Τους βασικούς άξονες του «παράλληλου προγράμματος» για την επόμενη τετραετία παρουσιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ στην πανελλαδική συνδιάσκεψη και καλεί τα μέλη του να το εγκρίνουν.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο πολυσέλιδο κείμενο «βασικές διαπραγματευτικές προτεραιότητες για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι στα πεδία των εργασιακών σχέσεων, του ασφαλιστικού συστήματος, της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, του φορολογικού συστήματος και φυσικά της ρύθμισης του ανοιχτού ζητήματος των κοκκινων δανείων που αποτελούν γκρίζες ζώνες με την έννοια ότι το περιεχόμενο των αλλαγών παραμένει ακόμη εν πολλοίς ανοιχτό αν και οι διατυπώσεις της συμφωνίας σε πολλά σημεία είναι προβληματικές».
Σημειώνεται ότι «η συμφωνία επίσης περιλαμβάνει και δεσμεύσεις οι οποίες αντανακλούν θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης όπως π.χ. σε ζητήματα καταπολέμησης της διαφθοράς, ανασυγκρότησης της δημόσιας διοίκησης, ενίσχυσης της φορολογικής διοίκησης, εκκαθάρισης ανοιχτών φορολογικών υποθέσεων, προστασίας της πρώτης κατοικίας ενώ δεν περιλαμβάνεται καμία απολύτως δέσμευση για περαιτέρω απολύσεις στο δημόσιο τομέα».
«Δέσμευση εξάλλου του ΣΥΡΙΖΑ είναι η εφαρμογή ενός παράλληλου προγράμματος σε ζητήματα που δεν άπτονται του πεδίου εφαρμογής της συμφωνίας με διπλό στόχο: αφενός την άμβλυσνη των συνεπειών της για τα μισθωτά και άνεργα στρώματα, τους αυτοαπασχολούμενους και τους συνταξιούχους και αφετέρου την ενίσχυση της θέσης αυτών των στρωμάτων τόσο πολιτικά (δημοκρατικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις) όσο και οικονομικά ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την απεμπλοκή από το νεοφιλελευθερισμό και την μνημονιακή πολιτική της λιτότητας».
Ακολουθούν οι βασικοί άξονες σε ότι αφορά τα οικονομικά θέματα:
Τράπεζες
Όπως αναφέρεται «η ενίσχυση του τραπεζικού τομέα, προκειμένου να μπορέσει να επιτελέσει ξανά το ρόλο του αιμοδότη της οικονομίας και η διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος αποτελούν βασικά στοιχεία του οικονομικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Η κεφαλαιακή ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την άρση των capital controls».
Μέρος της συμφωνίας είναι η δυνατότητα για συμμετοχή στο πρόγραμμα ανακεφαλαιοποίησης εκτός των τεσσάρων συστημικών τραπεζών και των υπολοίπων τραπεζικών ιδρυμάτων (Τράπεζα Αττικής και συνεταιριστικές τράπεζες), αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο περαιτέρω συγκέντρωση του κλάδου, συμβάλοντας έτσι στον ανταγωνισμό και στην στήριξη της τοπικής κοινωνίας και επιχειρηματικότητας.
Η ολοκλήρωση της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης εντός του 2015 θα συντελέσει στην επαναφορά της εμπιστοσύνης για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, απομακρύνοντας οριστικά τις ανησυχίες για bail in καταθετών και δημιουργώντας τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την επιστροφή των καταθέσεων.
Η επιτυχής ανακεφαλαιοποίηση, σημειώνεται, θα επιτρέψει την επαναφορά της παροχής ρευστότητας μέσω της ΕΚΤ και την αύξηση της αξίας των επιλέξιμων ενεχύρων. Παράλληλα θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες επίλυσης του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων, με τρόπο οικονομικά βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο. Η πλήρης άρση των capital controls (ήδη καταγράφεται σημαντική χαλάρωση των αρχικών περιορισμών) αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2015.
Τα κόκκινα δάνεια
Σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής για τα «κόκκινα» δάνεια είναι η μέριμνα για τους οικονομικά αδύναμους δανειολήπτες, μέσω της δημιουργίας ενός μόνιμου διχτυού κοινωνικής προστασίας, καθώς και η δυνατότητα συνυπολογισμού και διευθέτησης των συνολικών υποχρεώσεων προς τις τράπεζες, το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, που θα δώσει μια ουσιαστική ανάσα σε εκατοντάδες χιλιάδες οφειλέτες.
