Συμφωνία για αλλαγές σε δόσεις και σε διαφορετικές φάσεις επιδιώκει η κυβέρνηση, που υπό το βάρος της πίεσης του χρόνου για κατάληξη των διαπραγματεύσεων στο Brussels Group συζητά θέματα που πιθανότατα να ξεθωριάζουν λίγο τις κόκκινες γραμμές της στο ασφαλιστικό.
Καθώς το εγχώριο ασφαλιστικό σύστημα αντιμετωπίζει άμεσο ταμειακό πρόβλημα, εξαιτίας της συνεχιζόμενης κρίσης, της υψηλής ανεργίας, των ευέλικτων μορφών απασχόλησης και των χαμηλών αμοιβών, οι εκπρόσωποι των πιστωτών ζητούσαν και επιμένουν να ζητούν μέτρα άμεσης δημοσιονομικής απόδοσης.
Στο πλαίσιο, δε, της κοινής βάσης για εξασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος, επιμένουν και σε μέτρα που μειώνουν τη μελλοντική συνταξιοδοτική δαπάνη, προκειμένου αυτή να μην ξεπερνά το 16% του ΑΕΠ.
Στις ασφυκτικές πιέσεις τους, και με στόχο να βρεθεί η χρυσή τομή που θα οδηγήσει στην πολυπόθητη συμφωνία, η κυβέρνηση προσπαθεί να χωρέσει τη δέσμευσή της ότι δεν θα μειωθούν περαιτέρω οι συντάξεις και ότι θα σεβαστεί θεμελιωμένα και ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, την εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας των ταμείων και της έγκαιρης καταβολής των συντάξεων, καθώς και την παραδοχή ότι το σύστημα δεν είναι βιώσιμο και πρέπει να ληφθούν μέτρα για το μέλλον.
Βάσει των παραπάνω, στις διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των δανειστών στις Βρυξέλλες, οι συζητήσεις γίνονται για αλλαγές σε δύο φάσεις. Η πρώτη θα αφορά μέτρα που θα συμφωνηθούν άμεσα, και θα εφαρμοστούν σταδιακά, ακόμη και εντός του 2015 ή στις αρχές του 2016. Η δεύτερη θα αφορά μέτρα που θα συζητηθούν και θα συμφωνηθούν από το καλοκαίρι και μετά, αφού θα έχει ξεκινήσει ή και θα έχει ολοκληρωθεί ο ευρύτατος κοινωνικός διάλογος που σχεδιάζει η κυβέρνηση, με τη συμμετοχή όλων των φορέων που εμπλέκονται στο ασφαλιστικό.
Στην πρώτη φάση, στις Βρυξέλλες, οι δύο πλευρές συζητούν μέτρα που αφορούν την αποτροπή χρήσης των διατάξεων για πρόωρες συνταξιοδοτήσεις με κίνητρα και κυρίως αντικίνητρα, που θα ισχύσουν ακόμη και από το 2016.
Από την ίδια χρονιά, οι πιστωτές ζητούν να κλείσει κάθε πόρτα εξόδου προς τη συνταξιοδότηση, χωρίς τη συμπλήρωση του 62ου έτους ηλικίας. Στον αντίποδα, η ελληνική πλευρά ζητά οι αυξήσεις των ενδιάμεσων ετών ηλικίας συνταξιοδότησης να ισχύσουν σταδιακά, από το 2020 και μετά.
Σε κάθε περίπτωση, ο αναπληρωτής υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Δημήτρης Στρατούλης επιμένει πως η κυβέρνηση δεν πρόκειται να δεχθεί αλλαγές δυσμενέστερες και από αυτές που είχε συμφωνήσει η προηγούμενη κυβέρνηση, όπως περιγράφονταν στο διαβόητο email Χαρδούβελη.
Παράλληλα, η κυβέρνηση επιμένει στη μη εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος για τις επικουρικές. Οι πιστωτές που δεν συμφωνούν με την ανατροπή όσων είχαν συμφωνηθεί και είχαν θεσμοθετηθεί στο παρελθόν -και το εκφράζουν με κάθε αφορμή- ζητούν μέτρα με ισοδύναμο δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Έτσι, στο τραπέζι έχουν πέσει προτάσεις όπως μειώσεις στις υψηλές επικουρικές, παρότι το δημοσιονομικό όφελος δεν φθάνει τα 326 εκατ. ευρώ όπου η κυβέρνηση κοστολογεί τη μη εφαρμογή της ρήτρας βιωσιμότητας στα επικουρικά.
Στο θέμα της 13ης σύνταξης, φαίνεται πως η λύση βρίσκεται στη μετάθεσή του στο 2016, ενώ ένα καλύτερο σενάριο θέλει τη μετατροπή της σε «επίδομα» προς τους χαμηλοσυνταξιούχους, με αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
Στον διάλογο του καλοκαιριού (η κυβέρνηση επιδιώκει να τον ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο, όμως θεωρείται πιθανό, οι εξελίξεις να φέρουν το χρονοδιάγραμμα λίγο νωρίτερα) η κυβέρνηση δεσμεύεται να συζητήσει λύσεις για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.
Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσει αφενός τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμφωνηθεί η μη εφαρμογή του Νόμου 3863 του 2010 (Νόμος Λοβέρδου – Κουτρουμάνη), αφετέρου την εύρεση νέων εσόδων για τη χρηματοδότηση του συστήματος, καθώς πιστεύει ακράδαντα ότι το ασφαλιστικό δεν έχει πρόβλημα παροχών, αλλά πρόβλημα εσόδων. Στον διάλογο θα τεθούν και ενδεχόμενες ενοποιήσεις ταμείων, στο πλαίσιο της προσπάθειας για εξοικονόμηση πόρων.
Ο σύμβουλος του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη, ομότιμος καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου, Σάββας Ρομπόλης, ήδη επεξεργάζεται το σχέδιο για τον κουμπαρά των ταμείων, ενώ με ταχείς ρυθμούς ολοκληρώνονται και οι νέες αναλογιστικές μελέτες των ταμείων.