Σύμφωνο συμβίωσης και για ομόφυλα ζευγάρια

Η επέκταση του συμφώνου έρχεται μετά την καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διότι δεν επιτρέπεται η σύναψή του μεταξύ ανθρώπων του ίδιου φύλου. Η ρύθμιση που είναι απότοκος πρότασης της νομοπαρασκευαστική επιτροπής δεν προβλέπει το δικαίωμα να τελέσουν γάμο (πολιτικό) δυο άνθρωποι του ίδιου φύλου .

Αντίθετα τα ομόφυλα ζευγάρια θα αποκτήσουν (όπως και τα ετερόφυλα σε περίπτωση συμφώνου συμβίωσης) τα δικαιώματα (π.χ. εργασιακά, συνταξιοδοτικά, κληρονομικά, φορολογικά) που έχουν δυο ετερόφυλοι που βρίσκονται σε γάμο τα οποία όμως θα καθοριστούν επακριβώς με προεδρικό διάταγμα του Υπουργείου Εργασίας το οποίο θα πρέπει να εκδοθεί εντός 6μηνου. Π.χ:

-Πιθανότατα θα υπάρξει δυνατότητα να εισπράττουν από τη δουλειά τους μια μορφή οικογενειακής παροχής (αντίστοιχης με το επίδομα που χορηγείται στους παντρεμένους), αποκτώντας παράλληλα δικαίωμα να ζητήσουν και συνυπηρέτηση (στην ίδια πόλη) με βελτίωση των κληρονομικών δικαιωμάτων που σχετίζονται και με περιουσιακά στοιχεία που απέκτησαν στη διάρκεια της συμβίωσής τους.

-Επισης θα δικαιούνται διατροφή σε περίπτωση χωρισμού αν ένα από τα δυο πρόσωπα δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του, όπως συμβαίνει και με τα ετερόφυλα ζευγάρια.

Οι βασικοί άξονες του νέου νόμου είναι οι εξης:

- Η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια και η άρση της διάκρισης που είχε εισαγάγει ο προηγούμενος νόμος, η οποία οδήγησε στην καταδίκη της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

- Η αναγνώριση των οικογενειακών σχέσεων μεταξύ των μερών του συμφώνου. Όπως έχει αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, οι οικογενειακοί δεσμοί δεν δημιουργούνται μόνο μέσα από το γάμο, αλλά και μέσα από άλλες σχέσεις, αναγνωρισμένες από τον νόμο ή και όχι.

- Η προώθηση της ιδιωτικής αυτονομίας, δηλαδή του σεβασμού της ιδιωτικής βούλησης των μερών. Τα μέρη μπορούν να ρυθμίσουν τις περιουσιακές τους σχέσεις, σύμφωνα όμως με τις αρχές της ισότητας και της αλληλεγγύης, διατηρώντας σε μεγαλύτερο βαθμό την περιουσιακή τους αυτοτέλεια, εφόσον το επιθυμούν, ακόμη και σε κληρονομικά θέματα. Εάν ωστόσο δεν το επιλέξουν, έχουν πλήρη δικαιώματα, περιουσιακά και κληρονομικά.

- Η ανάγκη προστασίας των οικογενειακών σχέσεων και εμπέδωσης της αρχής της ισότητας στις διαπροσωπικές σχέσεις των μερών. Ο νέος νόμος αντιλαμβάνεται τα δύο μέρη ως ισότιμα, αλλά δεν παραβλέπει την κοινωνική πραγματικότητα που απαιτεί την προστατευτική παρέμβαση του νομοθέτη. Έτσι, ορισμένα κρίσιμα ζητήματα ρυθμίζονται με αναγκαστικού δικαίου διατάξεις. Για παράδειγμα, τα μέρη δεν μπορούν να παραιτηθούν από την αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα, έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν διατροφή μετά τη λύση του συμφώνου κ.λπ.

- Ο νέος νόμος επιδιώκει ισορροπία μεταξύ της ιδιωτικής αυτονομίας και της ανάγκης προστασίας των οικογενειακών σχέσεων, με βάση τις αρχές της ισότητας και της αλληλεγγύης. Πρόκειται μεν για μια σύμβαση, δημιουργούνται ωστόσο οικογενειακές σχέσεις μεταξύ αυτών που την συνάπτουν.

- Αναγνωρίζονται στα μέρη δικαιώματα τα οποία μέχρι σήμερα δεν είχαν, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η απόλαυση της οικογενειακής ζωής, αλλά και ο σεβασμός της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Όπως επισημαίνει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στην πλειονότητα των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, τα άτομα που συνάπτουν σύμφωνο συμβίωσης αποκτούν καθεστώς παρόμοιο με αυτό των έγγαμων και πρόσβαση σε πλήθος δικαιωμάτων.