Ασφαλιστικό: Ποιοι θα πληρώσουν για τα ελλείμματα

Εκτροχιασμό του ελλείμματος των ασφαλιστικών οργανισμών το 2015, που αναμένεται να εκτιναχθεί στο 1,5 δισ. ευρώ (έναντι προϋπολογισμού 750 εκατ.) και αντίστοιχα υπέρογκο έλλειμμα 2,8 δισ. ευρώ το 2016, το οποίο θα περιοριστεί τελικά στο -1,6 δισ. ευρώ, λόγω των μέτρων που ψηφίστηκαν ήδη και εφαρμόζονται βάσει του 3ου Μνημονίου, προβλέπει το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το επόμενο έτος.

Η εκτίμηση για τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης είναι ότι για φέτος θα καταγράψουν έλλειμμα 1,672 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 704 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον αρχικό προϋπολογισμό για την τρέχουσα χρονιά.

Οι λόγοι του αυξημένου ελλείμματος είναι οι μειωμένες έναντι των προβλέψεων ασφαλιστικές εισφορές και η αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης για κύριες συντάξεις κατά 167 εκατ. ευρώ. Επίσης, οφείλεται στην αύξηση της δαπάνης κατά 326 εκατ. ευρώ των επικουρικών συντάξεων, λόγω μη εφαρμογής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.

Βάσει των προβλέψεων του προσχεδίου, το ισοζύγιο των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης θα εκτιναχθεί στο τέλος του 2016 στο 1,6 δισ. ευρώ, καθώς οι εισφορές θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα λόγω του υψηλού επιπέδου ανεργίας και της συνεχιζόμενης κρίσης στους ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ οι μεταβολές στη συνταξιοδοτική δαπάνη αυξάνονται καθώς μεγάλος αριθμός ασφαλισμένων επέλεξε να συνταξιοδοτηθεί αξιοποιώντας μεταβατικές διατάξεις πρόωρης συνταξιοδότησης εντός του 2015 και υπό τον φόβο του νέου Μνημονίου.

Το σύνολο των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές αναμένεται να μειωθεί κατά 50 εκατ. ευρώ περίπου σε σχέση με το έτος 2015.

Το οικονομικό επιτελείο παραδέχεται ότι για την αντιμετώπιση των πιέσεων αυτών υιοθετήθηκαν με τον ν. 4336/2015 σειρά παρεμβάσεων που αποσκοπούν στη σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και στη δημιουργία ισχυρών αντικινήτρων για πρόωρη συνταξιοδότηση, καθώς και άλλες παρεμβάσεις.

Πιο συγκεκριμένα, προωθούνται μέτρα εξοικονόμησης 1,26 δισ. ευρώ εντός του 2016, ενώ και το 2015 θα υπάρξουν προσαρμογές της τάξης των 432 εκατ. ευρώ.

Τα μέτρα αυτά, είναι:

* Σταδιακή κατάργηση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων πριν από τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας και των απαιτούμενων ετών, προσαρμόζοντας σταδιακά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 έτη έως το 2022, ή στα 62 έτη με 40 έτη ασφαλιστικών εισφορών.

* Θέσπιση κανόνα καταβολής του ποσού που εγγυάται το κράτος ως διαφορά μεταξύ του ποσού που προκύπτει βάσει των καταστατικών και γενικών διατάξεων («οργανικό ποσό») και του προβλεπόμενου κατώτατου ορίου σύνταξης μετά τη συμπλήρωση των 67 ετών.

* Εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που θεσμοθετήθηκαν με τον ν. 3863/2010 για τις κύριες συντάξεις και για όσους συνταξιοδοτήθηκαν από 1/1/2015.

* Διατήρηση μέχρι την 31/12/2021 των κατώτατων ορίων σύνταξης στο ύψος που ίσχυε κατά την 31/07/2015.

* Ένταξη από 01/09/2015 όλων των ταμείων επικουρικής ασφάλισης στο ενιαίο ταμείο επικουρικής ασφάλισης (ΕΤΕΑ), με χρηματοδότηση αποκλειστικά από ίδιες εισφορές.

Μάλιστα, γίνεται αναφορά και στο "φιλόδοξο" εθνικό σχέδιο μεταρρύθμισης της κοινωνικής ασφάλισης που σχεδιάζει το υπουργείο Εργασίας, το οποίο περιγράφεται ως εξής: αποκατάσταση της ισότητας μέσω καθιέρωσης ενιαίων κανόνων, διαγενεακή ισότητα με την αποκατάσταση της αλληλεγγύης τόσο μεταξύ των παλαιών ασφαλισμένων όσο και μεταξύ παλαιών και νέων ασφαλισμένων, θα διασφαλίζει την ενίσχυση του κοινωνικού, αναδιανεμητικού χαρακτήρα του συνταξιοδοτικού συστήματος, ενώ παράλληλα θα εγγυάται τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του.

Το εθνικό σχέδιο για τη μεταρρύθμιση της κοινωνικής ασφάλισης θα νομοθετηθεί εντός του τρέχοντος έτους αφού προηγηθεί ευρεία διαβούλευση και συζήτηση των προτεινόμενων παραμέτρων της μεταρρύθμισης. Ήδη χθες συνεδρίασε εκ νέου η επιτροπή Σοφών για το ασφαλιστικό, η οποία εκτιμάται ότι θα ολοκληρώσει το έργο της εντός της εβδομάδας, με το πόρισμα να δημοσιοποιείται έως τις 15 Οκτωβρίου. Ο υπουργός Εργασίας Γ. Κατρούγκαλος θα παρουσιάσει τις βασικές πτυχές του πορίσματος αλλά και της προωθούμενης μεταρρύθμισης στους εκπροσώπους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνόδου του Ταμείου με την Παγκόσμια Τράπεζα, στη Λίμα του Περού.

Εντύπωση πάντως προκαλεί το γεγονός ότι στον πίνακα με την "κοστολόγηση" των μέτρων του Μνημονίου που ήδη έχει ψηφιστεί, υπάρχει αφενός η πρόβλεψη για σταδιακή αύξηση όχι μόνο των απαιτούμενων ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης αλλά και των προβλεπόμενων ετών ασφάλισης, προϋπολογίζεται δε εξοικονόμηση από την επιβολή της εισφοράς υπέρ ΕΟΠΥΥ, της τάξης των 399 εκατ. ευρώ το β' εξάμηνο του 2015 και μόλις 479 εκατ. ευρώ για το σύνολο του 2016.

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού διαπιστώνει ότι η ανεργία θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά φτάνοντας από το 25,4% του 2015 σε 25,8% το 2016. Επίσης, η απασχόληση που θα κλείσει αρνητικά το τρέχον έτος κατά 1,6% θα συνεχίσει σε αρνητική τροχιά το 2016 με -1%.

**Αναλυτικά το προσχέδιο του προυπολογισμού δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".