θα υπάρξουν εξελίξεις στο μέτωπο των εξαγορών και των συγχωνεύσεων και άλλωστε αυτή φαίνεται να είναι και η πολιτική της Εποπτικής Αρχής. Πρόκειται για αναγκαίο κακό. Εξαγορές και συγχωνεύσεις λοιπόν θα υπάρξουν, αλλά δεν περιμένω ανακλήσεις αδειών με τον τρόπο που τις είχαμε δει στο παρελθόν.

Από την πλευρά μας, η NP Insurance είναι πανέτοιμη σε όλα τα επίπεδα για το Solvency II υπερκαλύπτοντας με μεγάλα ποσοστά όλα τα κριτήρια και έχοντας προσαρμοστεί πλήρως σε όλες τις απαιτήσεις».