Αύξηση εισφορών αντί... για μείωση συντάξεων

Μειώσεις μισθών και συντάξεων μέσω της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών για κύρια και επικουρική ασφάλιση αλλά και για ιατροφαρμακευτική κάλυψη, προβλέπει τελικά το κείμενο της ελληνικής κυβέρνησης προς τους θεσμούς.

Πρόκειται για μέτρα με υφεσιακό χαρακτήρα, με τους εργοδότες να καλούνται να πληρώσουν τη μερίδα του λέοντος, ενώ δεν υπάρχουν εξαιρέσεις ούτε για τους εργαζόμενους, ούτε για τους συνταξιούχους. 

Η κυβέρνηση υπεραμύνεται της πρότασής της και με non paper που εξέδωσε τονίζει ότι το ΕΚΑΣ δεν θα καταργηθεί αλλά θα αντικατασταθεί από το 2020 από ένα νέο πλαίσιο προστασίας των χαμηλοσυνταξιούχων, δεν θα εφαρμοστεί η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, που θα μείωνε τις συντάξεις κατά 500 εκατ. ευρώ και θα παραμένουν οι φόροι υπέρ τρίτων που χρηματοδοτούν το ασφαλιστικό σύστημα.

Το σίγουρο είναι ότι σύμφωνα με το τελικό κείμενο της κυβέρνησης, που αποκαλύπτει η Καθημερινή, στις προτάσεις της Ελλάδας περιλαμβάνονται μειώσεις συντάξεων, αύξηση εισφορών, κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, ακόμη και σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ έως το 2020 και μερική αντικατάστασή του, αλλά και νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση που θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο.

Σε μια προσπάθεια να πετύχει εξοικονομήσεις που αγγίζουν και ξεπερνούν το 1% του ΑΕΠ, η κυβέρνηση ξεπερνά το σκόπελο της δέσμευσης για μη μείωση των συντάξεων, μέσω της αύξησης των εισφορών.

Τα μέτρα θα ξεκινήσουν από τον Ιούλιο, με στόχο εντός του δεύτερου εξαμήνου του τρέχοντος έτους να εξοικονομηθούν 685 εκατ. ευρώ, ήτοι 0,37% του ΑΕΠ. Το 2016 οι παρεμβάσεις είναι πιο ξεκάθαρες και οδηγούν σε μέτρα ύψους 1,05% του ΑΕΠ (1,860 δισ. ευρώ).

Μέσω των προτεινόμενων μέτρων, καταργείται η μείωση των εισφορών κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες στο ΙΚΑ, αυξάνονται οι εισφορές συνταξιούχων για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και επιβάλλονται νέες εισφορές στις επικουρικές συντάξεις.

Τι προβλέπεται για τις πρόωρες

Οι αλλαγές για τις πρόωρες θα ξεκινήσουν από την 1η Ιανουαρίου του 2016. Θα εξαιρεθούν μικρές ομάδες ασφαλισμένων, όπως οι εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα αλλά και οι μητέρες με παιδιά που έχουν αναπηρίες. Το γεγονός ότι θα "εγκλωβιστούν" χιλιάδες ασφαλισμένοι που μέχρι σήμερα θεωρούσαν βάσει των κυβερνητικών δεσμεύσεων ότι θα διασωθούν, αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι για το 2016 η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα εξοικονομήσει 300 εκατ. ευρώ. Με τις προηγούμενες προτάσεις της, το κέρδος για το 2016 ήταν στα 71 εκατ. ευρώ.

Μάλιστα, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι, προβλέπονται έσοδα της τάξης των 60 εκατ. ευρώ και το 2015, γεγονός που σηματοδοτεί παρεμβάσεις στο θέμα των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων από τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους. Στόχος είναι, όπως επισημαίνει η κυβέρνηση στο κείμενο που απέστειλε στους θεσμούς, να προωθηθούν οι διατάξεις αυτές που θα έχουν ως αποτέλεσμα, από το 2025 και μετά, να μην μπορεί κανείς να συνταξιοδοτηθεί (για πλήρη σύνταξη) πριν από τη συμπλήρωση του 67ου έτους ηλικίας.

Παράλληλα, προβλέπεται η αύξηση του πέναλτι για τις πρoώρες - μειωμένες συντάξεις, κατά 10% επιπλέον του -6% που ισχύει σήμερα.

