Στην κοινή δήλωση για την ανάπτυξη αγωγού φυσικού αερίου στην Ελλάδα, με τη διακριτική ονομασία «Νέος Ευρωπαϊκός Αγωγός» («ΝΕΑ»), στην οποία προέβησαν ο Π. Λαφαζάνης και ο επικεφαλής της κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας της Ρωσίας (VEB) Βλαντίμιρ Ντιμίτριεφ αναφέρεται πως οι δύο πλευρές δεσμεύονται να υποστηρίξουν και να διευκολύνουν με όλα τα νόμιμα μέσα που διαθέτουν την υλοποίηση του έργου υποδομής φυσικού αερίου στην ελληνική επικράτεια. Νωρίτερα ο κ. Λαφαζάνης, με τον Ρώσο υπουργό Ενέργειας Αλεξάντρ Νόβακ είχαν προχωρήσει στην υπογραφή μνημονίου κατανόησης (MoU).
Για το σκοπό αυτό συστήνεται νέα Μεικτή Εταιρεία (Κοινή Εταιρεία Ειδικού Σκοπού) για την άμεση υλοποίηση του «ΝΕΑ», με την συμμετοχή ως στρατηγικών επενδυτών (ή ιδρυτών), της VEB Capital και της «Δημόσιας Επιχείρησης Ενεργειακών Επενδύσεων ΑΕ - ΔΕΠΕΝΕ Α.Ε.», της νέας εταιρείας που ιδρύθηκε με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο. Η νέα Κοινή Εταιρεία Ειδικού Σκοπού θα είναι ο ιδιοκτήτης του «ΝΕΑ» και θα έχει την ευθύνη για το σχεδιασμό, χρηματοδότηση, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση του έργου που θα αποτελείται από αγωγούς, σταθμούς συμπίεσης καθώς και άλλες υποδομές απαραίτητες για τη λειτουργικότητά του.
Στο MoU αναφέρεται πως «τα Μέρη θα διευκολύνουν την υλοποίηση του Έργου από την Εταιρεία Ειδικού Σκοπού, συμπεριλαμβανομένης και της διευκόλυνσης όλων των διαδικασιών για να διασφαλιστεί ότι η φάση κατασκευής του Έργου θα ξεκινήσει το 2016 και η έναρξη της λειτουργίας του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού θα ξεκινήσει έως το τέλος του 2019». Αναφέρεται, επίσης, πως νέοι μέτοχοι μπορούν να προσκληθούν στην Εταιρεία Ειδικού σκοπού κατόπιν κοινής απόφασης των Ιδρυτικών Μερών, βάσει των αρχών της διακυβέρνησης της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού.
Ο κ. Νόβακ υποστήριξε πως η ρωσική κρατική τράπεζα ανάπτυξης (VEB) θα στηρίξει χρηματοδοτικά την Ελλάδα για την κατασκευή του αγωγού. Από την πλευρά του ο Π. Λαφαζάνης ανέφερε ότι η χώρα αυτές τις κρίσιμες ώρες χρειάζεται στήριξη και όχι πίεση. Ο Έλληνας υπουργός επεσήμανε ακόμη ότι η συνεργασία με τη Ρωσία δεν έχει ως στόχο άλλα κράτη.
Με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, ο αγωγός θα έφτανε ως τα ελληνοτουρκικά σύνορα, μέσω Μαύρης Θάλασσας και Τουρκίας. Θα έχει δυνατότητα μεταφοράς 63 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως. Εξ αυτών, τα 16 θα διοχετεύονται στην τουρκική αγορά, ενώ θα υπάρχει απόθεμα 47 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων που θα οδεύει προς τις άλλες αγορές.
Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ ΥΠΑΠΕΝ και του Ρωσικού υπουργείου Ενέργειας
Το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελληνικής Δημοκρατίας και το Υπουργείο Ενέργειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, εφεξής αποκαλούμενα ως τα Μέρη, σε μια προσπάθεια να ενδυναμωθεί η ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια μέσω της διαφοροποίησης οδεύσεων φυσικού αερίου στις Ευρωπαϊκές αγορές,
με πρόθεση να ενισχυθεί η αμοιβαία επωφελή συνεργασία, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα εφοδιασμού της Ελληνικής Δημοκρατίας με φυσικό αέριο από τη Ρωσική Ομοσπονδία καθώς και τη δυνατότητα μεταφοράς του φυσικού αερίου προς τις τρίτες χώρες με την πρόθεση να υποστηρίξει ένα νέο σύστημα αγωγών φυσικού αερίου που θα ξεκινά από τη Ρωσική Ομοσπονδία και θα διέρχεται μέσω της Μαύρης Θάλασσας και του εδάφους της Τουρκικής Δημοκρατίας και μέσω του εδάφους της Ελληνικής Δημοκρατίας ως διαμετακομιστή (Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός)
με σκοπό να εφοδιάζει με φυσικό αέριο τις ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελληνικής Δημοκρατίας,
με σκοπό την ανάπτυξη ευνοϊκών συνθηκών για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία
λαμβάνοντας υπόψη τις Διεθνείς Συνθήκες και Οργανισμούς στους οποίους η Ελληνική Δημοκρατία και η Ρωσική Ομοσπονδία είναι συμβαλλόμενα μέρη ή μέλη, και ειδικότερα, τη Συμφωνία της 30ης Ιουνίου 1993 για την προώθηση και την αμοιβαία προστασία των επενδύσεων, τη Συμφωνία της 26ης Ιουνίου 2000 για την αποφυγή διπλής φορολογίας και την αποτροπή φοροδιαφυγής αναφορικά με τους φόρους εισοδήματος και κεφαλαίου, καθώς και τη Συμφωνία της 29ηςΑπριλίου 2008 για την συνεργασία κατά την κατασκευή και εκμετάλλευση αγωγού φυσικού αερίου στο έδαφος της Ελληνικής Δημοκρατίας συμφώνησαν τα εξής:
Άρθρο 1
Οι Όροι που χρησιμοποιούνται στο παρόν μνημόνιο (συμπεριλαμβανομένου του προοιμίου) έχουν την ακόλουθη έννοια:
«Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός» σημαίνει το τμήμα εντός της επικράτειας της Ελληνικής Δημοκρατίας του νέου συστήματος αγωγών φυσικού αερίου που προσδιορίζεται στην παράγραφο 4 του προοιμίου του παρόντος Μνημονίου,
«Έργο» σημαίνει ο σχεδιασμός, η χρηματοδότηση, η κατασκευή και η λειτουργία και η συντήρηση του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού, ο οποίος θα αποτελείται από αγωγούς, σταθμούς συμπίεσης, καθώς και κάθε άλλη υποδομή που είναι αναγκαία για τη λειτουργία του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού
«Ιδρυτικά Μέρη» είναι ο Έλληνας Ιδρυτής που θα καθοριστεί από την Ελληνική πλευρά και ο Ρώσος Ιδρυτής που θα καθοριστεί από τη Ρωσική πλευρά, με σκοπό την από κοινού σύσταση της «Εταιρείας Ειδικού Σκοπού».
«Εταιρεία Ειδικού Σκοπού» σημαίνει η εταιρεία που θα ιδρυθεί από τα Ιδρυτικά Μέρη της Ελλάδας και της Ρωσίας, υπό τη δικαιοδοσία που θα συμφωνηθεί από τα Ιδρυτικά Μέρη, με σκοπό την ολοκλήρωση του Έργου,
Άρθρο 2
1. Τα Μέρη θα διευκολύνουν την υλοποίηση του Έργου από την Εταιρεία Ειδικού Σκοπού, συμπεριλαμβανομένης και της διευκόλυνσης όλων των διαδικασιών για να διασφαλιστεί ότι η φάση κατασκευής του Έργου θα ξεκινήσει το 2016 και η έναρξη της λειτουργίας του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού θα ξεκινήσει έως το τέλος του 2019.
2. Τα Μέρη θα συνεργάζονται μεταξύ τους για να παρέχουν σταθερές, διαφανείς και χωρίς διακρίσεις συνθήκες για την υλοποίηση και την εκτέλεση του Έργου.
3. Τα Μέρη δεν ευθύνονται για οποιαδήποτε ενέργεια της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού και των Ιδρυτικών Μερών της όσον αφορά στην υλοποίηση και την εκτέλεση του Έργου.
Άρθρο 3
1. Η Ρώσικη πλευρά θα διευκολύνει την Εταιρεία Ειδικού Σκοπού για την απόκτηση της αναγκαίας χρηματοδότησης για την υλοποίηση και την εκτέλεση του Έργου σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Μελέτης Σκοπιμότητας που θα εκπονηθεί σε συνέχεια της υπογραφής του παρόντος Μνημονίου, και η οποία χρηματοδότηση θα δοθεί με την εγγύηση του οικονομικού οφέλους της διέλευσης φυσικού αερίου από τον Νότιο Ευρωπαϊκό Αγωγό.
2. Τα Μέρη θα διευκολύνουν την Εταιρεία Ειδικού Σκοπού ώστε τρίτα μέρη που θα υποδειχθούν από τον Ρώσο Ιδρυτή να δεσμεύσουν έως 100 % της χωρητικότητας του αγωγού για ποσότητες φυσικού αερίου που θα διέρχονται μέσω της ελληνικής επικράτειας, μεταξύ των σημείων εισόδου και εξόδου του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού.
3. Η Ελληνική πλευρά θα προσφέρει κάθε έννομη στήριξη, για την έγκαιρη ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων διαδικασιών ώστε η Εταιρεία Ειδικού Σκοπού να λάβει κάθε σχετική άδεια ή μελέτη που απαιτείται από την ισχύουσα νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων αδειών σχετικά με την όδευση του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού, την κατασκευή, την περιβαλλοντική και λειτουργική αδειοδότηση καθώς και την σύνδεση με το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου και την διασύνδεση με συστήματα φυσικού αερίου τρίτων κρατών.
Άρθρο 4
1. Ο Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός θα έχει ετήσια χωρητικότητα έως 47 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στο σημείο εισόδου της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η όδευση και επακριβείς τεχνικές παράμετροι του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού, συμπεριλαμβανομένων της πίεσης, της διαμέτρου του αγωγού κ.α. θα καθορισθούν στη βάση της Μελέτης Σκοπιμότητας.
2. Η Ελληνική πλευρά θα χορηγήσει στο Έργο το καθεστώς έργου εθνικής προτεραιότητας ή κάποιου ισοδύναμου καθεστώτος.
Άρθρο 5
1. Η Εταιρεία Ειδικού Σκοπού θα είναι ο ιδιοκτήτης του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού.
2. Η Εταιρεία Ειδικού Σκοπού και τα Ιδρυτικά Μέρη της θα φέρουν αποκλειστική ευθύνη για το κόστος της υλοποίησης και εκτέλεσης του Έργου, συμπεριλαμβανομένου του κόστους σύστασης της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού και της προαναφερθείσας Μελέτης Σκοπιμότητας που θα καθορίσει τις τεχνικές και οικονομικές παραμέτρους του Έργου, αναλογικά με την συμμετοχή των Ιδρυτικών Μερών στο ιδρυτικό κεφάλαιο της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού.
3. Τα Ιδρυτικά Μέρη της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού (μέτοχοι) θα έχουν τα ακόλουθα μερίδια την ημέρα της σύστασής της: Ο Έλληνας Ιδρυτής 50% και ο Ρώσος Ιδρυτής 50%.
4. Νέοι μέτοχοι μπορούν να προσκληθούν στην Εταιρεία Ειδικού Σκοπού κατόπιν κοινής απόφασης των Ιδρυτικών Μερών, βάσει των αρχών της διακυβέρνησης της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού.
Άρθρο 6
Τα Μέρη συμφωνούν ότι, εφόσον απαιτείται, θα εκκινήσουν τις απαραίτητες διαδικασίες προκειμένου να τροποποιήσουν κατάλληλα την Συμφωνία μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας, που υπεγράφη στις 29 Απριλίου 2008 για την συνεργασία κατά την κατασκευή και εκμετάλλευση αγωγού φυσικού αερίου στο έδαφος της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Άρθρο 7
1. Διαφορές σχετικά με την ερμηνεία ή την εφαρμογή του παρόντος Μνημονίου θα επιλύονται μέσω της διπλωματικής οδού.
