Τράπεζες: Καρότο και μαστίγιο με «έξυπνα» CoCos

Ως «καρότο και μαστίγιο» θα λειτουργούν, για διοικήσεις τραπεζών και ιδιώτες μετόχους, οι μετατρέψιμες ομολογίες με ειδικά χαρακτηριστικά, που προτείνει η ελληνική πλευρά να αποτελέσουν το «εργαλείο» για τη χορήγηση κρατικής βοήθειας, στην περίπτωση που οι ιδιώτες καλύψουν τις κεφαλαιακές ανάγκες του βασικού σεναρίου.

Όλο το σχέδιο για να διατηρηθεί ο ιδιωτικός χαρακτήρας των τραπεζών και να αποφευχθεί το να τεθούν σε εξυγίανση εδράζεται σε μία από τις εξαιρέσεις της κοινοτικής οδηγίας BRRD, η οποία προβλέπει τη λήψη κρατικής βοήθειας, με όρους, όμως, αγοράς.

Για να ενεργοποιηθεί η παραπάνω εξαίρεση, θα πρέπει οι κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν από την αξιολόγηση στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review-AQR) και το βασικό σενάριο της άσκησης προσομοίωσης να καλυφθούν εξ ολοκλήρου από τους ιδιώτες.

Αν συμβεί αυτό, το Δημόσιο μέσω του ΤΧΣ θα καλύψει τη διαφορά κεφαλαίων μεταξύ βασικού και δυσμενούς σεναρίου (σ.σ. το ακραίο σενάριο θα είναι μάλλον και το δεσμευτικό για όλες τις τράπεζες). Προκειμένου, δε, να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των ιδιωτών και να περιοριστεί η κρατική βοήθεια, προτείνεται από την ελληνική πλευρά το ΤΧΣ να πάρει υπό αίρεση μετατρέψιμες ομολογίες (Contingent Convertible-CoCos) τις οποίες θα εκδώσουν οι τράπεζες.

Αν το ποσό που καλείται να βάλει το ΤΧΣ, εφόσον οι ιδιώτες καλύψουν τις ανάγκες του βασικού σεναρίου, δεν ξεπερνά το 1% του σταθμισμένου ενεργητικού, η κάλυψή του προτείνεται να γίνει μέσω έκδοσης παραδοσιακού τύπου CoCos.

Στην ιδιαίτερα πιθανή, όμως, περίπτωση που το ποσό της κρατικής βοήθειας ξεπερνά το 1% του σταθμισμένου ενεργητικού, προτείνεται τα CoCos να έχουν ειδικά χαρακτηριστικά, ώστε να προσμετρούνται στο Common Equity Tier I (CET I). Ο σχεδιασμός, μάλιστα, προβλέπει ότι τα «έξυπνα» CoCos, όπως αποκαλούνται στην αγορά, θα έχουν τέτοιους όρους που να λειτουργούν ως μοχλός πίεσης ή επιβράβευσης για τις διοικήσεις των τραπεζών και τους ιδιώτες μετόχους.

Η ελληνική πλευρά έχει στα χέρια της πληθώρα επεξεργασμένων προτάσεων από ξένες επενδυτικές τράπεζες. Βάσει αυτών, οι μετατρέψιμες ομολογίες θα πρέπει να έχουν τα εξής ειδικά χαρακτηριστικά για να προσμετρούνται στο Common Equity Tier I:

- δεν θα έχουν προκαθορισμένη λήξη.

- θα μετατρέπονται αυτόματα σε μετοχές, εφόσον ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας που θα λειτουργεί ως δείκτης αναφοράς (σ.σ .πιθανότατα ο CET I) υποχωρήσει κάτω από προκαθορισμένα ελάχιστα επίπεδα.

- θα φέρουν κουπόνι μεταξύ 7% με 9,3%, με βάση τις επιταγές της DG Comp, αλλά δεν θα είναι υποχρεωτική η καταβολή του. Το κουπόνι θα πληρώνεται κανονικά, εφόσον υπάρχουν επαναλαμβανόμενα κέρδη.

Το τελευταίο σημείο είναι και το πλέον ευαίσθητο καθώς καθορίζει τη φύση του τίτλου και επομένως το αν προσμετράται ή όχι στον δείκτη CET I. Πρακτικά το ΤΧΣ, αν καλύψει εκδόσεις μετατρέψιμων ομολογιών με ειδικά χαρακτηριστικά, θα αντιμετωπίζεται με καθεστώς αντίστοιχο του κατόχου κοινών μετοχών.

Προκειμένου, όμως, να υπάρχουν κίνητρα στις διοικήσεις για να επιτυγχάνουν επαναλαμβανόμενα κέρδη αλλά και ποινές όταν αποτυγχάνουν, προτείνεται να μπει ρήτρα με την οποία αν μια τράπεζα για δύο ή τρεις συνεχόμενες χρήσεις δεν μπορεί να εμφανίσει κέρδη και επομένως να πληρώσει το κουπόνι, το σύνολο των ομολογιών μετατρέπεται σε μετοχές.

Το «μαστίγιο» στην προκειμένη περίπτωση είναι το dilution που θα προκληθεί στους ιδιώτες μετόχους και η αύξηση του ποσοστού του Δημοσίου. Αντίστοιχα «τιμωρητική» για τους ιδιώτες μετόχους θα είναι και η προσέγγιση ως προς τους όρους αναγκαστικής μετατροπής των ομολογιών σε μετοχές.

Το καρότο είναι οι τράπεζες μέσω της επιτυχούς διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων να διατηρήσουν σε υψηλά επίπεδα τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και τα CoCos να μη μετατραπούν σε μετοχές αλλά να εξοφληθούν σταδιακά. Με αυτό τον τρόπο, οι ιδιώτες επενδυτές θα κλειδώσουν για τις μετοχές τους την υπεραξία που θα προκύψει, ενώ το ΤΧΣ θα περιοριστεί στην προκαθορισμένη απόδοση που προβλέπει το ετήσιο κουπόνι.

Τέλος, προτείνεται οι τράπεζες να μπορούν να πληρώσουν το κουπόνι με έκδοση μετοχών, εφόσον εμφανίζουν μεν επαναλαμβανόμενα κέρδη, αλλά δεν θέλουν να μειώσουν τα επίπεδα ρευστότητάς τους και την καθαρή τους θέση.