Σε άλλο σημείο αναφέρεται ότι «στόχος, η πιστωτική επέκταση να επανέλεθει σε θετικούς ρυθμούς, όρος απαραίτητος για την ανάκαμψη της οικονομίας και κυρίως για τη χρηματοδότηση επενδύσεων, οι οποίες θα προκαλέσουν την επιθυμητή ενίσχυση της απασχόλησης. Ο χρονικός ορίζοντας της ολοκλήρωσης των παραπάνω θετικών εξελίξεων έχει ως αρχή τον Νοέμβριο του 2015 (ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών) και επεκτείνεται έως το πρώτο εξάμηνο του 2017 (έξοδος στις αγορές)».
Το ΕΣΠΑ
Βραχυπρόθεσμα, στόχος είναι να αποκατασταθεί πλήρως η ροή πληρωμών και υλοποίησης των έργων έτσι ώστε το ΕΣΠΑ 2007–2013 να ολοκληρωθεί χωρίς να επιβαρύνει υπέρμετρα τη δημοσιονομική βάση των επόμενων χρόνων.
Ο στόχος είναι διπλός: η ομαλή ολοκλήρωση των προγραμμάτων με την ελάχιστη δυνατή επιβάρυνση τόσο της νέας περιόδου όσο και του κρατικού προϋπολογισμού.
Μεσοπρόθεσμα, θα εξασφαλιστεί η συνέχεια υλοποίησης κρίσιμων έργων της προηγούμενης περιόδου χωρίς όμως να θίγουν τα κριτήρια επιλεξιμότητας της νέας περιόδου και χωρίς να καταργούν ολοκληρωτικά την προγραμματική αυτοτέλεια του ΕΣΠΑ 2014 – 2020.
Φορολογικά
Παρά τα στενά δημοσιονομικά περιθώρια εξαιτίας της νέας συμφωνίας, υπάρχει μια δέσμη μέτρων για έμμεση ελάφρυνση των ΜμΕ. Ενδεικτικά:
‐ Στήριξη επιχειρήσεων: μεσοπρόθεσμη μείωση των συντελεστών φορολόγησης για όσες επιχειρήσεις εντατικοποιούν τις ηλεκτρονικές συναλλαγές και ακολουθούν πρότυπα φορολογικής συμμόρφωσης.
‐ Σταδιακή κατάργηση ειδικών εισφορών στα πλαίσια ενός δίκαιου και προοδευτικού φορολογικού συστήματος.
‐ Σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος. Μέχρι την κατάργησή του, εφαρμογή απαλλαγής για τα πρώτα πέντε χρόνια από την ίδρυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
‐ Επέκταση των κινήτρων για την ίδρυση νέων μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Μείωση του φορολογικού συντελεστή κατά 50% (ενδεικτικά 13% από 26%) για τα πρώτα 5 χρόνια και για εισόδημα μέχρι 25.000 ευρώ.
‐ Θέσπιση φορολογικών κινήτρων για επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας.
‐ Επιτάχυνση επιστροφής φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ.
‐ Σύστημα "μεταφοράς" του χρέους μεταξύ Δημοσίου και φορολογούμενου, ώστε να ισορροπήσουν τα προβλήματα χρεών - συμψηφισμού που υπάρχουν σήμερα.
- Μείωση του γραφειοκρατικού κόστους με συντονισμένες δράσεις της Γ.Γ. Βιομηχανίας, και των Υπουργείων Οικονομίας και Διοικητικής Μεταρρύθμισης στην κατεύθυνση της απλοποίησης της αδειοδότησης, ελαχιστοποίησης των σημείων επαφής με τη δημόσια διοίκηση και χρήση της τεχνολογίας για όσο το δυνατόν απλούστερες ηλεκτρονικές διαδικασίες σχετικές με τη λειτουργία των επιχειρήσεων.
Αγρότες
Η συμφωνία αφήνει αρκετά ανοιχτά μέτωπα, σημειώνεται, καθώς προβλέπει:
‐ Βελτιώσεις στην απορρόφηση των κονδυλίων της Ε.Ε μέχρι το τέλος του 2015.
‐ Μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της εμπορίας γεωργικών προϊόντων.
‐ Καθιέρωση πρωτοβουλίας για την εξαγωγή ελληνικών προϊόντων και στην προώθηση και διαχείριση των εξαγωγικών δικτύων διανομής.
‐ Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη θέσπιση νέου πλαισίου για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς.
‐ Ενθάρρυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που ευνοούν τους νέους και δραστήριους αγρότες.
‐ Μεγαλύτερη συγκέντρωση της αγροτικής εκμετάλλευσης.
‐ Πρόγραμμα για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των πόρων κατά τη χρήση ενέργειας και τη διαχείριση των υδάτων.
