Τα σενάρια για τον Τσίπρα και την κυβέρνηση

Οι κάλπες άνοιξαν για το πρώτο δημοψήφισμα από την μεταπολίτευση, με τους επιτελείς του «ναι» και του «όχι» να μελετούν με προσοχή τα δημοσκοπικά στοιχεία και να οργανώνονται για την «επόμενη ώρα», πια, από την έκδοση του αποτελέσματος.

Δεδομένων των οριακών διαφορών που δίνουν οι εταιρίες, αλλά και της επίγνωσης των διλημμάτων που θα κατατρύχουν τους πολίτες μέχρι να βγουν από το παραβάν, τα στελέχη της κυβέρνησης αποφεύγουν κάθε προγνωστικό.

Τα στοιχεία αυτά και η εντυπωσιακή συγκέντρωση υπέρ του «όχι» στην πλατεία Συντάγματος με ομιλητή τον Αλέξη Τσίπρα την Παρασκευή, τους επιτρέπει να κάνουν εκτίμηση για ένα δυναμικό τμήμα των πολιτών «που άντεξε στις πρωτόγνωρες συνθήκες των προηγούμενων ημερών» και αποτελεί «μαγιά» για τις εν εξελίξει πολιτικές ζυμώσεις.

Κάτι που, όπως λένε, λαμβάνεται ήδη σοβαρά υπόψη στα ευρωπαϊκά γραφεία, οπότε οι (πολιτικές, πρωτίστως) λύσεις που αναζητούνται για την «μετά το δημοψήφισμα» εποχή δεν μπορούν να παραβλέπουν αυτή τη «μαγιά».

Μεταστροφή Τουσκ, όλα... μαύρα από Γιούνκερ

Με αυτή την οπτική ερμηνεύουν την (φραστική) μεταστροφή του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος... έστω και με καθυστέρηση, το βράδυ της Πέμπτης, δήλωσε, αίφνης, ότι «το δημοψήφισμα στην Ελλάδα δεν είναι ναι ή όχι στο ευρώ».

Κι αυτό παρά το γεγονός ότι λίγες ώρες νωρίτερα ο Ζ. Κλ. Γιούνκερ επέλεξε να τα εμφανίσει... όλα μαύρα, ανεξαρτήτως αποτελέσματος: «ένα ‘όχι’ στο ελληνικό δημοψήφισμα κάθε άλλο παρά θα ενισχύσει την ελληνική διαπραγματευτική θέση» αλλά και “το ‘ναι’ θα ξεκινούσε δύσκολες διαπραγματεύσεις», είπε.

Τα ίδια κυβερνητικά στελέχη χαρακτηρίζουν «ωμή παρέμβαση» τη δήλωση του Μάρτιν Σουλτς για «κυβέρνηση τεχνοκρατών» μετά από επικράτηση του «ναι», αλλά και τη σημερινή του δήλωση πως το «όχι» οδηγεί σε εθνικό νόμισμα. Με την επισήμανση ότι ο κ. Σουλτς δεν είναι ένας «τεχνοκράτης των Βρυξελλών ή του Βερολίνου» αλλά εκλεγμένος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Εάν «ναι»: Κυβέρνηση τεχνοκρατών συν ένα σενάριο

Ο κ.Σουλτς πάντως έχει… οπαδούς στην εσωτερική πολιτική σκηνή, οι οποίοι αυτό ακριβώς ετοιμάζονται να κάνουν απόψε, εάν επικρατήσει το «ναι»: να ζητήσουν την παραίτηση του πρωθυπουργού.

Τα επιτελικά στελέχη του Μαξίμου δεν μπαίνουν, φυσικά, σ' αυτή τη συζήτηση αφού η μάχη της κάλπης είναι σε πλήρη εξέλιξη. Ωστόσο τα σενάρια που διακινούνται, στην περίπτωση του «ναι», δεν είναι και πολλά:

* Το ένα σενάριο θέλει τον κ.Τσίπρα να ανακοινώνει αμέσως μετά την έκδοση του αποτελέσματος την παραίτηση της κυβέρνησής του και να παραδίδει (αύριο το πρωί) την εντολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ωστε να ξεκινήσει αμέσως η διαδικασία των διερευνητικών εντολών και να σχηματισθεί νέα «μεταβατική» κυβέρνηση στο επόμενο 48ωρο με τη δέσμευση ότι θα προκηρύξει εκλογές το φθινόπωρο.

