Κεφαλαιακές ανάγκες 14,4 δισ. έβγαλε το stress test

Κεφαλαιακές ανάγκες 14,4 δισ. στο δυσμενές σενάριο και 4,391 στο βασικό έδειξε το stress test της ΕΚΤ. Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι η Alpha Bank εμφανίζει την καλύτερη εικόνα από όλες τις τράπεζες στο βασικό σενάριο καθώς προκύπτει ανάγκη για μόλις 263 εκατ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, η Eurobank εμφανίζει τις μικρότερες συνολικά κεφαλαιακές ανάγκες έχοντας το πλεονέκτημα στην περίπτωση που οι ΑΜΚ αφορούν στο σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών.

Οι υψηλότερες ανάγκες προκύπτουν για την Πειραιώς. Τραπεζικές πηγές λένε ότι αυτό οφείλεται στο ότι η τράπεζα δεν κλείστηκε στον εαυτό της σηκώνοντας τείχη, συνέχισε να στηρίζει καινοτομίες και κρίσιμους για την προοπτική της ελληνικής οικονομίας κλάδους αλλά και στο ότι η μεθοδολογία των φετινών stress tests στην Ελλάδα, θεώρησε (αδικαιολόγητα) υψηλού κινδύνου τα δάνεια προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Παράλληλα, πριν από 2 χρόνια, αποπλήρωσε προς το ελληνικό Δημόσιο τις προνομιούχες μετοχές που είχε λάβει ως κεφαλαιακή ενίσχυση το 2008.

Αναλυτικά:

Alpha Bank: 263 εκατ στο βασικό και 2,743 δισ. στο δυσμενές.

Eurobank: 339 εκατ. στο βασικό και 2,122 δισ. στο δυσμενές

Εθνική: 1,576 δισ. στο βασικό 4,6 δισ. στο δυσμενές 

Πειραιώς 2,213 δισ. στο βασικό και 4,933 δισ. στο δυσμενές

Με θετική καθαρή θέση μετά το βασικό σενάριο οι τράπεζες 

Η συνολική αξιολόγηση (Asset Quality Review και stress test) διενεργήθηκε με στοιχεία τέλος Ιουνίου. Στις 30 Ιουνίου οι τέσσερις συστημικές τράπεζες είχαν Common Equity Tier I, συνολικού ύψους 25,8 δισ. ευρώ. 

Μετά τις πρόσθετες προβλέψεις απομείωσης από την αξιολόγηση στοιχείων ενεργητικού ύψους 9,6 δισ. ευρώ και την επίπτωση από το βασικό σενάριο (1 δισ. ευρώ) ο δείκτης CET I υποχώρησε στα 15,2 δισ. ευρώ και προκύπτει κεφαλαιακό έλλειμμα 4,4 δισ. ευρώ ως τα ελάχιστο ποσοστό του 9,5% CET I.

Με βάση τις κεφαλαιακές ανάγκες του βασικού σεναρίου και του AQR όλες οι τράπεζες εμφανίζουν καθαρή θετική θέση και επομένως αποφεύγουν την ενεργοποίηση σχετικών διατάξεων εξυγίανσης που προβλέπει το υπό ψήφιση πλαίσιο.

Μετά το συνυπολογισμό του κεφαλαιακού ελλείμματος που προκύπτει από το δυσμενές σενάριο (16 δισ. ευρώ) και το AQR (9,6 δισ. ευρώ) τα κεφάλαια των τραπεζών εξαϋλώνονται με αποτέλεσμα να απαιτούνται 14,4 δισ. ευρώ προκειμένου ο ελάχιστος CET I να ανέλθει στο ελάχιστο επίπεδο του 8%.

Οι κεφαλαιακές ανάγκες βέβαια με βάση το δυσμενές σενάριο αποσκοπούν στην υπερθωράκιση των τραπεζών προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τα ακραία σενάρια που περιλαμβάνονται στις παραδοχές.

Πως αναλύεται το AQR

Η Alpha Bank εμφανίζει τις μικρότερες πρόσθετες προβλέψεις με βάση την αξιολόγηση ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (1,74 δισ.) και ακολουθεί η Eurobank με (2,18 δισ. ευρώ). Η Εθνική με 2,46 δισ. ευρώ πλήττεται κυρίως λόγω της αυξημένης έκθεσης στο Δημόσιο ενώ η Πειραιώς με 3,21 δισ. λόγω του μεγάλου χαρτοφυλακίου χορηγήσεων που διαθέτει.

Ως αποτέλεσμα του AQR το μη εξυπηρετούμενο άνοιγμα (Non Performing Exposure NPEs) των τραπεζών αυξάνεται κατά 7,1 δισ. ευρώ με αποτέλεσμα το ποσοστό των NPEs επί του συνόλου των χορηγήσεων να αυξάνεται από το 45,1% στο 48,6%. Ο δείκτης κάλυψης μετά το σχηματισμό των σχετικών προβλέψεων θα ανέλθει στο 49,6% από 44,3%.

Η ανακοίνωση της ΕΚΤ 

Βασικά συμπεράσματα:

* Από τη συνολική αξιολόγηση των τεσσάρων σημαντικών ελληνικών τραπεζών προκύπτει συνολική υστέρηση κεφαλαίων ύψους 4,4 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του βασικού σεναρίου και 14,4 δισεκ. ευρώ στο πλαίσιο του σεναρίου δυσμενών εξελίξεων.

* Η υστέρηση κεφαλαίων περιλαμβάνει προσαρμογές που προέκυψαν από τον έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού ύψους 9,2 δισ. ευρώ.

* Οι τράπεζες έχουν διορία έως τις 6 Νοεμβρίου για να υποβάλουν σχέδια κάλυψης των κεφαλαιακών αναγκών με τα οποία θα εξηγούν πώς προτίθενται να καλύψουν την υστέρηση κεφαλαίων.

* Η κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών θα βελτιώσει την ανθεκτικότητα των ισολογισμών των τραπεζών. 

Αναλυτικά (όλη η ανακοίνωση στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό και αναλυτικά στοιχεία ανά τράπεζα εδώ):

Η Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ διενήργησε συνολική αξιολόγηση των τεσσάρων σημαντικών ελληνικών τραπεζών (Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και Τράπεζα Πειραιώς) σύμφωνα με την απόφαση της συνόδου κορυφής για το ευρώ της 12ης Ιουλίου 2015 και το μνημόνιο συνεννόησης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – ενεργούσης εξ ονόματος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) –, της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Τράπεζας της Ελλάδος που υπογράφηκε στις 19 Αυγούστου 2015.

Στο πλαίσιο της ως άνω αξιολόγησης διενεργήθηκε έλεγχος της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review – AQR) και μια μελλοντικής προοπτικής άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, η οποία περιελάμβανε ένα βασικό σενάριο και ένα σενάριο δυσμενών εξελίξεων, προκειμένου να αξιολογηθούν οι ειδικές ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των επιμέρους τραπεζών στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας.

Ο έλεγχος της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού είχε ως αποτέλεσμα συνολικές προσαρμογές ύψους 9,2 δισ. ευρώ όσον αφορά τη λογιστική αξία των στοιχείων ενεργητικού των συμμετεχουσών τραπεζών στις 30 Ιουνίου 2015. Επιπροσθέτως, το ύψος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (non-performing  exposure – NPE) των τεσσάρων τραπεζών αυξήθηκε κατά 7 δισ. ευρώ, με τις σχετικές προβλέψεις να έχουν ήδη ληφθεί υπόψη στις ως άνω προσαρμογές που προέκυψαν από τον έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού.

Πέραν των άμεσων προσαρμογών της τρέχουσας λογιστικής αξίας, το αποτέλεσμα του ελέγχου της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού αντανακλάται επίσης στην προβολή για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών σύμφωνα με τα υποθετικά σενάρια που χρησιμοποιήθηκαν στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.

