Ποιοι θα πληρώσουν τη φοροκαταιγίδα των 3,6 δισ. ευρώ

Κύριο χαρακτηριστικό των μέτρων οι σαρωτικές αλλαγές στο ΦΠΑ, η αύξηση της φορολογίας στις μεγάλες επιχειρήσεις, η αύξηση της προκαταβολής φόρου, η αύξηση του φόρου πολυτελείας, αλλά και η εισαγωγή αυτόματης διαδικασίας απόδοσης ΦΠΑ στο Δημόσιο μέσω τραπεζικού συστήματος για συναλλαγές πάνω από ορισμένα όρια.

Πολλά από τα μέτρα, όπως η αύξηση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία στο 13% θα ισχύσουν αμέσως, με την ψήφιση του νόμου, γεγονός που προκαλεί έντονες αντιδράσεις. Ο υπουργός οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, μιλώντας στη Βουλή, σημείωσε ότι θα κατατεθεί νομοθετική βελτίωση για τα ξενοδοχεία (σ.σ. δείχνοντας ότι ενδεχομένως να αλλάξει ο χρόνος υλοποίησης).

«Ελπίζω να πρόκειται για λάθος που θα διορθωθεί, η άμεση αύξηση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία από το 6,5% στο 13%» σχολίασε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Ανδρέας Ανδρεάδης.

Άμεσα θα ισχύσουν επίσης οι αυξήσεις: στην εστίαση, στην εισφορά αλληλεγγύης, στα εισιτήρια, στις κλινικές και στα φροντιστήρια.

ΦΠΑ 23% επιβάλλεται για πρώτη φορά στα δίδακτρα των ιδιωτικών φροντιστηρίων, των κέντρων εκμάθησης ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών, ενώ καταργείται σταδιακά η μείωση κατά 30% των συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου.

Στα ασφάλιστρα δεν επεβλήθη τελικώς ΦΠΑ, αυξάνεται όμως ο φόρος που επιβάλλεται σήμερα.

Το πολυνομοσχέδιο περιλαμβάνει επίσης και άλλα φορολογικά μέτρα τα οποία προβλέπουν αυξήσεις 30% στους φόρους πολυτελούς διαβίωσης για τα Ι.Χ. αυτοκίνητα άνω των 2.500 κυβικών εκατοστών και τις πισίνες, επιβολή φόρου πολυτελούς διαβίωσης και στα σκάφη αναψυχής μήκους άνω των 5 μέτρων, αυξήσεις στους συντελεστές της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για ετήσια εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ, αύξηση του συντελεστή φορολόγησης των εισοδημάτων όλων των εταιριών από το 26% στο 29%, αύξηση του συντελεστή προκαταβολής φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από το 80% στο 100% για τις ανώνυμες εταιρείες και τις εταιρείες περιορισμένης ευθύνης και αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος από το 55% στο 75% για τις προσωπικές εταιρείες.

Κωδικοποιώντας τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου προκύπτουν τα εξής:

- Επιβάλλεται ΦΠΑ 23% στα δίδακτρα των ιδιωτικών φροντιστηρίων μαθημάτων, ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών. Η διάταξη που προβλέπει την απαλλαγή από τον ΦΠΑ των υπηρεσιών εκπαίδευσης που παρέχουν τα ιδιωτικά φροντιστήρια μαθημάτων, τα κέντρα εκμάθησης ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών καταργείται άμεσα. Συνεπώς, από τον τρέχοντα μήνα, τα δίδακτρα όλων αυτών των φροντιστηρίων και εκπαιδευτηρίων θα επιβαρύνονται πλέον με ΦΠΑ 23%.

- Αυξάνεται από το 13% στο 23% ο ΦΠΑ για όλα τα έτοιμα γεύματα και τα λοιπά είδη που σερβίρονται από τα καταστήματα μαζικής εστίασης (από εστιατόρια, ταβέρνες, ψητοπωλεία, ουζερί, οινομαγειρεία, καφετέριες, σνακ μπαρ, καντίνες, φαστφουντάδικα κ.λπ.), για όλα τα μεταποιημένα, συσκευασμένα και κονσερβοποιημένα είδη διατροφής, για τα μη βασικά νωπά τρόφιμα, για τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, τα κόμιστρα των ταξί, τα εισιτήρια των κινηματογράφων και των λοιπών θεαμάτων (πλην των θεάτρων), για τις υπηρεσίες επισκευής και συντήρησης παλαιών κατοικιών, τις υπηρεσίες νοσηλείας που παρέχονται από ιδιωτικές κλινικές και ιδιωτικά θεραπευτήρια, τις υπηρεσίες επιδιόρθωσης και μετατροπής ενδυμάτων και υφασμάτινων ειδών, τις υπηρεσίες που παρέχουν συγγραφείς, καλλιτέχνες και συνθέτες, τις εισαγωγές και τις παραδόσεις αντικειμένων τέχνης ή καλλιτεχνικής αξίας, τις υπηρεσίες επισκευής ποδηλάτων, υποδημάτων και δερματίνων ειδών, τις πωλήσεις ανθέων και φυτών.

Εξαιτίας της αύξησης του συντελεστή ΦΠΑ από το 13% στο 23%, οι τιμές των παραπάνω προϊόντων και υπηρεσιών αναμένεται, στις περισσότερες περιπτώσεις, να ακριβύνουν περίπου κατά 9%.

-Μειώνεται από το 6,5% στο 6% ο ΦΠΑ για τα φάρμακα, τα εμβόλια, τις εκδόσεις βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών, καθώς επίσης και για τα εισιτήρια των θεατρικών παραστάσεων.

-Καταργούνται σταδιακά, από την 1η Οκτωβρίου 2015, οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ για τα νησιά του Αιγαίου. Πρώτα στα ανεπτυγμένα τουριστικά νησιά του Αιγαίου με το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα και από την 1η-6-2016 στα λιγότερο ανεπτυγμένα νησιά. Εξαιρούνται της κατάργησης και παραμένουν σε ισχύ οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ για τα πλέον απομακρυσμένα νησιά.

-Αυξάνεται ο φόρος εισοδήματος για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Ο συντελεστής του φόρου εισοδήματος για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν οι ανώνυμες εταιρείες, οι εταιρίες περιορισμένης ευθύνης, οι κεφαλαιουχικές εταιρείες, οι συνεταιρισμοί και οι ενώσεις προσώπων αυξάνεται από το 26% στο 29%.

- Αυξάνεται η προκαταβολή φόρου εισοδήματος για όλες τις εταιρείες και τα λοιπά νομικά πρόσωπα. Για τις ανώνυμες εταιρείες, τις εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, τις κεφαλαιουχικές εταιρείες, τους συνεταιρισμούς και τις ενώσεις προσώπων αυξάνεται από το 80% στο 100%. Για τις προσωπικές εταιρείες, τις αστικές εταιρείες, τις κοινοπραξίες κ.λπ. αυξάνεται από 55% σε 75% για τη χρήση του έτους 2015.

-Αυξάνεται κατά 30% (από το 10% στο 13%) ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης για τα Ι.Χ. αυτοκίνητα άνω των 2.500 κ.ε., τις πισίνες και τα αεροσκάφη. Φόρος πολυτελείας 13% επί του ισχύοντος ποσού τεκμηρίου διαβίωσης, επιβάλλεται και στα σκάφη θαλάσσης μήκους άνω των 5 μέτρων. Από τον φόρο αυτό εξαιρούνται τα ιστιοφόρα σκάφη και πλοία αναψυχής που έχουν κατασκευαστεί ή κατασκευάζονται στην Ελλάδα εξ ολοκλήρου από ξύλο, τύπου τρεχαντήρι, βαρκαλάς, πέραμα, τσερνίκι, λίμπερτυ, τα οποία προέρχονται από ελληνική ναυτική παράδοση.

-Αυξάνεται ο φόρος επί των ασφαλίστρων. Από το 20% στο 25% για τον κλάδο πυρός και από το 10% στο 15% για τον κλάδο των αυτοκινήτων (συμπεριλαμβανομένης και της αστικής ευθύνης).

-Η εισφορά αλληλεγγύης αυξάνεται για τα ετήσια ατομικά εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ. Ειδικότερα:

- για εισοδήματα από 30.001 έως 50.000 ευρώ, ο συντελεστής αυξάνεται από το 1,4% στο 2%

- για εισοδήματα από 50.001 έως 100.000 ευρώ, ο συντελεστής αυξάνεται από 2,1% σε 4%

- για εισοδήματα από 100.001 έως 500.000 ευρώ, ο συντελεστής αυξάνεται από 2,8% σε 6%

- για εισοδήματα από 500.001 και άνω ο συντελεστής αυξάνεται από το 2,8% στο 8%

- Για το συνολικό καθαρό εισόδημα του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Προέδρου και των Αντιπροέδρων της Βουλής, των βουλευτών, του Προέδρου και του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, των υπουργών, των αναπληρωτών υπουργών και υφυπουργών, των Γενικών και Ειδικών Γραμματέων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, των Περιφερειαρχών, των Ευρωβουλευτών, των Δημάρχων και των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εφόσον οι πάσης φύσεως αποδοχές τους και πρόσθετες αμοιβές ή απολαβές τους είναι τουλάχιστον ίσες με τις αποδοχές του Γενικού Γραμματέα υπουργείου, ο συντελεστής αυξάνεται από το 3,5% στο 5%.

Είσπραξη ΦΠΑ

Καθιερώνεται αυτόματη διαδικασία απόδοσης ΦΠΑ στο Δημόσιο μέσω τραπεζικού συστήματος για συναλλαγές πάνω από ορισμένα όρια.

Το ποσό του ΦΠΑ που αναλογεί σε συναλλαγές αξίας άνω των 3.000 ευρώ μεταξύ επιχειρήσεων ή σε συναλλαγές άνω των 1.500 ευρώ μεταξύ επιχειρήσεων και πελατών λιανικής, οι οποίες διενεργούνται με οποιονδήποτε τρόπο και ιδίως μέσω χρήσης πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας, ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking), τραπεζικής κατάθεσης σε εξόφληση τιμολογίου ή τραπεζικής επιταγής, θα δεσμεύεται από την τράπεζα και θα αποδίδεται κατευθείαν στο δημόσιο εντός 5 ημερών από τη διενέργεια της πληρωμής.

Σε περίπτωση φορολογουμένων που υποβάλλουν δήλωση ΦΠΑ, η τράπεζα θα χορηγεί βεβαίωση για το εισπραχθέν ποσό ΦΠΑ, ώστε να υπολογίζεται στη δήλωσή τους. Για τις υπηρεσίες αυτές τα τραπεζικά ιδρύματα δεν θα χρεώνουν δαπάνες ή οποιαδήποτε αμοιβή.

Έσοδα

Το συνολικό ποσό των πρόσθετων φορολογικών εσόδων που προσδοκά να εισπράξει η κυβέρνηση από την επιβολή όλων των παραπάνω μέτρων εντός της διετίας 2015-2016 ανέρχεται σε 3,62 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό τα 2,39 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα προκύψουν από τις αυξήσεις στους συντελεστές και τις λοιπές αλλαγές στο καθεστώς του ΦΠΑ, τα 410 εκατ. ευρώ από τις αυξήσεις στη φορολογία εισοδήματος των εταιρειών και των λοιπών νομικών προσώπων, τα 445 εκατ. ευρώ από τις αυξήσεις στους συντελεστές προκαταβολής φόρου εισοδήματος για τις εταιρείες και τα λοιπά νομικά πρόσωπα, τα 251 εκατ. ευρώ από τις αυξήσεις των συντελεστών της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για τα ετήσια εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ και τα υπόλοιπα 124 εκατ. ευρώ από τα λοιπά μέτρα.

«Κόφτης»

Στο πολυνομοσχέδιο περιλαμβάνεται και ειδική ρήτρα, για ημιαυτόματα μέτρα περικοπής δαπανών ή αύξησης των εσόδων αν υπάρχει απόκλιση από τους στόχους του προγράμματος.

Τα μέτρα θα τα εισηγείται στον υπουργό Οικονομικών, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, ένας ανεξάρτητος φορέας που θα εποπτεύει την υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής.

