Παράταση για Γενάρη παίρνει το ασφαλιστικό

Για το πρώτο 15νθήμερο του Ιανουαρίου παραπέμπεται, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το ασφαλιστικό, καθώς η κυβέρνηση επιθυμεί μεν να το κλείσει, με τις λιγότερες όμως δυνατές αντιδράσεις. Για τον λόγο αυτόν φαίνεται πως επιλέγει τη μετάθεση τη ψήφισης του σχετικού νομοσχεδίου για τις 10 με 15 Ιανουαρίου του 2016, αφού βέβαια έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό που ψηφίζεται το Σαββατοκύριακο, τις σχετικές «δημοσιονομικές προσαρμογές» ύψους 1,8 δισ. ευρώ για το διάστημα 2015-2016.

Η μικρή αυτή «ανάσα» βέβαια, δεν αναμένεται να διευκολύνει ιδιαίτερα το έργο του αρμόδιου υπουργείου Εργασίας, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι «δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις» στο ασφαλιστικό. Παράλληλα, παραμένουν μεγάλες οι αποστάσεις μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών για την αύξηση των εισφορών και την εισαγωγή εισοδηματικών κριτηρίων στην Εθνική Σύνταξη, ενώ και στο εσωτερικό της κυβέρνησης κυριαρχούν πολλές και διαφορετικές απόψεις για μια σειρά από θέματα, όπως το εάν θα κοπούν οι κύριες συντάξεις, τι θα γίνει με τις επικουρικές, ποιο θα είναι το ποσοστό αναπλήρωσης και πώς θα ολοκληρωθεί η διοικητική ενοποίηση των ταμείων.

Στο υπουργείο Εργασίας προχωράει η καταγραφή διατάξεων που θα ενσωματωθούν στο επίμαχο νομοσχέδιο, αλλά αφορούν στα ζητήματα της ενοποίησης των ταμείων κύριας ασφάλισης. Ακόμα και το ζήτημα της δημιουργίας ενιαίων εισφορών αποτελεί πεδίο προβληματισμού για το υπουργείο Εργασίας, αφού είναι τόσο δαιδαλώδες το τοπίο, από ταμείο σε ταμείο, που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την άμεση προσαρμογή όλων των ασφαλισμένων στο νέο μοντέλο. Έτσι, δεν αποκλείεται τελικά οι ενιαίοι όροι εισφορών να περιγράφονται επί της αρχής στο σχέδιο νόμου και να εξειδικευθούν με υπουργικές αποφάσεις, σε βάθος ακόμη και τριετίας. Πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται τελικά να ακολουθηθεί το μοντέλο ΕΤΕΑ, με ξεχωριστές διευθύνσεις ανά τομέα, που θα ενταχθεί υπό την ομπρέλα του νέου υπερ-φορέα.

Σε επίπεδο δομής του νέου συστήματος, η κυβέρνηση θα βρεθεί στη δύσκολη θέση να νομοθετήσει και μάλιστα επί τα χείρω, με διαφορετικό... ένδυμα, δύο κεντρικές πολιτικές επιλογές των προηγούμενων κυβερνήσεων, τις οποίες ξόρκιζε για ένα χρόνο. Πρόκειται για τον Νόμο 3863 του 2010, τον πρώτο ασφαλιστικό-μνημονιακό νόμο που έμεινε γνωστός ως νόμος Λοβέρδου - Κουτρουμάνη, πάνω στον οποίο πατάει το υπουργείο Εργασίας προκειμένου να εφαρμόσει την Εθνική σύνταξη και τη συμπλήρωσή της με την ανταποδοτική, αλλά και για την ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, την οποία έχει αποδεχθεί πολλαπλά η κυβέρνηση μέσω της μνημονιακής δέσμευσης να μη χρηματοδοτεί το κράτος τα ελλείμματα των επικουρικών ταμείων.

Μάλιστα, ειδικά για τις κύριες συντάξεις, στο υπουργείο Εργασίας επεξεργάζονται μια σημαντικά δυσμενέστερη εκδοχή του νόμου Λοβέρδου - Κουτρουμάνη, καθώς ακόμη κι αν υπάρξουν μικρές διαφοροποιήσεις στο ποσοστό αναπλήρωσης βάσει του οποίου θα υπολογίζονται οι νέες συντάξεις, επιδιώκεται μια θεαματική ανατροπή: Ενώ ο νόμος του 2010 προέβλεπε έναν πολύ μεγάλο μεταβατικό στάδιο, με διπλό σύστημα υπολογισμού των συντάξεων έως το 2045, το σχέδιο Κατρούγκαλου προβλέπει ότι οι αλλαγές θα ξεκινήσουν άμεσα και θα είναι καθολικές. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, δεν θα υπάρχει μεταβατικό στάδιο, γεγονός που οδηγεί την "ωρίμανση" και κυρίως την ολοκλήρωση του νόμου 3863 σχεδόν 30 χρόνια νωρίτερα... Για τον λόγο αυτό άλλωστε, στα σενάρια που ήδη έχουν αποσταλεί προς έγκριση στο κουαρτέτο των δανειστών, τα ποσοστά αναπλήρωσης σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί και να φθάνουν το 60%-65% (Εθνική και αναλογική), παρότι οι δανειστές επιμένουν στο 48%-55%. Παράλληλα, όπως και το 2010, οι εκπρόσωποι των πιστωτών ζητούν εισοδηματικά κριτήρια στην Εθνική σύνταξη.

Οι επικουρικές

Αλλά και στις επικουρικές συντάξεις, η δέσμευση για μηδενικό έλλειμμα παραμένει ισχυρή και βάσει του κεντρικού σεναρίου που επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας θα επιτευχθεί όχι με οριζόντιες μειώσεις (όπως έκανε ο πρώην υπουργός Γιάννης Βρούτσης), αλλά με κλιμακωτές μειώσεις που για τις πολύ υψηλές συντάξεις μπορεί και να ξεπερνάνε το 25%, προστατεύοντας μόνο τις παροχές έως 150-165 ευρώ. Δεν αποκλείεται ένα μέρος του ελλείμματος να καλυφθεί από την περιουσία του ΕΤΕΑ, η οποία μάλιστα, σύμφωνα με κάποια σενάρια που κρατούνται ως εφεδρεία για όταν θα "δυσκολέψουν" οι διαπραγματεύσεις με τους πιστές, θα αυξηθεί σημαντικά με την ένταξη στο υπερ-επικουρικό και των επαγγελματικών ταμείων υποχρεωτικής ασφάλισης που δίνουν επικουρικές συντάξεις.

Χθες, ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος παρέστη στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΟΚΕ), παρουσιάζοντας την πρότασή του, όπως αυτή καταγράφηκε πριν από μία εβδομάδα στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής (ΚΥΣΚΟΙΠ).

*Το κείμενο "Γενικές Αρχές της Ασφαλιστικής Μεταρρύθμισης" που παρουσιάστηκε στην ΟΚΕ δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".