Συνολικά, από την άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων στις τέσσερις συμμετέχουσες τράπεζες προέκυψε υστέρηση κεφαλαίων ύψους 4,4 δισεκ. ευρώ σύμφωνα με το βασικό σενάριο και 14,4 δισεκ. ευρώ σύμφωνα με το σενάριο δυσμενών εξελίξεων, συμπεριλαμβανομένων των προσαρμογών που προέκυψαν από τον έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού, μετά από σύγκριση των δεικτών φερεγγυότητας βάσει της προβολής με τα ελάχιστα όρια που είχαν καθοριστεί για την άσκηση. 

Οι τέσσερις τράπεζες έχουν διορία έως τις 6 Νοεμβρίου για να υποβάλουν στην Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ σχέδια κάλυψης των κεφαλαιακών αναγκών με τα οποία θα εξηγούν πώς προτίθενται να καλύψουν την υστέρηση κεφαλαίων.

Κατόπιν αυτού θα ξεκινήσει μια διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης στο πλαίσιο του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής η οποία πρέπει να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του έτους. Η κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών μέσω αυξήσεων κεφαλαίων θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία κεφαλαιακών αποθεμάτων προληπτικής εποπτείας στις τέσσερις ελληνικές τράπεζες, τα οποία θα βελτιώσουν την ανθεκτικότητα των ισολογισμών τους και τη δυνατότητά τους να αντεπεξέρχονται σε ενδεχόμενες αρνητικές μακροοικονομικές διαταραχές.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέπεια, ο έλεγχος της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού το 2015 έγινε σύμφωνα με τη μεθοδολογία που εφαρμόστηκε στη συνολική αξιολόγηση το 2014. Η Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ διενήργησε διεξοδική διασφάλιση ποιότητας των αποτελεσμάτων του εν λόγω ελέγχου τόσο σε τοπικό όσο και σε κεντρικό επίπεδο.

Στο πλαίσιο αυτής της άσκησης προέκυψαν σημαντικές προσαρμογές από τον έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού, παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι τράπεζες να καταγράψουν στους λογαριασμούς τους σημαντικό τμήμα των ευρημάτων του ελέγχου της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού που διενεργήθηκε το 2014.

Αυτό οφείλεται πρωτίστως στην επιδείνωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα, η οποία οδήγησε σε αύξηση του όγκου των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων καθώς και σε μείωση τόσο της αξίας των εξασφαλίσεων όσο και των αποτιμήσεων των ταμειακών ροών. Επιπροσθέτως, η τυποποίηση του ορισμού των βασικών δεικτών σε ολόκληρη την ΕΕ οδήγησε σε περαιτέρω μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα και αναγνώριση της απομείωσης της αξίας στον έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού.

Για παράδειγμα, η πλήρης εφαρμογή των εκτελεστικών τεχνικών προτύπων της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (ΕΑΤ) στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα συνεπάγεται ότι τα ανοίγματα με ανοχή μπορούν να εντοπίζονται και να ελέγχονται καλύτερα για απομείωση της αξίας.

Τέλος, το γεγονός ότι οι αντισταθμιστικές επιδράσεις της φορολογίας δεν ελήφθησαν υπόψη στον έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού οδήγησε σε αύξηση των προσαρμογών που προέκυψαν από τον εν λόγω έλεγχο το 2015 έναντι των αντίστοιχων προσαρμογών το 2014.

Η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων διενεργήθηκε κεντρικά από την ΕΚΤ και βασίστηκε σε στοιχεία που παρασχέθηκαν από τις συμμετέχουσες τράπεζες, τα οποία υποβλήθηκαν σε διασφάλιση ποιότητας από κεντρική ομάδα.

Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων που διενεργήθηκε το 2014 από την ΕΑΤ και την ΕΚΤ. Περιελάμβανε ένα βασικό σενάριο και ένα σενάριο δυσμενών εξελίξεων, τα οποία εφαρμόστηκαν για την περίοδο από τις 30 Ιουνίου 2015 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2017. Ο ελάχιστος δείκτης κεφαλαίου κοινών μετοχών της κατηγορίας 1 (CET1) που έπρεπε να διατηρούν οι ελληνικές τράπεζες ήταν 9,5% σύμφωνα με το βασικό σενάριο και 8% σύμφωνα με το σενάριο δυσμενών εξελίξεων.

Εάν μια τράπεζα εμφανίζει υστέρηση κεφαλαίων σε περισσότερα από ένα μέρη της άσκησης, το ανώτατο ποσό καθορίζει την τελική υστέρηση κεφαλαίων που πρέπει να καλυφθεί. Το βασικό σενάριο ορίστηκε ως μέρος του τρίτου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας και το σενάριο δυσμενών εξελίξεων αναπτύχθηκε από την ΕΚΤ κατόπιν διαβούλευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οι υποθέσεις σχετικά με τον ρυθμό αύξησης του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) και για τα δύο σενάρια παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:

Η ανακοίνωση της ΤτΕ για την Τράπεζα Αττικής

Η Τράπεζα της Ελλάδος διεξήγαγε άσκηση Συνολικής Αξιολόγησης 2015 για την Τράπεζα Αττικής, στο πλαίσιο της αντίστοιχης αξιολόγησης που διενήργησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) για τις τέσσερις ελληνικές Σημαντικές Τράπεζες. Η Τράπεζα της Ελλάδος ακολούθησε τη μεθοδολογία και τη γενικότερη προσέγγιση που εφαρμόστηκε από την ΕΚΤ για τις τέσσερις Σημαντικές Τράπεζες, προκειμένου να επιτευχθεί συνεπής πληροφόρηση και να διασφαλιστεί η ίση μεταχείριση μεταξύ της Τράπεζας Αττικής και των Σημαντικών Τραπεζών.

Η Συνολική Αξιολόγηση περιλαμβάνει δύο συνιστώσες, τον διεξοδικό και λεπτομερή έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού (Asset Quality Review – AQR) και μια άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων με προοπτικό χαρακτήρα (forward-looking Stress Test), με σκοπό την εκτίμηση των κεφαλαιακών αναγκών της Τράπεζας Αττικής. Ο έλεγχος της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού κατέγραψε επακριβώς την αξία των στοιχείων του ενεργητικού της Τράπεζας Αττικής στις 30 Ιουνίου 2015 και το αποτέλεσμά του χρησίμευσε ως σημείο εκκίνησης για την άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.

Συγκεκριμένα, η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων είχε προοπτικό χαρακτήρα και προσέγγιση από επάνω προς τα κάτω (top down). Διενεργήθηκε για την περίοδο 30 Ιουνίου 2015 - 31 Δεκεμβρίου 2017, με βάση τα στοιχεία που υποβλήθηκαν από την Τράπεζα Αττικής και ελέγχθηκαν ποιοτικά από την Τράπεζα της Ελλάδος. Σκοπός της άσκησης ήταν να εξεταστεί η ανθεκτικότητα της φερεγγυότητας της Τράπεζας Αττικής σε δύο υποθετικά σενάρια: το βασικό σενάριο, που υποθέτει Δείκτη Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών CET1 9,5%, και το σενάριο δυσμενών εξελίξεων, που υποθέτει Δείκτη Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών CET1 8%.

Με βάση τα αποτελέσματα της Συνολικής Αξιολόγησης, η Τράπεζα Αττικής παρουσιάζει υστέρηση ύψους 857 εκατ. ευρώ στο βασικό σενάριο και 1.021 εκατ. ευρώ στο δυσμενές, χωρίς όμως να έχουν προσμετρηθεί οι ενέργειες κεφαλαιακής υποστήριξης της Τράπεζας.

Εντός μιας εβδομάδας από την παρούσα ανακοίνωση, η Τράπεζα Αττικής θα υποβάλει στην Τράπεζα της Ελλάδος σχέδιο κεφαλαιακής αναδιάρθρωσης, στο οποίο θα αναφέρει λεπτομερώς με ποιο τρόπο θα καλυφθεί η υστέρηση αυτή. Το σχέδιο θα αξιολογηθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος, ώστε να προκύψουν οι τελικές κεφαλαιακές ανάγκες και η Τράπεζα Αττικής να προχωρήσει στη διαδικασία αύξησης μετοχικού κεφαλαίου.