Πού οδηγεί το παρασκηνιακό παζάρι Τσίπρα-Γιούνκερ

Εδώ και δέκα περίπου μέρες, αργά, μυστικά και σταθερά, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και οι στενοί συνεργάτες του ήταν σε ανοιχτή επικοινωνία με τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, καθώς και με στελέχη που επιδιώκουν να υπάρξει μια καταρχήν πολιτική συμφωνία σε επίπεδο αρχηγών κρατών, η οποία θα διασφαλίζει ότι υπάρχει πρόοδος στις διαπραγματεύσεις και το κυριότερο ότι δεν θα χαθούν οι δόσεις της Ε.Ε. που εκκρεμούν, ούτε και τα χρήματα του ταμείου ΤΧΣ που απέμειναν από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Το Euro2day.gr αποκάλυψε από την προηγούμενη εβδομάδα τα τεκταινόμενα και περιέγραψε τις δύο ομάδες που συγκρούονται για το μέλλον της Ελλάδας. Ήρθε όμως μια διαρροή εγγράφου να ταράξει τα νερά και να προκαλέσει ενδεχομένως κίνδυνο στη στρατηγική που πολύ προσεκτικά χτιζόταν εδώ και δέκα μέρες.

Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, το εν λόγω έγγραφο είναι ένα από τα πολλά που πηγαινοέρχονται μεταξύ Αθήνας και Βρυξελλών, και προκαλεί ερωτήματα σχετικά με το ποιος το άφησε να διαρεύσει, καθώς είναι δύσκολο να έγινε από τα εμπλεκόμενα μέρη που κάθε άλλο παρά θα ήθελαν να ξαναδημιουργηθεί το σκηνικό του Φεβρουαρίου. Ηταν τότε που μυστικά ο κ. Γιούνκερ έστειλε μια συμβιβαστική πρόταση στην Αθήνα μέσω δύο έμπιστων προσώπων που ήρθαν αυτοπροσώπως εδώ για να αποφευχθεί η διαρροή μέσω email.

Τότε, άθελά του, τη συμβιβαστική πρόταση της Κομισιόν την άφησε να διαρεύσει ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης σε ανεπίσημη ενημέρωση των συντακτών που καλύπτουν το υπουργείο Οικονομικών.

Το θέμα πήρε τις γνωστές διαστάσεις με το Eurogroup και ιδιαίτερα τους Β. Σόιμπλε και Γ. Ντάισελμπλουμ να επαναστατούν -δικαίως- αφού η Κομισιόν δεν είχε αρμοδιότητα, ούτε συνομίλησε με τα άλλα μέλη της ζώνης του ευρώ πριν στείλει την πρόταση στην Αθήνα. Ήταν καθαρά πρωτοβουλία του κ. Γιούνκερ, ο οποίος είχε ανιχνεύσει ότι η νέα κυβέρνηση ήταν άπειρη ως προς το πώς λειτουργούν οι θεσμοί και οι δανειστές και έσπευσε να στείλει ένα περίγραμμα προτάσεων που αργότερα -εάν δεν γινόταν η διαρροή και το απέσυρε από το τραπέζι του Eurogroup ο Γ. Ντάισελμπλουμ την τελευταία στιγμή– πιθανότατα θα μετατρεπόταν και σε απόφαση.

Έκτοτε, ο πρόεδρος της Κομισιόν αναγκάστηκε να φύγει από το προσκήνιο και να αφήσει τους θεσμούς να κάνουν τη δουλειά τους. Όπως είχαμε γράψει, όμως, παρακολουθούσε στενά τις εξελίξεις και έδινε παρασκηνιακά οδηγίες στους επιτρόπους του.

Ένα βήμα προ της εμπλοκής πριν από δύο εβδομάδες αναγκάστηκε να βγει στο προσκήνιο στην κοινή δήλωση με τον πρωθυπουργό για να ηρεμήσουν τα πνεύματα και οι αγορές.

Η δεύτερη παρέμβαση, σε συνεργασία με τον επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι ήταν να βρεθούν τα χρήματα για να πληρωθεί το ΔΝΤ την περασμένη Τρίτη. Ελάχιστοι γνωρίζουν πόσο κοντά έφτασε η χώρα σε default.

Παράλληλα, όμως, έτρεχε και η συζήτηση «δικών» του ανθρώπων με «έμπιστους» του Αλέξη Τσίπρα για να επιτευχθεί μια συμφωνία στους κύριους άξονες της διαβούλευσης, ώστε να παρουσιαστεί ένα κείμενο το οποίο θα «καλωσόριζαν» οι ηγέτες της Ε.Ε. (με αρχή τη Σύνοδο στη Ρίγα) και θα έδινε την εντολή στο Eurogroup να τελειοποιήσει τη συμφωνία.

Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται ένα τέτοιο τέχνασμα για την Ελλάδα. Και επί Αντώνη Σαμαρά, όταν η διαπραγμάτευση δεν οδηγούσε πουθενά στο Eurogroup σε επίπεδο αρχηγών κρατών, έβγαινε κοινό ανακοινωθέν που χαιρέτιζε την πρόοδο, έδινε τις κατευθυντήριες γραμμές, και δέσμευε το Eurogroup να βρει τρόπους να την υλοποιήσει.

Κάτι τέτοιο φαίνεται πως σχεδιάζεται και τώρα. Μία επί της αρχής πολιτική συμφωνία και λίγη ρευστότητα σε συνδυασμό με μερικές πολιτικές ανάσες για να συζητηθούν τα μεγάλα αγκάθια.

Όλα αυτά μέχρι τη διαρροή εγγράφου που δίνει μερικές λεπτομέρειες (δεν έχει ληφθεί ακόμα οριστική απόφαση για πολλά από τα ζητήματα που αναγράφονται στο εν λόγω έγγραφο) για το πού κινείται η συζήτηση.

Ο ίδιος ο Ζ. Κλ. Γιούνκερ έσπευσε να δηλώσει πως δεν έχει καταστρώσει σχέδιο και να προβλέψει ότι δεν θα υπάρξει συμφωνία στη Ρίγα αλλά στα τέλη του Μήνα ή στις αρχές Ιουνίου.

Σε κάθε περίπτωση τώρα:

1. Παρά τις διαψεύσεις της Κομισιόν το Εurogroup έχει ενημερωθεί για την πιθανότητα και ιδιαίτερα οι κύκλοι που αντιτίθενται στη συμφωνία. Υπάρχει επίσης το προηγούμενο του Φεβρουαρίου και ο Γ. Ντάισελμπλουμ ή ο Β. Σόιμπλε θα μπορεί δημοσίως ξανά να αποκηρύξει διπλωματικές προσπάθειες της Κομισιόν που γίνονται μυστικά.

2. Χάθηκε το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού που στην περίπτωση πολιτικής συμφωνίας επί της αρχής, ως τέχνασμα, έχει λειτουργήσει στο παρελθόν. Πλέον, όλοι οι αρχηγοί κρατών της Ε.Ε. θα είναι υποψιασμένοι ότι στη Ρίγα, ή κάπου πάρα κάτω ενδέχεται να κληθούν να συμφωνήσουν σε ένα communiqué για την Ελλάδα, με αποτέλεσμα να οχυρωθούν και όσοι επιθυμούν πρώτα ένα default της Ελλάδας και μετά τη συμφωνία «take it or leave it» με όρους σκληρούς, όπως είχαμε γράψει στο παρελθόν με βάση τις συζητήσεις του λεγόμενου Washington Club.

Πάντως, και ενώ κάποιοι στην κυβέρνηση δείχνουν έξωθεν διαρροή καλό θα ήταν να μην αποκλειστεί η έσωθεν. Γιατί οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται εδώ και 10 ημέρες. Η διαρροή έγινε τη Δευτέρα και αφού προηγήθηκε ένα Σαββατοκύριακο διαβουλεύσεων και ενημερώσεων από την πλευρά της κυβέρνησης.

Οπως μας μετέφερε χαρακτηριστικά χθες το βράδυ, άνθρωπος που εμπλέκεται στις διαδικασίες «You guys shot yourselves in the foot again…» (πάλι πυροβολήσατε τα πόδια σας…).