‐ Στήριξη ορθών γεωργικών πρακτικών χρηματοδοτούμενες με κονδύλια της ΕΕ.
Το παράλληλο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ έχει ως στόχο να αμβλυνθεί η φορολογική επιβάρυνση που προβλέπει η συμφωνία με:
* Διαχωρισμό του αγροτικού εισοδήματος σε:
- Αγροτική επιχείρηση (με προκαθορισμένα χαρακτηριστικά).
- Αποκλειστικά αγρότη (με αποκλειστικό οικογενειακό εισόδημα από δραστηριότητα αγροτική-‐ κτηνοτροφική-‐ αλιευτική κοκ).
- Αγρότη με οικογενειακά εισοδήματα (π.χ. μέχρι 70%) από αγροτική εκμετάλλευση.
- Φορολογούμενου με αγροτικά εισοδήματα μέχρι (π.χ.) το 30% του εισοδήματός του.
* Με βάση τον παραπάνω διαχωρισμό ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος ειδικά στις οικογένειες με αποκλειστικό εισόδημα με:
- Μειωμένους συντελεστές εισοδήματος.
- Αυτόματη διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ.
- Ειδικούς συντελεστές σε ορεινές και δυσπρόσιτες περιοχές, νέους αγρότες, ειδικές καλλιέργειες, δράσεις που σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη κοκ.
* Φορολογική ενίσχυση, δομών συνεταιρισμού, ομάδων αγροτών κοκ με διαφάνεια και ορθή διαχείριση.
* Αντιμετώπιση από κοινού με τους αγρότες και μετά από διάλογο των προβλημάτων που δημιουργούν:
- Η απασχόληση μελών της οικογένειας, με αναγνώριση κόστους ανά είδος και ποσότητα προϊόντων
- Η απασχόληση μεταναστών που δεν διαθέτουν νόμιμα έγγραφα.
- Τα τεκμήρια διαβίωσης, οι αποσβέσεων, η μεταφοράς ζημιών κοκ.
* Έγκαιρη εφαρμογή του Πρόγραμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-‐20.
Φοροδιαφυγή
Όπως σημειώνεται, χρειάζεται αυστηροποίηση των ποινών και απλοποίηση των διαδικασιών επιβολής τους. Οι ποινές πρέπει να φτάνουν σε πλήρη δήμευση εισοδημάτων που δεν δηλώθηκαν ή περιουσιακών στοιχείων που δεν δικαιολογούνται.
Οι επιβολές κυρώσεων πρέπει να γίνουν απλές και διαφανείς και να θεσμοθετηθούν διαδικασίες που θα επιταχύνουν την εκδίκαση. Επιπλέον χρειάζεται ισχυρή και στελεχωμένη φορολογική διοίκηση με τεχνικά μέσα και επιχειρησιακό σχεδιασμό. Σε αυτό το μέτωπο έχουμε δώσει ήδη δείγματα γραφής με την διασταύρωση στοιχείων τραπεζικών λογαριασμών και δηλώσεων εισοδήματος, την απόκτηση λογισμικού ώστε να εντοπίζονται οι απάτες ΦΠΑ, την εκπόνηση σχεδίου νόμου και επιχειρησιακής στρατηγικής για το λαθρεμπόριο καυσίμων, καπνικών προϊόντων και οινοπνευματωδών.
Τέλος απαιτείται διεθνής συνεργασία, τόσο για την μεταφορά τεχνογνωσίας και την υιοθέτηση καλών πρακτικών όσο και για την παροχή πληροφοριών για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό.
Ασφαλιστικό
Στόχος του προγράμματος, όπως σημειώνεται, είναι η καθιέρωση ενός νέου κοινωνικά δίκαιου ασφαλιστικού συστήματος με καλύτερη ισορροπία μεταξύ των γενεών και εξασφάλιση όλων των συνταξιούχων από τον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Καταπολέμηση της μαύρης και ανασφάλιστης εργασίας που αγγίζει το 25% με τη στήριξη, στελέχωση και ενίσχυση των δημοσίων ελεγκτικών μηχανισμών (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, ΕΥΠΕΑ του ΙΚΑ και ελεγκτικά κέντρα των ασφαλιστικών ταμείων), με ενεργή και θεσμοθετημένη συμμετοχή των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εργαζομένων στους ελέγχους, με την πλήρη νομική και υπηρεσιακή κάλυψη των ελεγκτών από ασύδοτους εργοδότες, με κατάργηση νομοθετικών ρυθμίσεων ή εγκυκλίων, που άφηναν «παράθυρα» για αδήλωτη εργασία ή δυσχεραίνουν αδικαιολόγητα τον έλεγχο των υπηρεσιών ή που αφήνουν ατιμώρητους όσους παραβαίνουν την εργατική και κοινωνικοασφαλιστική νομοθεσία.
Πλήρης διασφάλιση ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων όπως τα ΑμεΑ και των εργαζομένων σε Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα. Πλήρης ηλεκτρονική διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων των ασφαλιστικών ταμείων και διασύνδεσή τους με τα ΚΕΠ προκειμένου να επιτευχθεί η ταχύτερη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων. Στόχευση του ΚΕΑΟ σε μεγαλοοφειλέτες μέσα από την αξιοποίηση της λίστας των μεγαλοοφειλετών των ασφαλιστικών ταμείων για την αύξηση των εσόδων τους.
Δυνατότητα συμψηφισμού απαιτήσεων μεταξύ ασφαλισμένων και Δημοσίου ώστε να διευκολύνεται η εκπλήρωση των κοινωνικοασφαλιστικών τους υποχρεώσεων.
Διεύρυνση των κοινωνικών παροχών προς τους συνταξιούχους (δωρεάν διανομή ετήσιων καρτών μετακίνησης στα ΜΜΜ με εισοδηματικά κριτήρια, διεύρυνση των κοινωνικών τιμολογίων της ΔΕΗ, ειδική επιδότηση για είδη πρώτης ανάγκης σε συγκεκριμένες κατηγορίες των χαμηλοσυνταξιούχων που βρίσκονται στο όριο της φτώχειας κλπ).
Διαφθορά
«Χαράσσουμε το εθνικό σχέδιο δράσης κατά της διαφθοράς, το θεσμικό πλαίσιο που θα διατρέχει οριζόντια και κάθετα το σύνολο του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, ώστε να διαλύσουμε κάθε θύλακα διαφθοράς, κάθε θύλακα πλουτισμού σε βάρος του λαού και των εθνικών συμφερόντων».
Γίνεται αναφορά σε 47 στόχους με 123 δράσεις και βαθιές παρεμβάσεις-τομές στο σύνολο της δημόσιας διοίκησης.
Μερικοί από τους πλέον σημαντικούς στόχους του σχεδίου είναι:
‐ Η αναβάθμιση του ρόλου και των δυνατοτήτων των ελεγκτικών μηχανισμών και η συγχώνευση των κυριοτέρων εξ αυτών με στόχο τα καλύτερα και ταχύτερα αποτελέσματα, την καλύτερη οργάνωση καθώς και την εξοικονόμηση οικονομικών πόρων.
‐ Ο καλύτερος συντονισμός και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των ελεγκτικών μηχανισμών.
‐ Η υιοθέτηση διεθνών ελεγκτικών προτύπων από τα ελεγκτικά σώματα και η διενέργεια τακτικών ελέγχων.
‐ Η εισαγωγή πληροφοριακών συστημάτων ώστε σε πραγματικό χρόνο να υπάρχει διάχυση και διαχείριση πληροφοριών μεταξύ των ελεγκτικών μηχανισμών
‐ Η χάραξη τομεακής στρατηγικής κατά της διαφθοράς στο σύνολο της δημόσιας διοίκησης και ιδίως στους τομείς υψηλού κινδύνου (υγεία, άμυνα, δημόσιες συμβάσεις, προμήθειες, ΟΤΑ, δημόσια έργα κλπ).
‐ Η πλήρης αναμόρφωση του συστήματος και των διαδικασιών των Δημοσίων Συμβάσεων, με διαφανείς όρους στα Δημόσια Έργα.
‐ Η πλήρης αναμόρφωση του συστήματος προμηθειών υγείας
‐ Νέο νομικό πλαίσιο για την πάταξη της λαθρεμπορίας (καύσιμα, καπνικά, αλκοόλ) με ταυτόχρονη δημιουργία ενιαίου επιχειρησιακού κέντρου δίωξης του λαθρεμπορίου.
‐ Η τήρηση στατιστικών στοιχείων από τα ελεγκτικά σώματα και την Δικαιοσύνη σχετικά με υποθέσεις διαφθοράς και η ανά έτος δημοσιοποίησή τους για την ενημέρωση της κοινωνίας.
‐ Η δημιουργία ενιαίου συστήματος υποδοχής καταγγελιών για περιπτώσεις διαφθοράς στο σύνολο της δημόσιας διοίκησης και των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, η διαβίβασή τους για έλεγχο στα αρμόδια ελεγκτικά σώματα και ο έλεγχος της ταχύτητας και της ποιότητας των διαδικασιών
‐ Δημιουργία νέου νομικού πλαισίου για το πολιτικό χρήμα και για το πόθεν έσχες των κρατικών λειτουργών.
*Το νέο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".