Αυτός ο σχεδιασμός προϋποθέτει την «ανοχή» του ΣΥΡΙΖΑ για αριθμητικούς λόγους: το «ευρωπαϊκό μέτωπο» (ΝΔ, Ποτάμι, ΠΑΣΟΚ) διαθέτουν 106 βουλευτές και δεν υπάρχει κανένα περιθώριο να στηριχθεί από τουλάχιστον 50 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ για να αποκτήσει την πλειοψηφία στη Βουλή.

Το Σύνταγμα επιτρέπει να ψηφίζονται τα νομοσχέδια «επί των παρόντων» και με θετική ψήφο «τουλάχιστον 120 βουλευτών», οπότε τη «λύση» θα τη δίνει κάθε φορά η αποχή των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ – αρκεί να βρεθούν οι 14 που θα προστεθούν στους 106 του «μετώπου».

Το επιχείρημα για τα παραπάνω είναι ότι η χώρα δεν αντέχει εκλογές στο αμέσως επόμενο διάστημα.

* Το δεύτερο σενάριο θέλει τον κ. Τσίπρα να αποδέχεται την παραμονή του στον πρωθυπουργικό θώκο (σ.σ. το έχει προβάλλει ως ανάγκη ο Στ. Θεοδωράκης) και, με βάση το «ναι» των πολιτών, να πάει στις Βρυξέλλες «να κλείσει τη συμφωνία» – φυσικά χωρίς τον Γιάνη Βαρουφάκη. Ο ίδιος έχει ξεκαθαρίσει ότι θα σεβαστεί την επιλογή του λαού αλλά δεν θα γίνει «πρωθυπουργός παντός καιρού».

Πάντως, οι οπαδοί αυτού του σεναρίου το εμφανίζουν ως «μονόδρομο» για να αποφευχθούν οι κραδασμοί και (λένε ότι) θα το προκρίνουν εάν η διαφορά υπέρ του «ναι» είναι οριακή.

Ενα τρίτο σενάριο, που συζητήθηκε στα εγχώρια πολιτικά γραφεία και βγήκε στο φως χθες… από τους Financial Times, θέλει μεν «μεταβατική κυβέρνηση εθνικής ενότητας» αλλά με πρωθυπουργό που να προέρχεται από τον ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να διασφαλισθεί η μέγιστη δυνατή συναίνεση. Συγκεκριμένα, τον σημερινό αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη.

Συνεργάτες του ιδίου το απέκλεισαν ήδη από την Παρασκευή, ενώ ο ίδιος χθες το βράδυ εξέδωσε σχετική ανακοίνωση: «Η χώρα διαθέτει Πρωθυπουργό και από αύριο το βράδυ με ακόμα ισχυρότερη λαϊκή στήριξη και εντολή. Αυτή ακριβώς την εντολή θα υπηρετήσω και εγώ από την πλευρά μου».

Μένει να απαντηθεί το ερώτημα τι θα κάνει εάν... η χώρα πάψει να διαθέτει πρωθυπουργό.

Εάν «όχι»... εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης

Σ΄αυτή την περίπτωση η απόφαση της κάλπης θα έχει βαρύνουσα σημασία (λόγω των συνθηκών μέσα τις οποίες διενεργήθηκε το δημοψήφισμα) και ουδείς, φυσικά, θα ζητήσει από τον κ. Τσίπρα να παραιτηθεί. Θεωρείται βέβαιο ότι θα ακολουθήσει αμέσως «γενναίος ανασχηματισμός», ενώ είναι πολύ ισχυρό το ενδεχόμενο ο πρωθυπουργός να συγκροτήσει «εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης» με εκπροσώπους της αντιπολίτευσης.

Ο ίδιος, τόσο στο τελευταίο διάγγελμα όσο και στην ομιλία του στο Σύνταγμα, «ξόρκισε» τον διχασμό, καλώντας τα δύο... στρατόπεδα «να βρεθούν μαζί από την Δευτέρα» - «σας καλώ να πείτε όχι και στον διχασμό», ήταν η φράση.

Με υπερόπλο το κατά ΔΝΤ χρέος

Στα ευρωπαϊκά όργανα θα προσέλθει με μία «βελτιωμένη πρόταση Γιούνκερ» ζητώντας την περίφημη δέσμευση για το χρέος, αφού, πέραν της λαϊκής εντολής, θα έχει στα χέρια του το υπερόπλο της έκθεσης του ΔΝΤ το οποίο ζητά πλέον επιτακτικά αναδιάρθρωση χρέους, αφήνοντας διάπλατα ανοικτό και το ενδεχόμενο κουρέματος.