Σε περίπτωση κατά την οποία σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης εμφανίζονται σημαντικές αποκλίσεις από τον τριμηνιαίο στόχο, οι οποίες δεν αποδίδονται σε εξαιρετικές περιστάσεις ενεργοποιείται διορθωτικός μηχανισμός ύστερα από σχετική γνώμη του Δημοσιονομικού Συμβουλίου.

Ο διορθωτικός μηχανισμός συνίσταται στην κάλυψη της απόκλισης, είτε με περικοπή δαπανών, είτε με ανάληψη δράσεων για την ενίσχυση των εσόδων.

Στο ίδιο νομοσχέδιο εντάσσονται επίσης διατάξεις για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας της ΕΛΣΤΑΤ και για τον ρόλο του Προέδρου.

Ο νέος «χάρτης» των συντελεστών ΦΠΑ

-Υπηρεσίες στις οποίες επιβάλλεται για πρώτη φορά ΦΠΑ 23%:

* Εκπαίδευση από φροντιστήρια όλων των βαθμίδων, από κέντρα ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών (σήμερα απαλλάσσονται από ΦΠΑ).

-Αγαθά και υπηρεσίες όπου ο συντελεστής ΦΠΑ αυξάνεται από 13% σε 23%:

*Τυποποιημένα ή μετασκευασμένα είδη διατροφής, όπως: συσκευασμένο ρύζι, συσκευασμένος καφές, συσκευασμένο τσάι, συσκευασμένο κακάο, αλλαντικά, μαρμελάδες, σοκολάτες, μπισκότα, παγωτά, κρουασάν, μπαχαρικά, προψημένο ψωμί, προμαγειρεμένα φαγητά, ψωμί του τοστ, φρυγανιές, παξιμάδια, λιόψωμα, τυρόψωμα, σταφιδόψωμα, τυροκούλουρα, γιαούρτια με φρούτα, ηλιέλαια, σογιέλαια, καλαμποκέλαια, λιπαρές ουσίες (μαργαρίνες, βιτάμ κ.λπ.), κονσέρβες (τόνος, τονοσαλάτα κ.λπ.), τοματοπολτοί, τυριά τριμμένα, λιωμένα τυριά (τυροσαλάτες κ.λπ.), τυριά ροκφόρ κ.ά.

* Γλυκαντικές ουσίες, υποκατάστατα της ζάχαρης (ζαχαρίνη, σορβιτόλη κ.λπ.).

* Αναψυκτικά - χυμοί.

* Εστίαση - catering.

* Εισιτήρια μέσων μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία, αεροπλάνα, πλοία κ.ά.) και κόμιστρα ταξί.

* Υπηρεσίες από συγγραφείς, καλλιτέχνες, συνθέτες.

* Υπηρεσίες επισκευής και συντήρησης παλαιών κατοικιών (από υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, μαραγκούς, ελαιοχρωματιστές κ.λπ.).

* Υπηρεσίες επισκευής ποδηλάτων, υποδημάτων και δερματίνων ειδών.

* Υπηρεσίες επιδιόρθωσης και μετατροπής ενδυμάτων και υφασμάτων οικιακής χρήσης.

* Υπηρεσίες αποχέτευσης.

* Υπηρεσίες επισκευής λοιπών αγαθών.

* Υπηρεσίες οδοκαθαρισμού, αποκομιδής και ανακύκλωσης απορριμμάτων και επεξεργασίας αποβλήτων.

* Παροχή ιατρικών υπηρεσιών από ιδιωτικά θεραπευτήρια.

* Άνθη-φυτά.

-Αγαθά και υπηρεσίες, όπου ο συντελεστής ΦΠΑ μειώνεται από το 6,5% στο 6%:

*Φάρμακα και εμβόλια

*Βιβλία, εφημερίδες και περιοδικές εκδόσεις τυπωμένες, έστω και εικονογραφημένες ή με διαφημίσεις.

*Εισιτήρια θεατρικών παραστάσεων.

Υπηρεσίες όπου ο ΦΠΑ αυξάνεται από 6,5% σε 13%:

*Διαμονή στα ξενοδοχεία.