Ποιοι θα πληρώσουν τα ελλείμματα στα Ταμεία

Κάθε μήνας που περνάει, επιδεινώνεται το έλλειμμα στην κοινωνική ασφάλεια, με τα έσοδα των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης στο 8μηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου να εμφανίζονται μειωμένα κατά 2,45 δισ. ευρώ ή 10,1%.

Μάλιστα, το νέο πολυνομοσχέδιο κρύβει μεγέθυνση των ελλειμμάτων και νέο κύκλο περικοπών στις επικουρικές συντάξεις, πριν από το γενικό "μαχαίρι" που αναμένεται να ανακοινωθεί μαζί με το κυβερνητικό σχέδιο για τη νέα αρχιτεκτονική του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, στα μέσα Νοεμβρίου.

Σήμερα έχει προγραμματιστεί η τελευταία συνεδρίαση της επιτροπής εμπειρογνωμόνων για το ασφαλιστικό, αφού την Πέμπτη αναμένεται να δημοσιοποιηθεί το οριστικό τους πόρισμα, το οποίο, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα περιλαμβάνει ένα κυρίαρχο και τουλάχιστον δύο εναλλακτικά σενάρια για το μέλλον του συστήματος.

Στο πόρισμα της επιτροπής δεν θα περιλαμβάνονται βέβαια ούτε το εύρος των περικοπών στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, αν και προκρίνεται η λύση του επανυπολογισμού όλων των παροχών, ούτε ποσοστά αναπλήρωσης για τους νέους ασφαλισμένους. Συμφωνία φαίνεται πως υπάρχει στο θέμα της ενιαίας εφαρμογής κανόνων για εισφορές και παροχές μεταξύ παλαιών (πριν το 1992) και νέων (από το 1993 και μετά) ασφαλισμένων, ενώ διέξοδος στην υποχρέωση εφαρμογής της απόφασης του ΣτΕ φαίνεται πως βρίσκεται μέσα από τον επανυπολογισμό των συντάξεων και τη νέα αρχιτεκτονική που θα ισχύσει για τους νέους ασφαλισμένους.

Βάσει του σχεδιασμού, ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος θα παραλάβει την Πέμπτη το πόρισμα, το οποίο θα παραδοθεί ταυτόχρονα στους εκπροσώπους των κοινωνικών φορέων και των πολιτικών κομμάτων, προκειμένου να ξεκινήσει ο δημόσιος διάλογος, καθώς το νομοσχέδιο με τις οριστικές αλλαγές θα πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή εντός του Νοεμβρίου.

Το περιβάλλον μέσα στο οποίο σχεδιάζεται η νέα αρχιτεκτονική του συστήματος δεν είναι ευνοϊκό. Τα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης που δημοσιοποιήθηκαν χθες καταγράφουν για το 8μηνο, έλλειμμα στην Κοινωνική Ασφάλιση ύψους 600 εκατ. ευρώ, αντί για πλεόνασμα 197 εκατ. ευρώ που ήταν το αντίστοιχο περσινό διάστημα.

Επίσης, καταγράφεται απώλεια εσόδων στις ασφαλιστικές εισφορές κατά 670 εκατ. ευρώ ή 5,4% (από 12,35 δισ. ευρώ πέρυσι, υποχώρησαν στα 11,68 δισ. ευρώ φέτος) και σημαντική υστέρηση στο σκέλος της κρατικής χρηματοδότησης (14,1% ή 1,56 δισ. ευρώ), αφού κατά το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2014 είχαν δοθεί κονδύλια ύψους 11,05 δισ. ευρώ προς τα Ταμεία, ενώ την αντίστοιχη φετινή περίοδο, τα κονδύλια αυτά περιορίστηκαν στα 9,48 δισ. ευρώ.

Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας θα πρέπει εντός του έτους να "παλέψει" επίσης με τα ελλείμματα στην επικουρική ασφάλιση, κυρίως μετά τη δέσμευση για κατάργηση κάθε πιθανής χρηματοδότησης του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) από τον υπολογαριασμό του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ). Πρόκειται για μια έμμεση εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος για το υπερ-επικουρικό όλων των μισθωτών, καθώς όταν διαπιστώνεται ότι το Ταμείο παράγει ελλείμματα, θα μπορεί να οδηγείται σε ανάλογη περικοπή συντάξεων.

Ήδη στο ΕΤΕΑ θεωρείτο εξαιρετικά πιθανή μια περικοπή της τάξης του 5,2% για τα 11 Ταμεία που υπάχθηκαν σε αυτό, από την 1η Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για περικοπή που ισούται με εκείνη που επιβλήθηκε σε όλους τους υπόλοιπους συνταξιούχους του Ταμείου τον Ιούλιο του 2014. Καθώς μάλιστα το Ταμείο εκτιμάται ότι θα καταγράψει έλλειμμα, δεν αποκλείεται και νέα οριζόντια περικοπή σε όλους τους ασφαλισμένους. Στόχος της διοίκησης είναι να περιορίσει το έλλειμμα, που εκτιμάται σήμερα στα 50 εκατ. ευρώ, εισπράττοντας έσοδα από εισφορές που έχουν εισπραχθεί από άλλους φορείς (π.χ. ΙΚΑ) αλλά δεν έχουν αποδοθεί.

«Βόμβα» στα θεμέλια του ασφαλιστικού τους ταμείου ΕΤΑΑ, χαρακτηρίζουν γιατροί, δικηγόροι και μηχανικοί τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου, που οδηγούν σε μείωση των εσόδων του. Οι πρόεδροι του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών και του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, με κοινή επιστολή τους προς την κυβέρνηση και την τρόικα, ζητούν την άμεση απόσυρση της διάταξης που καταργεί τη δυνατότητα που δόθηκε πριν λίγους μήνες στους «νέους» (μετά την 1/1/1993) ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ να υπαχθούν σε κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία.

Μάλιστα, παραθέτουν απολογιστικά επιβεβαιωμένα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία το πρώτο εξάμηνο του 2015 -σε ένα ιδιαίτερα υφεσιακό περιβάλλον-, η εφαρμογή της συγκεκριμένης ρύθμισης μόνο για τον κλάδο των ελεύθερων επαγγελματιών Μηχανικών έχει αποφέρει επιπλέον έσοδα 9.203.454 ευρώ (αύξηση 13,8%). Επίσης σε σχέση πάντα με το δεύτερο εξάμηνο του 2014, 7.286 περισσότεροι μηχανικοί (αύξηση 21,70%) μπόρεσαν να ανταποκριθούν στις ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους.