Συντάξεις: Οι αλλαγές για Δημόσιο και επαγγελματίες

Αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από τις 19 Αυγούστου 2015 και έως το 2022, «πέναλτι» επιπλέον μείωση 10% στη σύνταξη όσων συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα από την προβλεπόμενη ηλικία καθώς και αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους που θα αποχωρήσουν από την υπηρεσία τους από την 1η Σεπτεμβρίου και μετά, είναι κάποια από τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα του Οκτωβρίου.

Εν αναμονή πιθανών τροπολογιών από το υπουργείο Εργασίας, καθώς υπάρχει το αγκάθι της υποχρέωσης για αύξηση του προβλεπόμενου χρόνου ασφάλισης (από 35 σταδιακά, σε 40) σε όσους συνταξιοδοτούνται πριν από τη συμπλήρωση του 67ου έτους ηλικίας, οι διατάξεις του άρθρου 1 του πολυνομοσχεδίου διαμορφώνουν ένα διαφορετικό τοπίο στο συνταξιοδοτικό των δημοσίων υπαλλήλων.

Στην πράξη, προσαρμόζεται και το συνταξιοδοτικό των δημοσίων υπαλλήλων στις αλλαγές που ισχύουν για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα και τους ελεύθερους επαγγελματίες για τα κατώτατα όρια, την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και την επιβολή του αυξημένου «πέναλτι», ενώ υπάρχουν και κάποιες διορθώσεις, κυρίως αναφορικά με τις ημερομηνίες έναρξης της κάθε διάταξης.

Ειδικά για τους ένστολους, επανέρχεται το καθεστώς που επέβαλε ο νόμος του 2010 και καταργούνται οι διατάξεις που αφορούσαν τα σώματα ασφαλείας, τους στρατιωτικούς και τα στελέχη της πυροσβεστικής και εμπεριέχονταν στο 3ο Μνημόνιο.

Με το άρθρο 11 του πολυνομοσχεδίου, καταργούνται σειρά διατάξεων για ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ και στο ΕΤΑΑ, ενώ χιλιάδες ανασφάλιστοι υπερήλικες, ακόμη κι όσοι έκαναν αίτηση μέσα στο καλοκαίρι, χάνουν τις ευνοϊκές πρόνοιες του νόμου Στρατούλη, καθώς οι σχετικές διατάξεις καταργούνται.

Παράλληλα, ξεκαθαρίζεται ότι το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) δεν μπορεί να καλύπτει ελλείμματα επικουρικών ταμείων και ταμείων πρόνοιας.

Οι ένστολοι

Βάσει των διατάξεων του νομοσχεδίου, καταργούνται αλλαγές που επιβλήθηκαν με το 3ο Μνημόνιο και όλοι οι ένστολοι επανέρχονται στο συνταξιοδοτικό καθεστώς που είχε θεσμοθετηθεί για τα στελέχη των σωμάτων ασφαλείας, των στρατιωτικών και της πυροσβεστικής, το 2010.

Με τον τρόπο αυτό, στην πράξη, δεν αλλάζει τίποτε για όσους έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης έως το τέλος του 2014, ενώ οι υπόλοιποι θα συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση του 60ού έτους, ή μετά από 40 έτη υπηρεσίας. Παραμένει η πρόβλεψη πως «τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων δεν θα υποχρεούνται σε αποχώρηση από την υπηρεσία πριν τη συμπλήρωση των 58».

Δημόσιοι υπάλληλοι

Με τις νέες διατάξεις, ρυθμίζονται λεπτομέρειες για την καταβολή των κατώτατων ορίων στο Δημόσιο, ώστε αυτά να δίδονται μόνο στα 67 για όσους αποχωρούν από 1/7/2015 και εξής. Εξαιρούνται οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας (67% και άνω κ.ά.), καθώς και συντάξεις χηρείας.

Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης και για τους δημοσίους υπαλλήλους, με βάσει τον νόμο «Λοβέρδου - Κουτρουμάνη» του 2010. Οι αλλαγές αφορούν όσους δημοσίους υπαλλήλους αποχωρούν από 1/9/2015 και μετά (και όχι για όσους αποχωρούν από 1/1/2015). Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης επισημαίνουν ότι η αλλαγή αφορά περίπου 10.000 που αποχώρησαν από το Δημόσιο με αναστολή και συμπληρώνουν μετά την 1η/9/2015 το απαιτούμενο όριο ηλικίας.

