Καταθέσεις: Πτώση στα επιτόκια φέρνουν τα capital controls

Την κατιούσα συνέχισαν να παίρνουν τα επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων που προσφέρουν οι ελληνικές τράπεζες από την έναρξη της επιβολής κεφαλαιακών ελέγχων μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα οι τρέχουσες αποδόσεις να κυμαίνονται γύρω στο 1,3% για ποσά της τάξεως των 100.000 ευρώ και άνω.

Μάλιστα, πολύ δύσκολα δίδονται μεγαλύτερα επιτόκια σε όσους αντί για τρεις ή έξι μήνες προτιμήσουν ετήσιας διάρκειας δέσμευση. Επίσης, οι τράπεζες δεν διαφοροποιούν την πολιτική τους και έτσι προσφέρουν τα ίδια επιτόκια, είτε πρόκειται για χρήματα που είναι ήδη κατατεθειμένα σε τραπεζικό λογαριασμό, είτε πρόκειται για ποσά που κατατίθενται με τη μορφή μετρητών.

Ενδεικτικά αναφέρεται πως κατά την αντίστοιχη περυσινή περίοδο οι αποδόσεις των προθεσμιακών καταθέσεων κυμαίνονταν γύρω στο 1,8%-2%, ενώ η μείωση κατά τους τελευταίους μήνες προσεγγίζει τις 30 μονάδες βάσης και εν μέρει αντανακλά την αδυναμία των καταθετών να «σηκώσουν τα λεφτά τους».

Η μείωση του κόστους του χρήματος αποτελεί μια κάποια «ανάσα» για τις τράπεζες, οι οποίες με αυτό τον τρόπο φαίνεται να εξοικονομούν ένα τμήμα της ζημίας που θα υποστούν από το αυξημένο κόστος των επισφαλειών μετά την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων.

Στην πράξη όμως το όφελος για τις τράπεζες είναι ακόμη μεγαλύτερο, καθώς μέρος των πελατών επιλέγει να μην ανανεώσει την προθεσμιακή του κατάθεση, αλλά να τοποθετήσει τα χρήματά του σε λογαριασμό ταμιευτηρίου, με αποτέλεσμα το κόστος αυτών των καταθέσεων να περιορίζεται ακόμη περισσότερο.

Ενδεικτική είναι η απάντηση τραπεζικού στελέχους στο ερώτημά μας για το πώς αντιδρούν οι κάτοχοι των προθεσμιακών καταθέσεων που έληξαν από την 29η Ιουνίου έως και σήμερα:

«Δεν ακολουθούν ενιαία στάση. Έχω την εντύπωση ότι οι περισσότεροι ανανεώνουν τις προθεσμιακές τους καταθέσεις, έστω και με χαμηλότερο επιτόκιο, καθώς δεν έχουν και πολλές εναλλακτικές επιλογές. Άλλωστε, ούτε μπορούν να σηκώσουν τα χρήματά τους, ενώ αν επιλέξουν τις καταθέσεις ταμιευτηρίου, τότε η απόδοση του 1,3% θα πέσει γύρω στο 0,1%.

Όσοι επιλέγουν τις καταθέσεις ταμιευτηρίου, το πράττουν είτε για να αντιμετωπίσουν ζητήματα ρευστότητας, είτε για να εξετάσουν το ενδεχόμενο κάποιων αγορών, όπως για παράδειγμα αυτή των ακινήτων.

Τέλος, αυτό που παρατηρείται είναι μια αυξημένη κινητικότητα στις μεταφορές καταθέσεων από τράπεζα σε τράπεζα, προκειμένου οι πελάτες να περιορίσουν τον κίνδυνο από ένα ενδεχόμενο κούρεμα.

Όσο και αν το Eurogroup ξεκαθάρισε ότι δεν θα υπάρξει κούρεμα καταθέσεων, είτε αυτές είναι πάνω είτε κάτω από τις 100.000 ευρώ, αρκετοί είναι εκείνοι που μεταφέρουν κεφάλαια από το ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στο άλλο, προκειμένου να διαθέτουν μόνο ασφαλισμένες (κάτω των 100.000 ευρώ), ή έστω κατά το πλείστον ασφαλισμένες καταθέσεις».

Πάντως, όσοι πριν από την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων μετέφεραν τις καταθέσεις τους σε χώρες του Ευρωπαϊκού Βορρά καρπώνονται αρνητικά επιτόκια.