Καζάνι που βράζει και αναζητά άμεση και ενεργή αποσυμπίεση προτού εκραγεί και προκαλέσει σοκ στην αγορά ακινήτων αλλά και σε δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες είναι τα 24,1 δισ. ευρώ -επί του συνόλου των 69 δισ. ευρώ-επισφαλή (βαθιά κόκκινα, κόκκινα και προβληματικά) στεγαστικά δάνεια.
Από τα 24,1 δισ. ευρώ, τα οποία αντιστοιχούν στο 35% του συνόλου των στεγαστικών δανείων, τα 10,3 δισ. ευρώ είναι «βαθιά» κόκκινα, δεν αποπληρώνονται για πάνω από ένα έτος.
Άλλα 3,4 δισ. ευρώ έχουν εισέλθει στην περιοχή του κόκκινου και τα υπόλοιπα 10,3 δισ. ευρώ είναι προβληματικά, παρουσιάζουν, δηλαδή, αρρυθμία στη μηναία αποπληρωμή.
Όχι σε ξένα funds
Οι τράπεζες έχουν έτοιμη μια ευρεία γκάμα ρυθμίσεων -η οποία θα περιγράφεται και στον νέο Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος που θα δημοσιευθεί εντός του Νοεμβρίου-, ανάλογα την οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη, με στόχο να αποφευχθούν οι πλειστηριασμοί αλλά και η μαζική πώληση στεγαστικών δανείων σε ξένα hedge funds.
Τραπεζικές πηγές τονίζουν ότι η απελευθέρωση των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία θα αφορά άμεσα τους 20.000 στρατηγικά κακοπληρωτές, οι οποίοι διαθέτουν ικανή κινητή και ακίνητη περιουσία και κρύβονται έως και σήμερα κάτω από την ομπρέλα της νομοθετικής προστασίας. «Η συγκεκριμένη κατηγορία είναι η πρώτη που θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον πέλεκυ του πλειστηριασμού, ακόμη και εν είδει εκβιασμού», αναφέρουν.
Αντίθετες εμφανίζονται οι διοικήσεις των τραπεζών και στο ενδεχόμενο πώλησης κόκκινων στεγαστικών δανείων σε ξένα επενδυτικά funds. Πρόκειται, όπως εξηγούν στο Euro2day.gr, για ένα ζήτημα με έντονα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά χαρακτηριστικά. «Στο κοινωνικό μέτωπο δεν επιδιώκουμε να πουλήσουμε σε ξένα funds τα σπίτια όσων δεν μπορούν να πληρώσουν το δάνειό τους λόγω της κρίσης. Σε πολιτικό επίπεδο, μία τέτοια κίνηση θα οδηγούσε σε πτώση της οποιασδήποτε κυβέρνησης. Και τέλος, σε οικονομικό επίπεδο δεν συμφέρει τις τράπεζες να πουλήσουν καθώς τα ξένα funds θα θέλουν να πάρουν τα δάνεια και κατ' επέκταση τα ακίνητα κοψοχρονιά», τονίζει υψηλόβαθμο στέλεχος τράπεζας.
Οι ρυθμίσεις
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, 300.000 δανειολήπτες στεγαστικού θα κληθούν από τις τράπεζες να προσέλθουν στο κατάστημα για να ρυθμίσουν -ανάλογα την περίπτωση- το δάνειό τους. Το βασικό συστατικό, το οποίο θα κρίνει τον τύπο ρύθμισης, θα είναι το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας, εφόσον βέβαια υπάρχει. Αφού, λοιπόν, ο... τραπεζίτης μετρήσει το μηνιαίο εισόδημα και λάβει υπόψη τυχόν ακίνητη περιουσία, θα βγάλει το ύψος της μηνιαίας δόσης για το δάνειο αλλά και τον τύπο της ρύθμισης, ενώ με το εναπομείναν ποσό ο δανειολήπτης θα καλύπτει τις ανάγκες του. Αντίστοιχο μοντέλο, με τον τραπεζίτη να κάνει «κουμάντο» στα οικονομικά του δανειολήπτη, εφαρμόστηκε και στην Ιρλανδία με την εφαρμογή της εύλογης δαπάνης διαβίωσης ανά νοικοκυριό.
Για τις δύο ιδιαίτερα επισφαλείς κατηγορίες, τα «βαθιά» κόκκινα και τα κόκκινα, οι τράπεζες θα προτείνουν:
• Για όσους διαθέτουν έστω και οριακό εισόδημα και κάποια ακίνητη περιουσία, το δάνειο θα σπάσει (split) σε δύο ισόποσα μέρη. Το 50% θα παραμείνει ενεργό και θα αποπληρώνεται με μικρότερη δόση και το υπόλοιπο 50% θα παγώσει για 5 χρόνια. Στο πέρας της 5ετίας, ανάλογα την οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη, το παγωμένο 50% είτε θα επανέλθει κατά ένα μέρος, είτε θα διαγραφεί.
• Για όσους έχουν χάσει εντελώς το εισόδημά τους και έχουν έστω μία μερική απασχόληση, η τράπεζα αναμένεται να προτείνει:
* Την παραχώρηση του ακινήτου στην τράπεζα, η οποία θα αναλάβει να το πουλήσει και με τα έσοδα θα αποπληρωθεί μέρος του δανείου (σ.σ. καθώς έχουν πέσει οι τιμές) και το υπόλοιπο θα διαγραφεί.
* Την παραμονή του ιδιοκτήτη-δανειολήπτη στο ακίνητο, με την καταβολή ενός συμβολικού ενοικίου.
* Τη μόνιμη μείωση του επιτοκίου.
* Την επιμήκυνση της αποπληρωμής του δανείου ακόμη και στα 70 έτη.
• Για την κατηγορία των δανείων που είναι προβληματικά, όχι όμως κόκκινα, οι τράπεζες αναμένεται, κατά περίπτωση, να προτείνουν:
* Το σπάσιμο (split) σε δύο μέρη, με πάγωμα του ενός για 5 χρόνια.
* Την πληρωμή μόνο τόκων για 3 χρόνια, με ετήσια επαναδιαπραγμάτευση ανάλογα της εξέλιξης του εισοδήματος.
* Μείωση της δόσης.
* Την αύξηση της περιόδου χάριτος (αναστολή της πληρωμής) για ένα χρονικό διάστημα.