Ο νέος τρόπος υπολογισμού προβλέπει: τμήμα σύνταξης για τα χρόνια ασφάλισης μέχρι το 2010 (με βάση τις παλιές διατάξεις), τμήμα σύνταξης για τα χρόνια από το 2011 (με αναλογικούς συντελεστές) και τμήμα από τη βασική σύνταξη των 360 ευρώ. Το νέο καθεστώς φέρνει μικρές αναπροσαρμογές αρχικά και μεγαλύτερες σε βάθος χρόνου.

Με τις προωθούμενες διατάξεις διευκρινίζεται πως η αύξηση των ορίων ηλικίας και στο Δημόσιο ξεκινά από 19/8/2015, ώστε από 1/1/2022 να βγαίνουν όλοι στα 67 ή στα 62 με 40 χρόνια. Ξεκαθαρίζεται πως το πρόσθετο «πέναλτι» 10% για όσους φεύγουν με πρόωρη/μειωμένη θα υπολογίζεται ως περαιτέρω μείωση επί του ποσού της ήδη μειωμένης σύνταξης.

Ξηλώνεται ο νόμος Στρατούλη

Παράλληλα, με το πολυνομοσχέδιο κλείνει κάθε δυνατότητα χρηματοδότησης ελλειμμάτων της επικουρικής ασφάλισης από τον κουμπαρά του ΑΚΑΓΕ. Συγκεκριμένα, απαγορεύει στον υπολογαριασμό του ΑΚΑΓΕ, που χρηματοδοτείται από κρατήσεις 3% - 10% στις επικουρικές συντάξεις, να χρηματοδοτεί τα ελλείμματα των επικουρικών ταμείων, τα οποία πλέον χωρίς αυτό το χρηματοδοτικό εργαλείο και χωρίς κρατική χρηματοδότηση δεν έχουν και πολλά περιθώρια, με αποτέλεσμα οι ειδικοί να βλέπουν άμεσα, νέες μειώσεις.

Να σημειωθεί ότι, εντός του 2015, ήδη, το ΕΤΕΑ το οποίο εκτιμάται ότι θα κλείσει το 2015 με έλλειμμα 88 εκατ. ευρώ, προκειμένου να μην εφαρμόσει τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος έχει ήδη λάβει από τον υπολογαριασμό του ΑΚΑΓΕ 70 εκατ. ευρώ, ενώ με άλλα 15 εκατ. ευρώ έχει χρηματοδοτηθεί το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων. 

Τέλος, καταργούνται ευνοϊκές διατάξεις για μεγάλες ομάδες ασφαλισμένους που είχαν ψηφιστεί με το νόμο 4331/2015, που είχε εισηγηθεί ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Δημήτρης Στρατούλης και θεωρήθηκαν από τους δανειστές ως μονομερείς ενέργειες.

Ο ίδιος ο κ. Στρατούλης, μετά τη δημοσιοποίηση των διατάξεων του πολυνομοσχεδίου, επισημαίνει ότι η κυβέρνηση μεταξύ άλλων, καταργεί:

* Την χορήγηση και επαναχορήγηση των συντάξεων του ΟΓΑ ύψους 360 ευρώ σε ανασφάλιστους υπερήλικες Έλληνες και ομογενείς.

* Την αποποινικοποίηση των οφειλών για ατομικές ασφαλιστικές εισφορές ελευθέρων επαγγελματιών στα ασφαλιστικά ταμεία τους.

* Την δυνατότητα σε ελεύθερους επαγγελματίες να συμψηφίζουν με τμήμα των συντάξεών τους χρέη τους από ατομικές ασφαλιστικές εισφορές μέχρι 25.000 ευρώ στον ΟΑΕΕ και στο ΕΤΑΑ.

* Την μείωση των υπέρμετρα αυξημένων το 2011 ασφαλιστικών εισφορών των ασφαλισμένων στο ΕΤΑΑ. Η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, και μάλιστα αναδρομικά από τον Ιούλιο του 2011, σε γιατρούς, μηχανικούς και δικηγόρους θα οδηγήσει δεκάδες χιλιάδες από αυτούς σε διαγραφή τους από το ΕΤΑΑ, με αποτέλεσμα την δραστική μείωση των εσόδων του.

* Την χορήγηση επικουρικής σύνταξης στους δικαιούχους κύριας σύνταξης του ΝΑΤ λόγω εργατικού ατυχήματος ή θανάτου εξαιτίας εργατικού ατυχήματος.