«Μαύρη ζωή» με τα μνημόνια

Την αποτυχία της στρατηγικής οικονομικής προσαρμογής με κύριους άξονες τη δημοσιονομική λιτότητα, την εσωτερική υποτίμηση και την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας σκιαγραφεί η έκθεση της ΓΣΕΕ για την ελληνική οικονομία και απασχόληση, που παρουσιάστηκε χθες, επίσημα, από τη συνομοσπονδία, ενόψει των κινητοποιήσεων του Σαββάτου κατά τα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.

Η έκθεση αναδεικνύει ότι η ανάκτηση της φερεγγυότητας της χώρας είναι απολύτως εξαρτημένη από τον ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης και την εξέλιξη των δανειακών υποχρεώσεων κυρίως των τόκων.Το ποσοστό ανεργίας εξακολουθεί να είναι το υψηλότερο στην ΕΕ ενώ η ποιότητα των θέσεων εργασίας συνεχίζει να χειροτερεύει.

Οι άτυπες και μη ηθελημένες μορφές απασχόλησης αυξάνονται με σημαντικές αρνητικές συνέπειες στο εισόδημα των εργαζομένων, στο ανθρώπινο κεφάλαιο της οικονομίας και στην παραγωγικότητα. Τα εμπειρικά ευρήματα της Έκθεσης δείχνουν επίσης ότι υπάρχει υψηλή συσχέτιση μεταξύ των επισφαλών θέσεων εργασίας και της φτώχειας, ενώ η μείωση των κατά κεφαλήν κοινωνικών δαπανών έχει συμβάλει στην περαιτέρω υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων και των συνταξιούχων.

Η ΓΣΕΕ θέτει ως άμεση προτεραιότητα τη μετάβαση της ελληνικής οικονομίας σε βιώσιμη, σταθερή και διατηρήσιμη ανάπτυξη με απασχόληση και κοινωνική συνοχή, επισημαίνει πως τα δύο μνημόνια απέτυχαν να ανακτήσουν τη φερεγγυότητα του ελληνικού δημόσιου τομέα αλλά και να απεγκλωβίσουν την οικονομία από την κρίση χρέους, και εκτιμάται ότι και το τρίτο μνημόνιο "δεν θα επιτρέψει στη χώρα να απεγκλωβιστεί από την ύφεση τα αμέσως επόμενα χρόνια". Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, 5 χρόνια μετά την εφαρμογή προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής και εσωτερικής υποτίμησης, η ελληνική οικονομία συνεχίζει να είναι εγκλωβισμένη στην ύφεση, στη στασιμότητα, στην ανεργία και στον αποπληθωρισμό.

Η αβεβαιότητα κυριαρχεί σε όλα τα επίπεδα οικονομικών αποφάσεων, ενώ όλα τα στοιχεία συντείνουν στην επιδείνωση της ζωής των Ελλήνων:

α) η αγοραστική δύναμη του πραγματικού κατώτατου μισθού την περίοδο 2010-2014 μειώθηκε κατά 24,9%. Για τους νέους κάτω των 25 ετών, η επιδείνωση είναι της τάξης του 34,5%,

β) το μοναδιαίο κόστος εργασίας το 2014 κατέγραψε μείωση σε σχέση με το 2009 κατά 13,7%,

γ) ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε από 364.000 το 2008 σε 1,264 εκατομμύρια το 2014,

δ) από το 1 εκατ. θέσεις εργασίας που χάθηκαν στο σύνολο της οικονομίας, οι 222.000 αφορούν τη μεταποίηση, οι 219.000 το εμπόριο, και οι 236.000 τις κατασκευές,

ε) το ποσοστό απασχόλησης από το 60% το 2009 μειώθηκε στο 50% το 2014,

στ) το ίδιο διάστημα άλλαξε και το περιεχόμενο των συμβάσεων. Ενώ το 2009 το ποσοστό νέων συμβάσεων ευέλικτης απασχόλησης ήταν 21%, το 2014 οι συμβάσεις με μερική και εκ περιτροπής απασχόληση εκτοξεύθηκαν στο 50,5%,

ζ) η θέση της Ελλάδος στην κατάταξη των χωρών που έχουν θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό κατρακύλησε από την έβδομη στη δέκατη θέση ή στην ενδέκατη μετά την εισαγωγή του κατώτατου μισθού στη Γερμανία από το 2015. Συγκεκριμένα, ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα είναι χαμηλότερος από τον αντίστοιχο κατώτατο μισθό της Ισπανίας, της Μάλτας και της Σλοβενίας, ενώ βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τον κατώτατο μισθό της Πολωνίας,

η) η μερική απασχόληση έχει κατακλύσει την αγορά σε ποσοστό 70%,

θ) μεταξύ 2009-2012 το σχετικό ποσοστό φτώχειας αυξήθηκε από το 20,1% στο 23,1%. Παράλληλα ενώ το ποσοστό της απόλυτης φτώχειας των μισθωτών πλήρους απασχόλησης ήταν στο 7,6% το 2012, εκτοξεύθηκε στο 19,7%. Μάλιστα στους εργαζόμενους με μερική απασχόληση το ποσοστό αυτό εκτινάχθηκε στο 51,7% από το 30,1% το 2009. Για τους αυτοαπασχολούμενους πλήρους απασχόλησης το ποσοστό της απόλυτης φτώχειας από το 23,5% που υπολογίζονταν το 2009 αυξήθηκε στο 37,4% το 2012. Το ποσοστό φτώχειας των ανέργων αυξήθηκε από το 34,8% το 2009 στο 65,5% το 2012, στους συνταξιούχους αυτό το ποσοστό απο το 18,6% έφτασε στο 31,3%, ενώ στα μη οικονομικά ενεργά άτομα το ποσοστό φτώχειας διπλασιάστηκε από 27,5% το 2009, στο 54% το 2012,

ι) "χτύπημα" δέχτηκαν και οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Συγκεκριμένα, από τις 65 συμβάσεις κλαδικές/εθνικές και ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις εργασίας που υπεγράφησαν το 2010, ο αριθμός τους μειώθηκε μόλις σε 14 το 2014.

Ο αναπληρωτής καθηγητής του Οικονομικού Τμήματος Αθηνών και Επιστημονικός Δ/ντης του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Γιώργος Αργείτης που παρουσίασε σήμερα την έκθεση στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της ΔΕΘ, πρότεινε τρεις λύσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην έξοδο της οικονομίας από την κρίση.

Α) Επανασχεδιασμός της χρηματοδότησης των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας βάσει του άξονα: βιώσιμο πρωτογενές πλεόνασμα - βιώσιμο χρέος.

Β) Ενίσχυση της κατανάλωσης μέσω της θεσμοθέτησης «προγραμμάτων εγγυημένης απασχόλησης».

Γ) Επαναρρύθμιση της αγοράς εργασίας και αποκατάσταση του συστήματος των συλλογικών διαπραγματεύσεων, των συλλογικών συμβάσεων και του κατώτατου μισθού.