Οκτώ χτυπήματα στην τσέπη των φορολογουμένων

Η εβδομάδα ξεκινά με το... αριστερό για τους φορολογούμενους. Σήμερα, εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι οι οποίοι έχουν ενταχθεί στη ρύθμιση των εκατό δόσεων, με μια ματιά στην «Προσωποποιημένη Πληροφόρηση» του Taxis, θα διαπιστώσουν αύξηση του επιτοκίου από το 3% στο 5%. Ανάλογα «τσιμπάει» και το ύψος της μηνιαίας δόσης.

Τετάρτη-Πέμπτη, έρχεται μια ακόμα «κρυάδα». Στο Taxis αναρτώνται τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ, όμοια και απαράλλαχτα σε σχέση με πέρυσι, αν και στο υπουργείο Οικονομικών κάνουν τον... σταυρό τους, μη σπάσει ο διάολος το ποδάρι του και μπλοκάρει η εκκαθάριση, υπάρξουν καθυστερήσεις ή ακόμα χειρότερα λάθη, όπως πέρυσι, τα οποία σηματοδότησαν κατά ορισμένους την αρχή του τέλους της κυβέρνησης της Ν.Δ.

Στο μεσοδιάστημα, θα κριθούν πολλά. Το κουαρτέτο των επικεφαλής των δανειστών -με φόντο το πολεμικό κλίμα στις σχέσεις κυβέρνησης και Γενικής Γραμματέως Δημοσίων Εσόδων- φτάνει στην Αθήνα την Τρίτη και από Τετάρτη ξεκινούν συναντήσεις με το οικονομικό επιτελείο.

Οι συναντήσεις αυτές θα αποκρυσταλλώσουν από τα περιθώρια ελιγμών στη φορολογική μεταχείριση των ενοικίων, έως τις τελικές αποφάσεις για το ΦΠΑ στην εκπαίδευση και τους δικαιούχους του επιδόματος θέρμανσης.

Στο μεταξύ, στην Καραγιώργη Σερβίας ζυμώνονται ιδέες για αλλαγές στα τέλη κυκλοφορίας (την περασμένη εβδομάδα ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης άκουσε τις ιδέες των εκπροσώπων του κλάδου αυτοκινήτων), ενώ οι αποφάσεις για τις συνολικές αλλαγές σε φορολογία εισοδήματος και φόρο ακινήτων για το επόμενο έτος τοποθετούνται χρονικά στις αρχές του 2016.

Μέχρι τότε, όμως, το φορολογικό ρεπορτάζ θα έχει πολλές ειδήσεις. Ξεκινώντας από τα άμεσα:

Εκατό δόσεις. Η εφαρμογή «Προσωποποιημένη Πληροφόρηση» στην οποία οι φορολογούμενοι μπορούν να δουν αναλυτικά τις οφειλές τους, το περασμένο Σαββατοκύριακο ήταν «κατεβασμένη». Η αιτία δεν ήταν άλλη από το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι στη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της ΓΓΔΕ πέρασαν το Σαββατοκύριακο αλλάζοντας επιτόκια και ύψος μηνιαίας δόσης για τους περίπου ένα εκατομμύριο φορολογούμενους που έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους.

Πολλοί από αυτούς σήμερα θα λάβουν την «κρυάδα». Για οφειλέτες με χρέος άνω των 5.000 ευρώ, το επιτόκιο αυξήθηκε από το 3% στο 5%, αυξάνοντας την ετήσια επιβάρυνση για κάποιον που χρωστά για παράδειγμα 10.000 ευρώ στα 500 από 300 ευρώ τον χρόνο. Ανάλογα, επιβαρύνονται και οι εφεξής μηνιαίες καταβολές για την εξόφληση της οφειλής.

Για όσους χρωστούν λιγότερα από 5.000 ευρώ, το επιτόκιο δεν αυξάνεται από το 0% στο 5% μόνο εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: ο οφειλέτης είναι φυσικό πρόσωπο που δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, η ακίνητη περιουσία του δεν υπερβαίνει τα 150.000 ευρώ (σε όρους αντικειμενικής αξίας) και η υπαγόμενη στη ρύθμιση βασική οφειλή υπερβαίνει το 50% του ετήσιου δηλωθέντος εισοδήματός του.

Οι προϋποθέσεις αυτές πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά στις 15 Οκτωβρίου 2015.

Τρίτη έρχεται η τρόικα. Βελκουλέσκου, Κοστέλο, Ρέφερ και Τζιαμαρόλι έρχονται για λίγες ημέρες στην Αθήνα. Στόχος, ένας γρήγορος γύρος συνομιλιών, περισσότερο για να έχουν πλήρη εικόνα οι εκπρόσωποι των δανειστών πού βρίσκεται η ελληνική οικονομία και πού βαδίζει η ελληνική κυβέρνηση.

Το νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα που ψηφίστηκε την περασμένη Παρασκευή στη Βουλή δεν αποτελεί παρά το 30% των προαπαιτούμενων για την εκταμίευση των 2 δισ. ευρώ καθώς απομένει μια σειρά από δευτερογενείς αποφάσεις, πολλές εκ των οποίων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, με την Κατερίνα Σαββαΐδου να βρίσκεται στα «μαχαίρια» με την κυβέρνηση. Την Παρασκευή της ζητήθηκε η παραίτησή της, η ίδια διαμηνύει ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί. Στο τραπέζι των συζητήσεων, θα τεθούν οι νεότερες προβλέψεις για την ύφεση (κυβερνητικές πηγές θέτουν τον πήχη ακόμα και χαμηλότερα από το 1,5% έναντι 2,3% που προβλέπει το προσχέδιο για φέτος, επιχειρώντας με αυτό τον τρόπο να αποκρούσουν ορισμένα δημοσιονομικά μέτρα), αλλά και οι τελικές αποφάσεις για τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση, το επίδομα θέρμανσης και τη φορολόγηση των ενοικίων.

Τετάρτη-Πέμπτη «χτυπά» ο ΕΝΦΙΑ. Την ερχόμενη Τετάρτη ή το πολύ την Πέμπτη αναμένεται να αναρτηθούν στο Taxis τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ για περισσότερους από 6 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων. Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για ένα εκκαθαριστικό πάνω-κάτω σαν το περυσινό, εάν δεν έχει μεταβληθεί η εικόνα της περιουσιακής τους κατάστασης.

Το υπουργείο Οικονομικών διατήρησε αμετάβλητες σε σχέση με πέρυσι τις απαλλαγές και εκπτώσεις από τον φόρο για τρίτεκνους, πολύτεκνους και άτομα με ειδικές ανάγκες εφόσον έχουν χαμηλά εισοδήματα (οι εκπτώσεις ξεκινούν από ατομικό εισόδημα 9.000 ευρώ), ενώ παρέμεινε και η έκπτωση 20% για τα κενά και μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα.

Έκπτωση 50% από τον ΕΝΦΙΑ χορηγείται σε άγαμο με ετήσιο εισόδημα έως 9.000 ευρώ, ποσό το οποίο προσαυξάνεται κατά 1.000 ευρώ εφόσον είναι έγγαμος για τη σύζυγο και για κάθε προστατευόμενο τέκνο, υπό την προϋπόθεση ότι δεν διαθέτει ακίνητη περιουσία συνολικής επιφάνειας άνω των 150 τ.μ., και η αξία της ακίνητης περιουσίας του (εκτός των αγροτεμαχίων) δεν υπερβαίνει τις 85.000 ευρώ εάν είναι άγαμος, τις 150.000 ευρώ αν είναι έγγαμος και τις 200.000 ευρώ για έγγαμο με δύο παιδιά.

Πλήρη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ δικαιούνται τρίτεκνοι-πολύτεκνοι και ΑΜΕΑ άνω του 80%, με εισόδημα έως 12.000 ευρώ που προσαυξάνεται κατά 1.000 ευρώ για τη σύζυγο και κάθε προστατευόμενο τέκνο, εφόσον η συνολική επιφάνεια της ακίνητης περιουσίας του δεν ξεπερνά τα 150 τ.μ. Στην περίπτωση αυτή, δεν μπαίνει περιουσιακό κριτήριο.

Από χθες, η ΔΗΛΕΔ άρχισε να «τρέχει» απαλλαγές και εκπτώσεις, προκειμένου να βγει ο τελικός λογαριασμός, με στόχο το αργότερο την Πέμπτη να αναρτηθούν τα ραβασάκια στο Taxis. O συνολικός λογαριασμός αναμένεται και φέτος κοντά στα 3,3 δισ. ευρώ, με στόχο είσπραξης 2,650 δισ. ευρώ.

Η πρώτη δόση ΕΝΦΙΑ και συμπληρωματικού φόρου θα πρέπει να καταβληθεί έως το τέλος Οκτωβρίου και οι επόμενες τέσσερις στο τέλος κάθε επόμενου μήνα έως και τον Φεβρουάριο του 2016.

Σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης δεν προβλέπεται έκπτωση. Σε αντιδιαστολή με πέρυσι, όπου ΕΝΦΙΑ έως 5 ευρώ δεν ήταν απαιτητός, φέτος μόνο εφόσον ο φόρος ακινήτων είναι χαμηλότερος από 1 ευρώ δεν βεβαιώνεται.

Παρασκευή: αποφάσεις για ΦΠΑ εκπαίδευσης και επίδομα θέρμανσης. Το αργότερο έως την Παρασκευή, αναμένεται να ανακοινωθούν οι κυβερνητικές αποφάσεις αναφορικά με το επίδομα θέρμανσης και την τύχη του ΦΠΑ 23% σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια και φροντιστήρια.

Στο θέμα του ΦΠΑ στην εκπαίδευση, την περασμένη Παρασκευή παρήλθε η προθεσμία που είχε δώσει η ΓΓΔΕ προκειμένου οι υπόχρεες επιχειρήσεις (ιδιωτικά σχολεία και φροντιστήρια) να υπαχθούν σε καθεστώς ΦΠΑ. Νεότερη παράταση από την ΓΓΔΕ δεν υπήρξε, παρά μόνο ένα δελτίο Τύπου από το υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με το οποίο παρατείνεται η προθεσμία έως τις 23 Οκτωβρίου.

Παρασκευή, επομένως το αργότερο, θα έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο. Η κυβέρνηση φέρεται να επιθυμεί κατάργηση του ΦΠΑ στην εκπαίδευση, την οποία η ίδια καθιέρωσε. Για να καταργηθεί όμως το μέτρο, θα πρέπει να βρει ισοδύναμα 168 εκατ. ευρώ για φέτος και 250 εκατ. ευρώ για το 2016.

Τέτοιου μεγέθους ισοδύναμα προς το παρόν δεν έχουν βρεθεί. Υπάρχουν επιχειρήματα απόκρουσης του μέτρου στη βάση της μικρότερης ύφεσης για φέτος και του χρόνου αλλά από χθες ζυμώνεται και μία ακόμα ιδέα. Το ενδεχόμενο να καταργηθεί το επίδομα θέρμανσης και με τα χρήματα που εξοικονομούνται να καταργηθεί ο ΦΠΑ στην εκπαίδευση.

Για το επίδομα θέρμανσης, η κυβέρνηση υλοποίησε τη δέσμευση περικοπής του επιδόματος από τα 210 εκατ. ευρώ στα 105 εκατ. ευρώ και εκκρεμεί η ανακοίνωση των δικαιούχων.

Τα σενάρια που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο είναι τρία. Το πρώτο κωδικοποιείται στη φράση «δίνουμε στους ίδιους δικαιούχους λιγότερα», το δεύτερο είναι το αντίστροφο, δηλαδή «δίνουμε σε λιγότερους τα ίδια» και το τρίτο συνδέεται με ενδεχόμενη πλήρη κατάργηση του επιδόματος.

Παρότι το τελευταίο ενδεχόμενο είχε αρχικά απορριφθεί, δεν αποκλείεται να επανεξεταστεί, ιδίως από τη στιγμή που το πετρέλαιο θέρμανσης βγήκε στην αγορά με τιμή ίση με την περυσινή, μετά την επίδραση του επιδόματος. Περίπου 85 λεπτά το λίτρο φέτος, χωρίς επίδομα, κοντά στα 85 λεπτά πέρυσι για τους δικαιούχους επιδόματος. Αν περάσει το τρίτο σενάριο, θα μπορούσε ενδεχομένως να καλύψει μέρος του κόστους κατάργησης του ΦΠΑ στην εκπαίδευση.