Τα μέτρα

Προβλέπεται:

-η αύξηση των εισφορών που καταβάλλουν οι ήδη συνταξιούχοι, για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, από 4% σε 5% επί των κύριων συντάξεων,
-η επιβολή εισφοράς 5% για τους ήδη συνταξιούχους στις επικουρικές συντάξεις,
-Εντύπωση προκαλεί ότι προβλέπεται παράλληλα αύξηση της εισφοράς από το 0% στο 5% για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στις επικουρικές συντάξεις που προφανώς θα αφορά στους εργαζόμενους.
Συνολικά, εκτιμάται ότι με τις παραπάνω προτάσεις θα εξοικονομηθούν 135 εκατ. ευρώ για το 2015 και 510 εκατ. ευρώ το 2016.
-Προτείνεται η αύξηση των εισφορών για τις κύριες συντάξεις κατά 3,9% στο ΙΚΑ, επαναφέροντας δηλαδή το καθεστώς πριν την εφαρμογή της μείωσης κατά 2,9% για τους εργοδότες και 1% για τους εργαζόμενους. Η εξοικονόμηση ορίζεται σε 350 εκατ. ευρώ το 2015 και σε 800 εκατ. ευρώ τον επόμενο χρόνο.
-Υπάρχει όμως και νέα αύξηση εισφορών, στις επικουρικές συντάξεις, από 3% σε 3,5%. Προφανώς αφορά τόσο στους εργοδότες όσο και στους εργαζόμενους, αφού σήμερα καταβάλλονται εισφορές από εργοδότες και εργαζόμενους 3% και 3%.

Έκπληξη προκαλεί η αποδοχή τελικά της πρότασης των θεσμών για κατάργηση του ΕΚΑΣ, σταδιακά, από το 2018 και έως το 2020. Η μεταρρύθμιση αυτή, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, θα ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2015, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης μεταρρύθμισης των κοινωνικών παροχών, με μεταφορά πόρων από την πρόνοια, στους συνταξιούχους που πραγματικά το έχουν ανάγκη.

Παράλληλα, προβλέπεται, ότι όλα τα επικουρικά ταμεία θα ενταχθούν στο ΕΤΕΑ, ενώ θα υπάρξει καλύτερη στόχευση στις κοινωνικές παροχές του ΟΓΑ που αφορούν τους ανασφάλιστους υπερήλικες.

Και νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση εντός του 2015

Για να ολοκληρωθεί το πακέτο, η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται και για νέα, μεγάλη ασφαλιστική μεταρρύθμιση που θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2015.

Χωρίς σημαντικές διαφοροποιήσεις από τις προτάσεις των θεσμών, με αναφορά όμως στην τριμερή χρηματοδότηση του συστήματος, η κυβέρνηση δεσμεύεται να προχωρήσει σε παρεμβάσεις που θα οδηγούν σε μεγαλύτερη διασύνδεση των εισφορών με τις παροχές (πάγιο αίτημα των πιστωτών), αύξηση της ασφαλιστικής βάσης για τους αυτοαπασχολούμενους, αλλαγές στην πληρωμή των εισφορών, με βάση το πραγματικό εισόδημα, αναθεώρηση των διαφορετικών συστημάτων τις βασικής και αναλογικής σύνταξης, ενοποιήσεις ταμείων που θα επιτευχθούν μέσω της εφαρμογής ενιαίων όρων για πληρωμές εισφορών και παροχών, κατάργηση των περισσότερων φόρων υπέρ τρίτων, με αντίστοιχη μείωση παροχών ή αύξηση εισφορών, καθώς και εναρμόνιση των όρων για τις συντάξεις που ισχύουν στον ΟΓΑ, με τους όρους που ισχύουν στα υπόλοιπα ταμεία μετά από διάλογο, εκτός κι αν τελικά ο ΟΓΑ συγχωνευθεί σε κάποιο άλλο ταμείο.

Στο κείμενο αναφέρεται και η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές στις συντάξεις που επιβλήθηκαν το 2012, και επισημαίνεται ότι θα ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα, που θα αντισταθμίσουν το δημοσιονομικό κόστος εφαρμογής της.

Εργασιακά

Όσο για τα εργασιακά, δεν υπάρχει καμία αναφορά στην επαναφορά του κατώτατου μισθού, προφανώς ως αντιστάθμισμα στην πρόταση για σημαντική επιβάρυνση των εργοδοτών με εισφορές που αυξάνουν το μη μισθολογικό κόστος, ενώ υπάρχει δέσμευση για αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες πρακτικές στην Ε.Ε, σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς όπως το ILO.

Τέλος, μέτρα θα ληφθούν για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας.