ΣτΕ: Συνταγματικό το claw back στις φαρμακευτικές εταιρείες

Συνταγματικό έκρινε το ΣτΕ το Claw back (μηχανισμός αυτόματης επιστροφής) που εφαρμόστηκε από το υπουργείο Υγείας το 2012 ως έκτακτο οικονομικό μέτρο στις φαρμακευτικές εταιρείες για λόγους δημοσίου συμφέροντος.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας εξέδωσε έξι σχετικές αποφάσεις στις όποιες αναφέρεται ότι το Claw back δεν επιβλήθηκε ως φόρος ή κοινωνική εισφορά, δεν καταργήθηκαν οι νομοθετικές προβλέψεις περί καθορισμού της τιμής των φαρμάκων, και δεν επιβλήθηκε κανένας περιορισμός των απαιτήσεων από τις πωλήσεις των φαρμάκων.

Υπενθυμίζεται ότι το Claw back επιβλήθηκε το 2012 από το υπουργείο Υγείας στις φαρμακευτικές εταιρείες οι οποίες είναι κάτοχοι αδειών κυκλοφορίας φαρμακευτικών προϊόντων, ως έκτακτο οικονομικό μέτρο προκειμένου να ελεγχθεί η αλόγιστη συνταγογράφηση εξωνοσοκομειακών ιδιοσκευασμάτων.

Εκτός από τον ΕΠΟΠΥΥ το μέτρο καταλαμβάνει και άλλα Ταμεία του δημοσιου και υποχρεώνει τις φαρμακευτικές εταιρείες να επιστρέψουν τα ποσά που υπερβαίνουν τον προϋπολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης των φορέων της κοινωνικής ασφάλισης.

Το ανώτατο πλαφόν του προϋπολογισμού της φαρμακευτικής δαπάνης καθορίζεται με απόφαση του υπουργού Υγείας.

Απ΄τη πλευρά τους οι φαρμακευτικές εταιρείες υποστήριζαν ότι το Claw back παραβιάζει μια σειρά συνταγματικών αρχών και διατάξεων (αρχές οικονομικής ελευθερίας, αναλογικότητας, ασφάλειας δικαίου, προστασίας δημόσιας υγείας, κ.λπ.), την ΕΣΔΑ καθώς και την συνθήκη για την λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το σκεπτικό του ΣτΕ

Στις επίμαχες αποφάσεις αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι:

* «Ο εν λόγω περιορισμός χρηματικών απαιτήσεων δεν αντιβαίνει στο Σύνταγμα και στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτόκολλου της ΕΣΔΑ, το οποίο ορίζει ότι η περιουσία κάθε φυσικού ή νομικού προσώπου είναι σεβαστή, εάν τηρείται και η αρχή της δίκαιης ισορροπίας μεταξύ του γενικού συμφέροντος που αφορά το κοινωνικό σύνολο και των αξιώσεων για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ατόμου».

* Το Claw back, δεν είναι αντίθετο στην συνθήκη για την λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην οδηγία 89/105/ΕΟΚ του Συμβουλίου «σχετικά με την κάλυψη των μέτρων που ρυθμίζουν τον καθορισμό των τιμών των φαρμάκων για ανθρώπινη χρήση και την κάλυψη του κόστους των στα πλαίσια των εθνικών ασφαλιστικών συστημάτων υγείας». Το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης «δεν αποκλείει να τίθενται περιορισμοί στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, να γίνονται εκπτώσεις κατά τις πωλήσεις, ειδικώς, των φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων με κάλυψη της σχετικής δαπάνης από Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ) ή να περιορίζονται κατ' άλλο τρόπο οι σχετικές κατά των ΦΚΑ χρηματικές απαιτήσεις των επιχειρήσεων».