Με fast track οι αλλαγές στις αντικειμενικές τιμές

Από την 1η Ιανουαρίου 2016, δεν αποκλείεται να έχουμε νέες αντικειμενικές αξίες ακινήτων. Με τη φράση αυτή, στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο άμεσης συμμόρφωσης με τη νέα απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, διευκρινίζοντας ότι δεν τίθεται κανένα ζήτημα αναφορικά με τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ για το 2015.

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Τρύφων Αλεξιάδης. Ο αναπληρωτής υπουργός δήλωσε σε ημερίδα του Οικονομικού Επιμελητηρίου πως «στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι μέσα στο 2016 να τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο σύστημα εμπορικών τιμών στα ακίνητα, επί των οποίων θα υπολογισθεί και ο ΕΝΦΙΑ του επόμενου έτους»..

Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για μεταβιβάσεις ακινήτων οι οποίες έγιναν μετά τις 21 Μαΐου 2015 -χρονικό ορόσημο που θέτει το ΣτΕ- καθώς συμμόρφωση με την απόφαση συνεπάγεται -όχι αυτόματα- ανάλογες προσαρμογές στους φόρους που βεβαιώθηκαν για αγοραπωλησίες, γονικές παροχές και κληρονομιές, αλλά ακόμα και για τις αμοιβές των συμβολαιογράφων.

Το δεύτερο αυτό ζήτημα, το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει το ενδεχόμενο να το αντιμετωπίσει καλώντας τους φορολογούμενους εντός συγκεκριμένου χρονικού περιθωρίου να υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις, ανάλογα με το ύψος των νέων αντικειμενικών αξιών. Αν προκύψει μεγαλύτερος φόρος, θα πρέπει να καταβληθεί. Αν προκύψει μικρότερος, οι ισχύουσες διατάξεις προβλέπουν συμψηφισμούς με μελλοντικές οφειλές, οπότε μπορεί να περιοριστεί το δημοσιονομικό κόστος.

Όλα αυτά όμως βρίσκονται ακόμα σε επίπεδο επεξεργασίας. Το υπουργείο Οικονομικών, σε πρώτη φάση, περιμένει το πόρισμα της ειδικής επιτροπής, η οποία είχε συσταθεί προ μηνός με απόφαση Τσακαλώτου, προκειμένου να υποβάλει προτάσεις αναφορικά με το ύψος των νέων τιμών. Η απόφαση αυτή όριζε ότι το πόρισμα θα πρέπει να παραδοθεί στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου έως τις 22 Δεκεμβρίου.

Με βάση τα στενά χρονικά περιθώρια αλλά λαμβάνοντας υπόψη και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς τους οποίους θεωρείται βέβαιο πως θα αναδείξουν οι δανειστές, φαντάζει ιδιαιτέρως δύσκολο να τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2016 -πόσω μάλλον αναδρομικά από τις 21 Μαΐου του 2015- οι νέες αντικειμενικές αξίες.

Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι με βάση το Μνημόνιο, οι αντικειμενικές αξίες θα πρέπει να προσαρμοστούν στο ύψος των εμπορικών από την 1η Ιανουαρίου του 2017.

Αν η κυβέρνηση αποφασίσει τελικά να σεβαστεί την απόφαση του ΣτΕ -θεωρείται δύσκολο να βρεθεί νομικό επιχείρημα για να πράξει το αντίθετο, εκτός και εάν περάσει το επιχείρημα των «έκτακτων δημοσιονομικών συνθηκών»-, ο ΕΝΦΙΑ του 2015 μπορεί να μην επηρεάζεται αλλά σίγουρα επηρεάζεται ο νέος φόρος ακινήτων, τον οποίο θέλει να λανσάρει η κυβέρνηση το 2016 σε αντικατάσταση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων, με το ίδιο εισπρακτικό αποτέλεσμα (2,650 δισ. ευρώ), αλλά με χαρακτηριστικά προοδευτικότητας και δικαιοσύνης, όπως συχνά πυκνά αναφέρει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης.

Στις αρχικές σκέψεις του υπουργείου ήταν η καθιέρωση ενός έστω και μικρού αφορολογήτου ορίου (της τάξεως των 50.000 ευρώ), με μετάθεση των φορολογικών βαρών στα υψηλότερα κλιμάκια ακίνητης περιουσίας.

Τυχόν αναπροσαρμογή των αντικειμενικών θα έκανε την εξίσωση ακόμα πιο δύσκολη, καθώς η καθιέρωση αφορολογήτου θα έβγαζε εκτός επιβαρύνσεων μια μεγάλη μερίδα ιδιοκτητών ακινήτων, αφήνοντας τους υπόλοιπους να σηκώσουν ένα τεράστιο φορτίο φόρων. Κι αυτό διότι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι Έλληνες είναι ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας συγκριτικά χαμηλής αντικειμενικής αξίας.