Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν πρόκειται να συμμετάσχει στο τρίτο πρόγραμμα διάσωσης εάν δεν υπάρξει συμφωνία της Αθήνας με τους Ευρωπαίους εταίρους, που να διασφαλίζει ότι το χρέος είναι βιώσιμο, όπως ανέφερε την Πέμπτη αξιωματούχος του Ταμείου.
Είχε προηγηθεί η διαρροή στους Financial Times της «εμπιστευτικής» έκθεσης που είχε τεθεί επί τάπητος στο Δ.Σ. του Ταμείου στη συνεδρίαση της προηγούμενης ημέρας, όπου και δόθηκε το πράσινο φως για συμμετοχή στις σχετικές διαπραγματεύσεις.
Αυτό σημαίνει ότι ενώ τα στελέχη του θα συμμετάσχουν ενεργά στις συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα στην Αθήνα, δεν θα αποφασίσουν τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα προτού υπάρξει συμφωνία για μείωση του χρέους, αλλά και αξιόπιστες μεταρρυθμίσεις από την ελληνική πλευρά.
Με δεδομένο ότι η Ευρώπη έχει διαμηνύσει πως το ζήτημα του χρέους θα εξετασθεί μετά την πρώτη αξιολόγηση του νέου προγράμματος, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το Ταμείο δεν θα έχει συμμετοχή στο πρώτο μέρος του, όπως έχει γράψει και το Euro2day.gr.
Γιατί συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις
Εύλογο είναι το ερώτημα γιατί το ΔΝΤ θα είναι παρόν στις διαπραγματεύσεις. Στο ερώτημα απαντά η τετρασέλιδη έκθεση που παρουσιάστηκε στο διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου, στο οποίο επισημαίνεται ότι οι διαπραγματευτές του ΔΝΤ "θα συμμετάσχουν στις συζητήσεις πολιτικής" για να διασφαλίσουν ότι το νέο πρόγραμμα διάσωσης της ευρωζώνης "συνάδει με αυτά που έχει στο μυαλό του το Ταμείο". Ομως, αναφέρεται στο κείμενο, "δεν μπορεί να υπάρξει staff level agreement σε αυτή τη φάση".
Το ΔΝΤ θα αποφασίσει εάν θα συμμετάσχει σε μια "δεύτερη φάση", όταν η Ελλάδα "θα έχει συμφωνήσει σε μια σειρά μεταρρυθμίσεων" και, το πιο σημαντικό, "αφού οι δανειστές της ευρωζώνης "θα έχουν συμφωνήσει για ελάφρυνση του χρέους".
Τα κριτήρια
Οπως αναφέρει η έκθεση, τα στελέχη του ΔΝΤ συμπεραίνουν ότι η Ελλάδα δεν ανταποκρίνεται πλέον σε δύο από τα τέσσερα κριτήρια που θέτει το Ταμείο για συμμετοχή σε διασώσεις μεγαλύτερης κλίμακας.
Με βάση τα κριτήρια αυτά, ο αποδέκτης της βοήθειας πρέπει να μπορεί να αποδείξει ότι έχει τη "θεσμική και πολιτική ικανότητα" να υλοποιεί οικονομικές μεταρρυθμίσεις και ότι "υπάρχει υψηλή πιθανότητα, το χρέος να είναι βιώσιμο μεσοπρόθεσμα".
Τα στελέχη του ΔΝΤ που συνέταξαν την έκθεση σημείωσαν ότι κανένα από τα δυο κριτήρια δεν υπάρχει στην περίπτωση της Ελλάδας - και ότι δεν γνωρίζουν εάν η Αθήνα θα ευθυγραμμίζεται με αυτά έως το φθινόπωρο.
Το "μαστίγιο"
Η παγίδα, ωστόσο, είναι ότι το Ταμείο επιμένει στην εμπροσθοβαρή υλοποίηση σκληρών μέτρων, μεταρρυθμίσεων υψηλής απόδοσης και μεγάλων πλεονασμάτων, που, όπως λέει, θα δώσουν αξιοπιστία στο πρόγραμμα και θα μπορούν να δικαιολογήσουν μια αναδιάρθρωση χρέους.
Εάν δεν υπάρχουν αυτά, θα επιμείνει στο κούρεμα, που ως γνωστόν, δεν βρίσκει σύμφωνη την Ευρώπη.
Αυτό ενδέχεται να αλλάξει και την πορεία των διαπραγματεύσεων, καθώς ο εκτροχιασμός της οικονομίας εφέτος έχει οδηγήσει σε εκτιμήσεις για πρωτογενές έλλειμμα 1% φέτος, με τους θεσμούς να συμφωνούν για μεταφορά του βάρους της προσαρμογής στο 2016. Μια επιστροφή στο σενάριο για πλεόνασμα 1% φέτος θα οδηγούσε στην ανάγκη επιπλέον μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής ύψους 3,6 δισ. ευρώ(!) από φέτος.
"Η Ελλάδα θέλει να αποφασίσει για κάποιες σημαντικές μεταρρυθμίσεις το φθινόπωρο και οι Ευρωπαίοι θέλουν να ασχοληθούν με το ζήτημα του χρέους μετά την πρώτη αξιολόγηση γιατί θέλουν να υπάρξει πρώτα επανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης" αναφέρει η έκθεση του ΔΝΤ. "Οι διαφορές μεταξύ του σκεπτικού του ΔΝΤ και των συζητήσεων στην Ευρώπη είναι πολύ μεγάλες".
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην έκθεσή του για την ευρωζώνη, το Ταμείο είχε ζητήσει από την κυβέρνηση να μην ακυρώσει καμία από τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει, να μην αυξήσει τον κατώτατο μισθό, να αφήσει ανέπαφο τον χαμηλότερο κατώτατο μισθό για νέους έως 25 ετών, και να νομοθετήσει με βάση τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές σε σχέση με τις ομαδικές απολύσεις και τις απεργιακές κινητοποιήσεις.
Μένει να φανεί από την πορεία των διαπραγματεύσεων αν θα κυριαρχήσει η σκληρή γραμμή για να ανέβει στο καράβι και το ΔΝΤ, θέτοντας νέους κινδύνους στη συνοχή της κυβέρνησης ή εάν θα υπάρξει μια πιο ήπια προσέγγιση ώστε να διευκολυνθεί η επίτευξη συμφωνίας, με κίνδυνο να οδηγηθεί στην έξοδο το Ταμείο.
Ο γρίφος της Γερμανίας
Ερώτημα παραμένει ποια στάση θα τηρήσει η γερμανική πλευρά, με δεδομένο ότι επιμένει στη συμμετοχή του ΔΝΤ, με το επιχείρημα ότι θα είναι αδύνατον να υπάρξει έγκριση της Bundestag για το νέο πακέτο διάσωσης ύψους 86 δισ. ευρώ, χωρίς αυτή.
Ως εκ τούτου, κανείς δεν ξέρει εάν η συμμετοχή του ΔΝΤ ως τεχνικού συμβούλου ικανοποιεί τόσο το Βερολίνο, όσο και άλλους σκληροπυρηνικούς κύκλους στην ευρωζώνη.