2. Το παρόν Μνημόνιο θα εφαρμοστεί κατόπιν της υπογραφής του από τα Μέρη.
3. Το παρόν Μνημόνιο μπορεί να τροποποιηθεί με την έγγραφη συγκατάθεση των Μερών.
4. Το παρόν Μνημόνιο δεν αποτελεί διεθνή σύμβαση ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο νομικά δεσμευτικό και, ως εκ τούτου, δεν δημιουργεί δικαιώματα ή υποχρεώσεις που διέπονται από το διεθνές δίκαιο.
Υπεγράφη στην Αγία Πετρούπολη στις 19 Ιουνίου 2015, σε 2 αντίγραφα στην ελληνική, ρωσική και αγγλική γλώσσα. Σε περίπτωση διαφοράς στην ερμηνεία των όρων του Μνημονίου, θα υπερισχύει το αγγλικό κείμενο.
Κοινή Δήλωση ΥΠΑΠΕΝ - VEB
Κοινή Δήλωση για την Ανάπτυξη ενός Ελληνικού Έργου Υποδομής μεταξύ του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Ενέργειας και Περιβάλλοντος της Ελληνικής Δημοκρατίας και της «Τράπεζας Ανάπτυξης και Διεθνών Οικονομικών Υποθέσεων (Vnesheconombank-VEB)» της Ρωσικής Ομοσπονδίας
Λαμβάνοντας υπόψη τον στρατηγικό χαρακτήρα των σχέσεων μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας, Με την πρόθεση να ενισχυθεί η αμοιβαίως επωφελής συνεργασία σε θέματα επενδύσεων στην επικράτεια της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατόπιν ενδελεχών συζητήσεων, ο κ. Παναγιώτης Λαφαζάνης, Υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελληνικής Δημοκρατίας και ο κ. ΒλαντιμίρΝτιμίτριεφ, Πρόεδρος της «Τράπεζας Ανάπτυξης και Διεθνών Οικονομικών Υποθέσεων, (Vnesheconombank-VEB)» κατόπιν συνάντησής τους στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης 2015, ανακοινώνουν τα ακόλουθα:
1. Εξαγγέλλουν τη δέσμευση των δύο πλευρών να υποστηρίξουν και να διευκολύνουν με όλα τα νόμιμα μέσα που διαθέτουν την υλοποίηση του έργου υποδομής φυσικού αερίου με την ονομασία «Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός» («ΝΕΑ»), στην ελληνική επικράτεια.
2. Χαιρετίζουν τη σύσταση της νέαςΜεικτής Εταιρείας(Κοινή Εταιρεία Ειδικού Σκοπού) για την άμεση υλοποίηση του «ΝΕΑ», με την συμμετοχή ως στρατηγικών επενδυτών (ή ιδρυτών), της VEBCapital και της "Δημόσιας Επιχείρησης Ενεργειακών Επενδύσεων ΑΕ - ΔΕΠΕΝΕ Α.Ε.", μιας νέας εταιρείας του Ελληνικού Δημοσίου, με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο, και με σκοπό την προώθηση και συμμετοχή σε επενδύσεις αγωγών φυσικού αερίου και άλλα έργα υποδομών, με σκοπό την οικονομική ανάπτυξη.
3. Επισημαίνεται ότι η νέα Κοινή Εταιρεία Ειδικού Σκοπούθα είναι ο ιδιοκτήτης του «ΝΕΑ» και θα έχει την ευθύνη για το σχεδιασμό, χρηματοδότηση, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση του Έργου που θα αποτελείται από αγωγούς, σταθμούς συμπίεσης καθώς και άλλες υποδομές απαραίτητες για τη λειτουργικότητά του.
Η εντατική εργασία για την υλοποίηση του έργου θα ξεκινήσει άμεσα με την προετοιμασία της μελέτης βιωσιμότητας, τις τεχνικές μελέτες και τις λοιπές μελέτες σχεδιασμού του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού.