Ασφαλιστικό: Τι ζητούν οι δανειστές για ΕΚΑΣ, αναπλήρωση και 15ετία

Με κακούς οιωνούς για το ασφαλιστικό τελειώνει το 2015, ενώ δύσκολα στην αυγή του νέου έτους θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι θα πραγματοποιηθεί μια εύκολη διαπραγμάτευση, που θα οδηγήσει σε κλείσιμο της μεταρρύθμισης με το... δεξί.

Το θέμα της 15ετίας που έθεσαν με το καλημέρα των διαπραγματεύσεων για το ασφαλιστικό οι επικεφαλής των θεσμών δείχνει τις διαθέσεις των δανειστών. Δείχνει επίσης ότι η διαπραγμάτευση του Ιανουαρίου θα είναι δύσκολη. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι δανειστές άνοιξαν όλα τα θέματα για τα οποία αναμένουν, ζήτησαν στοιχεία και μετρήσιμους στόχους και έκαναν ερωτήσεις για θέματα που όπως έχει δείξει το παρελθόν, επιθυμούν να επανέλθουν κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, χθες, χωρίς να ζητήσουν ξεκάθαρα την κατάργηση της 15ετίας και την αύξηση των απαιτούμενων ετών ασφάλισης για τη λήψη σύνταξης σε 20 χρόνια (6.000 ημέρες ασφάλισης - ένσημα), οι επικεφαλής του κουαρτέτου των δανειστών υποστήριξαν ότι η λήψη σύνταξης με λίγα έτη λειτουργεί εκ προοιμίου αποτρεπτικά για τη συνέχιση της ασφάλισης. Παράλληλα, εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί στην πρόταση του Έλληνα υπουργού για αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά δύο μονάδες, για τα επόμενα 3 χρόνια, προκειμένου να διαφυλαχτεί ως «εθνική κόκκινη γραμμή» η προστασία των κύριων συντάξεων, χωρίς όμως να ανοίξουν περαιτέρω τα χαρτιά τους.

Προς το παρόν, οι δανειστές αποφεύγουν να τοποθετηθούν ανοικτά στο θέμα των εισφορών και σημειώνουν ότι όλα θα εξαρτηθούν από το συνολικό πακέτο της μεταρρύθμισης, το οποίο θα παρουσιαστεί από την ελληνική πλευρά την πρώτη εβδομάδα του νέου έτους.

Η κυβέρνηση θα κάνει, συνεπώς, ποδαρικό με ασφαλιστικό καθώς οι δύο πλευρές συμφώνησαν να παρουσιαστεί ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση, με συγκεκριμένα ποσοστά αναπλήρωσης και αναλυτική περιγραφή της νέας δομής του συστήματος, την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου, προκειμένου το σχετικό νομοσχέδιο να κατατεθεί έως το τέλος του ίδιου μήνα.

Βέβαια, καθ' όλη τη διάρκεια της χθεσινής συνάντησης που διήρκεσε μιάμιση ώρα, οι εκπρόσωποι των δανειστών έδειξαν ότι θα διεξαχθεί μια σκληρή διαπραγμάτευση, με το ενδιαφέρον να πέφτει τόσο στο δημοσιονομικό σκέλος της μεταρρύθμισης, όσο και στη μελλοντική δομή του νέου συστήματος, που εν πολλοίς θα καθορίσει και τη μακροπρόθεσμη πορεία των συνταξιοδοτικών δαπανών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο πρώτο σκέλος, κυβέρνηση και θεσμοί έχουν ήδη καλύψει το 70% των δεσμεύσεων για δημοσιονομική προσαρμογή εντός του 2016, και αναμένεται να συζητηθούν και να συμφωνηθούν μέτρα της τάξης των 500 εκατ. ευρώ.

Στο δεύτερο σκέλος, «κλειδί» της διαπραγμάτευσης θεωρείται το ποσοστό αναπλήρωσης βάσει του οποίου θα υπολογίζονται οι νέες συντάξεις, για το οποίο η κυβέρνηση δεν άνοιξε τα χαρτιά της. Αν και οι θεσμοί φάνηκαν να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τη νέα δομή του συστήματος, τους συντελεστές αναπλήρωσης και το αν τελικά με βάση την κυβερνητική πρόταση «βγαίνουν τα νούμερα», οι δύο πλευρές συμφώνησαν να ανοίξουν τα χαρτιά τους τον Ιανουάριο.

Επιπλέον πέντε χρόνια

Βέβαια, από τις συνεχείς ερωτήσεις που σύμφωνα με πληροφορίες έθεσε το κουαρτέτο στον κ. Κατρούγκαλο, διεφάνη η πρόθεσή τους να ανοίξουν εκ νέου θέμα 15ετίας, της ελάχιστης δηλαδή απαιτούμενης περιόδου ασφάλισης για να λάβει κάποιος σύνταξη. Οι δανειστές υποστήριξαν ότι η πρόβλεψη για καταβολή της σύνταξης με 15 έτη ασφάλισης λειτουργεί αποτρεπτικά για την ασφάλιση. Στην πράξη, οι εκπρόσωποι των δανειστών επανέρχονται εκτός ατζέντας, σε ένα θέμα που είχαν συμφωνήσει με την προηγούμενη κυβέρνηση και αφορούσε στην αύξηση των απαιτούμενων ετών ασφάλισης για τη λήψη σύνταξης, από 15 (4.500 ένσημα) σε 20 χρόνια (6.000 ένσημα).

Δεν αποκλείεται, στη συζήτηση που γίνεται για την Εθνική Σύνταξη, οι εκπρόσωποι των θεσμών να επιδιώκουν τη διασύνδεση της καταβολή της με εισοδηματική κριτήρια, στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος έχει μόνο 15 έτη ασφάλισης. Το πρώτο ενδεχόμενο περιλαμβανόταν στο περίφημο mail Χαρδούβελη, και μάλιστα προκειμένου να μην εφαρμοστεί βίαια ανατρέποντας τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις των 55χρονων, προέβλεπε να ισχύσει για όσους είχαν γεννηθεί από το 1980 και μετά. Το δεύτερο προβλεπόταν στο 3ο Μνημόνιο, δεν υπήρξε όμως αντίστοιχη νομοθετική διάταξη σε κάποιον από τους επόμενους εφαρμοστικούς νόμους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας φάνηκε να αιφνιδιάστηκε από τα ερωτήματα των δανειστών, καθώς δεν έχει περιλάβει κάποιο σχετικό σενάριο στις μελέτες της.

Το ΕΚΑΣ

Ειδική αναφορά έγινε για το ΕΚΑΣ, με τον υπουργό Εργασίας Γιώργο Κατρούγκαλο να επαναλαμβάνει ότι ισχύει η δέσμευση της κυβέρνησης που αποτυπώνεται και στη συμφωνία του Ιουλίου για κατάργηση (από το 2016) του 20% των δικαιούχων με βάση νέα εισοδηματικά κριτήρια. Η σχετική δαπάνη θα είναι μειωμένη τον νέο χρόνο κατά 223 εκατ. ευρώ, ωστόσο το υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται μελέτη που θα περιλαμβάνει σειρά μέτρων προκειμένου να αντισταθμιστούν οι απώλειες.

Σύμφωνα δε, με υπουργική απόφαση του Γ. Κατρούγκαλου με την οποία κατανέμεται στα ταμεία η προβλεπόμενη από τον προϋπολογισμό κρατική χρηματοδότηση, η επιχορήγηση για το ΕΚΑΣ προβλέπεται αυξημένη. Αναλυτικά, προβλέπεται να ανέλθει σε 678 εκατ. ευρώ έναντι 516 εκατ. ευρώ για το 2015. Βέβαια, η πραγματική δαπάνη για το ΕΚΑΣ ήταν κατά το τρέχον έτος σχεδόν διπλάσια. Έτσι εξηγείται η μικρή αύξηση για τον επόμενο χρόνο.

Η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης προς το υπουργείο Εργασίας «χτύπησε» κατά κύριο λόγο το ΙΚΑ, καθώς όπως φαίνεται και στον προϋπολογισμό του ταμείου, που αναμένεται να συζητηθεί και να εγκριθεί από το Διοικητικό του Συμβούλιο εντός των επόμενων ημερών, η κρατική δαπάνη για πληρωμή συντάξεων είναι μειωμένη κατά 28% ή περίπου 1 δισ. ευρώ. Αναλυτικά, το 2016, το δημόσιο θα δώσει στο ΙΚΑ για την πληρωμή συντάξεων 2,752 δισ. ευρώ, έναντι 3,806 δισ. ευρώ (αρχική πρόβλεψη στον προϋπολογισμό του 2015 ήταν 3,656 δισ. ευρώ).