Στη... χαρτούρα κόλλησε το ΕΣΠΑ

Η πολύμηνη καθυστέρηση στην έκδοση των σχετικών υπουργικών αποφάσεων, εγκυκλίων και Προεδρικών Διαταγμάτων που θα εξειδικεύσουν τον νόμο πλαίσιο για το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 -σ.σ. ο νόμος ψηφίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο- κινδυνεύει να πάει ακόμη πιο πίσω την ενεργοποίησή του, όπως ανέφεραν στο Euro2day.gr στελέχη του υπουργείου Οικονομίας.

Κάτι πάντως που αντικρούει η πολιτική ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου. Σε δηλώσεις του στο Euro2day.gr ο υφυπουργός ΕΣΠΑ κ. Αλέξης Χαρίτσης είπε πως το μόνο που απομένει πλέον είναι να καθοριστούν οι επιτελικές δομές σε κάθε υπουργείο. Κάτι που δεν εμποδίζει, όπως σημείωσε ο ίδιος, να βγουν μέσα στην εβδομάδα οι προσκλήσεις για τα πρώτα προγράμματα (σ.σ. θα αφορούν τουριστικές επιχειρήσεις, ανέργους ή ελεύθερους επαγγελματίες, και δημιουργία καινοτόμων επιχειρήσεων) από το νέο ΕΣΠΑ.

Αυτά όμως φαίνεται να μην είναι τα μοναδικά εμπόδια που καθυστερούν την ενεργοποίηση του μόνου χρηματοδοτικού εργαλείου που έχει αυτή τη στιγμή στα χέρια της η ελληνική κυβέρνηση για να ρίξει ρευστό στην αγορά, όπως σημειώνουν στελέχη του υπουργείου Οικονομίας. Η κωλυσιεργία που παρατηρείται εδώ και οκτώ μήνες στην ανάθεση αρμοδιοτήτων, το γεγονός ότι ακόμη δεν έχει οριστεί αρμόδιος Γενικός Γραμματέας ΕΣΠΑ αλλά και νέο διοικητικό συμβούλιο στη Μονάδα Οργάνωσης της Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (ΜΟΔ), είναι ακόμη τρία βασικά εμπόδια στην ενεργοποίηση του νέου ΕΣΠΑ.

Σε ό,τι αφορά στον ορισμό νέου Γενικού Γραμματέα ΕΣΠΑ, ο κ. Χαρίτσης σημείωσε στο Euro2day.gr πως αυτό θα γίνει άμεσα, ενώ θα καθορισθεί και νέο διοικητικό συμβούλιο στη ΜΟΔ.

Την ίδια ώρα, θολό παραμένει το τοπίο για το αν τελικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ανάψει το "πράσινο φως" για παράταση στην ολοκλήρωση του παλαιού ΕΣΠΑ, προκειμένου να μη χαθούν κονδύλια -σ.σ. σύμφωνα με πληροφορίες κατατέθηκε γραπτό αίτημα προ ολίγων εβδομάδων από τον υπηρεσιακό υπουργό Οικονομίας κ. Χριστοδουλάκη-, ενώ στον αέρα βρίσκονται και οι αυτοκινητόδρομοι αφού με βάση τους κανονισμούς της ΕΕ είναι από δύσκολο έως αδύνατο η ολοκλήρωσή τους να μεταφερθεί στη νέα προγραμματική περίοδο.

"Φως" για τις προθέσεις της ΕΕ αναμένεται να ρίξει η Ευρωπαία Επίτροπος κ. Corina Creţu, αρμόδια για την Περιφερειακή Πολιτική, που επισκέπτεται την Ελλάδα από τις 5 έως τις 8 Οκτωβρίου και πρόκειται να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, με υπουργούς της κυβέρνησης αλλά και με τον αρμόδιο υφυπουργό ΕΣΠΑ κ. Χαρίτση.

Αντικείμενο των επαφών της Επιτρόπου με τα στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης είναι οι εκκρεμότητες από το παλαιό ΕΣΠΑ 2007-2013 και η ενεργοποίηση του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020.

Τα τρία βασικά εμπόδια στην ενεργοποίηση του νέου ΕΣΠΑ

1. Δέκα μήνες μετά την ψήφιση του νόμου 4314 για τη διαχείριση, τον έλεγχο και την εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την προγραμματική περίοδο 2014−2020, ο νόμος παραμένει επί της ουσίας ανενεργός. Και αυτό γιατί δεν έχουν εκδοθεί, σύμφωνα πάντα με αρμόδια στελέχη του υπουργείου, όλες εκείνες οι υπουργικές αποφάσεις, οι εγκύκλιοι και τα Προεδρικά Διατάγματα που απαιτούνται για να εξειδικευθεί ο νόμος πλαίσιο και για να καθοριστούν οι διαδικασίες.

Ταυτόχρονα, δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η διαδικασία έγκρισης του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου, το οποίο σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ αποτελεί βασική προϋπόθεση για την έναρξη της υλοποίησης των μελλοντικών έργων και κατ' επέκταση την εισροή πόρων στην αγορά. Πάντως ο αρμόδιος υφυπουργός σε δηλώσεις του στο Euro2day.gr ανέφερε πως μέσα στην εβδομάδα θα δημοσιευθούν οι προσκλήσεις για τα πρώτα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ.

2. Καθυστέρηση παρατηρείται και στην ανάθεση αρμοδιοτήτων ενώ λόγω και της πρόσφατης εκλογικής αναμέτρησης δεν έχει οριστεί ακόμη γενικός γραμματέας ΕΣΠΑ. Αν δεν γίνει η ανάθεση αρμοδιοτήτων, διαδικασία που πραγματοποιείται μέσω Προεδρικών Διαταγμάτων ή υπουργικών αποφάσεων, δεν μπορούν να δημοσιευθούν οι προσκλήσεις για τα νέα προγράμματα του ΕΣΠΑ, αφού δεν έχει οριστεί κάποιος αρμόδιος να υπογράψει την πρόσκληση.

3. Εκκρεμότητα υπάρχει και σε ό,τι αφορά στη σύνθεση του διοικητικού συμβούλιου της ΜΟΔ ΑΕ, εταιρεία που κατ' εξοχήν υποστηρίζει την υλοποίηση του ΕΣΠΑ. Από την αρχή του χρόνου το δ.σ. της ΜΟΔ έχει θέσει την παραίτησή του υπόψη του υπουργού. Μέχρι σήμερα δεν έχει οριστεί νέο δ.σ., γεγονός που παρακωλύει σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία της ΜΟΔ και κατ' επέκταση την υλοποίηση του νέου ΕΣΠΑ, και αυτό γιατί με βάση το Νόμο 4314 έχει οριστεί πως η ΜΟΔ αναμένεται να εκπονήσει τα εργαλεία που απαιτούνται για να ξεκινήσει η υλοποίηση του ΕΣΠΑ.

Αναζητείται λύση για τους αυτοκινητόδρομους

Την ίδια ώρα, σοβαρός κίνδυνος υπάρχει κάποια κονδύλια από το παλαιό ΕΣΠΑ 2007-2013 να μη διατεθούν εξαιτίας των προβλημάτων ρευστότητας που έχουν επιταθεί λόγω των capital controls. Το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να λυθεί στην περίπτωση που δοθεί παράταση από τις Βρυξέλλες. Μέχρι στιγμής πάντως κάτι τέτοιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα, χωρίς βέβαια να αποκλείεται.

Πηγές από το υπουργείο Οικονομίας ανέφεραν πως η ελληνική πλευρά έχει λάβει αρνητική απάντηση. Ωστόσο οι ίδιες πηγές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο οι Βρυξέλλες στο παρά πέντε να δώσουν 6μηνη ή 12μηνη παράταση. Βέβαια τα ίδια στελέχη σημείωναν στο Euro2day.gr ότι αυτή τη στιγμή τουλάχιστον κάτι τέτοιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα, διότι εκτός από την Ελλάδα, αντίστοιχα αιτήματα έχουν υποβάλει και άλλες χώρες και η ΕΕ δεν θέλει σε καμία περίπτωση, όπως σημείωναν οι ίδιοι χαρακτηριστικά, να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου.

Σε ό,τι αφορά στους αυτοκινητόδρομους, εξαιτίας της έλλειψης ρευστότητας και της επιβολής των capital controls, τα συγκεκριμένα έργα έχουν πάει πίσω τουλάχιστον κατά ένα εξάμηνο. Χρόνος κρίσιμος τη στιγμή που αρκετά από αυτά θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί στο τέλος του έτους και τα υπόλοιπα στις αρχές του 2016.

Όπως ανέφεραν τα ίδια στελέχη, τα συγκεκριμένα έργα, αν δεν δοθεί παράταση ή δεν βρεθεί μια άλλη λύση, θα είναι εκπρόθεσμα. Για τον λόγο αυτό αναζητείται μια φόρμουλα σε διαχειριστικό και τεχνικό επίπεδο προκειμένου να ολοκληρωθούν. Το πρόβλημα με τα συγκεκριμένα έργα είναι ότι εντάχθηκαν στο Γ' ΚΠΣ, μεταφέρθηκαν ως έργα-γέφυρα στην προγραμματική περίοδο 2007-2013 και με βάση τον Κανονισμό της ΕΕ δεν επιτρέπεται να μεταφερθούν σε τρίτη προγραμματική περίοδο. Άρα ή θα πρέπει να βρεθεί χρηματοδότηση ύψους 400 εκατ. ευρώ από άλλα κοινοτικά κονδύλια, ή μια φόρμουλα που αυτή τη στιγμή αναζητείται ώστε να ενταχθεί μέρος εξ αυτών στο νέο ΕΣΠΑ.