Τα ενοίκια

Μέσα στο επόμενο δεκαήμερο θα ξεκαθαρίσει το τοπίο και αναφορικά με τη φορολογική μεταχείριση των ενοικίων. Η διάταξη η οποία προέβλεπε αύξηση των συντελεστών φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια για το 2015, από το 11% στο 15% και από το 33% στο 35%, αποσύρθηκε από το πολυνομοσχέδιο. Στην Καραγιώργη Σερβίας έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται εναλλακτικά σενάρια, μετάθεσης των φορολογικών βαρών στα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, με αύξηση του ανώτατου συντελεστή 33% και με καθιέρωση περισσότερων κλιμακίων, αλλά χωρίς αφορολόγητο.

Οι ασκήσεις επί χάρτου θα πρέπει να βγάζουν αύξηση των εσόδων από φορολογία ενοικίων κατά 200 εκατ. ευρώ φέτος, όπως προβλέπει η συμφωνία με τους δανειστές. Αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί ακόμα, πέραν του γεγονότος ότι δεν θα υπάρχει αφορολόγητο. Αν τα σενάρια δεν τελεσφορήσουν ή προσκρούσουν σε αντίδραση των δανειστών, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η προβλεπόμενη αύξηση των συντελεστών (11% σε 15% και 33% σε 35%) να επανέλθει σε επόμενο νομοσχέδιο.

Τα τέλη κυκλοφορίας

Σενάρια τα οποία είδαν το φως της δημοσιότητας αναφορικά με το ενδεχόμενο καθιέρωσης τελών δακτυλίου για όσους μπαίνουν στον μικρό δακτύλιο της Αθήνας απορρίπτονται ως ανεφάρμοστα τουλάχιστον για φέτος, αλλά εξετάζεται λίφτινγκ σε ορισμένες «καραμπινάτες αδικίες», όπως εκτιμώνται από κορυφαία στελέχη του υπουργείου Οικονομικών.

Σε αυτό το πλαίσιο αναμένονται αυξήσεις τελών για ιδιοκτήτες Ι.Χ. αντιρρυπαντικής τεχνολογίας μεγάλης αξίας («δεν μπορεί να μην πληρώνει ούτε ένα ευρώ ιδιοκτήτης Ι.Χ. αξίας 40.000 ευρώ», λένε χαρακτηριστικά στο υπουργείο Οικονομικών), χωρίς να αποκλείεται και μια μικρή αύξηση τελών της τάξης των 5-10 ευρώ για τα μικρά Ι.Χ. αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, με στόχο την αύξηση των εσόδων. Επιβαρύνσεις εξετάζονται και για τα μεγάλα (ακριβά) εταιρικά Ι.Χ. όπως άλλωστε και εξίσωση των τελών κυκλοφορίας (προς τα πάνω) για ίδια μοντέλα αυτοκινήτων τα οποία επειδή κυκλοφόρησαν με ορισμένους μήνες διαφορά έχουν διαφορετική φορολογική μεταχείριση. Στόχος, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη, είναι «να μεταφέρουμε τα βάρη από τα μικρά και φτηνά στα μεσαία και ακριβά».

ΕΝΦΙΑ και φορολογία εισοδήματος

Για το 2016, στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι να μην υπάρχει ΕΝΦΙΑ. Θα σχεδιαστεί στις αρχές του επομένου έτους ένας νέος φόρος ακινήτων, στα πρότυπα του ΦΑΠ, με ένα μικρό αφορολόγητο και πολλά κλιμάκια φορολόγησης, και πάλι με στόχο να μεταφερθούν τα φορολογικά βάρη στα υψηλότερα κλιμάκια περιουσίας.

Για τις αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος, στο τραπέζι επανέρχεται το ενδεχόμενο καθιέρωσης ενιαίας κλίμακας. Υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών όμως σημειώνει ότι δεν αποκλείεται οι συνολικές αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος να αφορούν τα εισοδήματα του 2017.