Δεν υπάρχει χρήμα και αντοχές για δημοψήφισμα!

Μικρές πιθανότητες δίνει η αγορά στη διενέργεια δημοψηφίσματος με τυπικό θέμα το πακέτο μέτρων και μεταρρυθμίσεων καθώς δεν υπάρχει πια χρήμα στα ταμεία του ευρύτερου δημόσιου τομέα και επομένως χρόνος για την καθυστέρηση λήψης αποφάσεων.

Το μήνυμα του Eurogroup της 11ης Μαΐου ήταν, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, ξεκάθαρο: Οι υπουργοί Οικονομικών δήλωσαν ότι για να αποδεσμευθούν δόσεις θα πρέπει να επέλθει συμφωνία για το πακέτο των μεταρρυθμίσεων-μέτρων και να ξεκινήσει η -τμηματική έστω- εφαρμογή τους.

Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε επίπεδο συζητήσεων των τεχνικών κλιμακίων, η επίτευξη συμφωνίας, με βάση τον πρόεδρο του Eurogroup, Γ. Ντάισελμπλουμ, αργεί. Και αυτό γιατί εκκρεμεί ακόμη η παρουσίαση από την ελληνική κυβέρνηση λεπτομερών και κοστολογημένων ισοδύναμων μέτρων, τα οποία θα επιφέρουν τις αλλαγές που επιθυμεί στη συνολική συμφωνία.

Η κυβέρνηση έβαλε χθες στο συρτάρι, μέσω διαρροών, το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος, ωστόσο το βέβαιο είναι ότι μια τέτοια κίνηση μετά την επίτευξη συμφωνίας για τις μεταρρυθμίσεις θα καθυστερήσει την τμηματική ψήφιση και εφαρμογή τους και επομένως την εκταμίευση δόσεων. Ξεκάθαρος ως προς αυτό ήταν ο Γ. Ντάισελμπλουμ.

Από τις δηλώσεις των Μοσκοβισί και Ντάισελμπλουμ γίνεται αντιληπτό ότι η κυβέρνηση δεν πρέπει να περιμένει σύντομα τουλάχιστον χρήματα από τις δόσεις του προηγούμενου προγράμματος. Την ίδια στιγμή τα διαθέσιμα του Δημοσίου στερεύουν και όπως όλα δείχνουν αρκούν για να πληρωθούν, έστω με δυσκολία, οι μισθοί και οι συντάξεις του Μαΐου.

Χαρακτηριστικό είναι ότι για να πληρωθεί η δόση των 760 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ ανακαλύφθηκαν ξεχασμένοι επί 30ετία λογαριασμοί στην Τράπεζα της Ελλάδος με απόθεμα ασφαλείας για την περίπτωση που η χώρα αντιμετώπιζε πρόβλημα να καταβάλει τη συμμετοχή της στο Ταμείο.

Το γεγονός ότι οι δήμοι σιγά-σιγά μεταφέρουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα στην ΤτΕ θα δώσει ανάσα στο Δημόσιο που όμως δεν είναι αρκετή, με βάση τους αναλυτές, για να βγει και ο λογαριασμός του Ιουνίου. Μέσα στον επόμενο μήνα η χώρα έχει πληρωμές δόσεων (1,53 δισ. ευρώ), τόκων και λοιπών υποχρεώσεων (περίπου άλλο 1 δισ. ευρώ) καθώς και το πάγιο κονδύλι μισθών και συντάξεων.

Ακόμη και αν οι δήμοι και τα νοσοκομεία μεταφέρουν το σύνολο των ταμειακών τους διαθεσίμων και υπάρξει οικειοθελής συνδρομή από ασφαλιστικούς οργανισμούς ή από κάποιες εισηγμένες δημοσίου συμφέροντος, η άσκηση, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, δεν βγαίνει.

Χρονόμετρο στη διαπραγμάτευση βάζει ο Ντράγκι

Την ίδια στιγμή το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι πιθανόν να προχωρήσει ως τις 25 Μαΐου σε περαιτέρω απομείωση της αξίας των ενεχύρων, αυξάνοντας την πίεση για λήψη αποφάσεων.

Ενδεχόμενη αύξηση του κουρέματος της τάξης του 10% από την ΕΚΤ θα βάλει στην πράξη χρονόμετρο στη διαβούλευση, διότι αφενός θα περιορίζεται η δυνατότητα άντλησης ρευστότητας από τις τράπεζες, αφετέρου θα σταλεί το μήνυμα ότι η πρόσβαση στον έκτακτο μηχανισμό ELA έχει όρια που δεν μπορούν να ξεπερασθούν.

Σημειώνεται ότι ο εσωτερικός αναγκαστικός δανεισμός χρηματοδοτείται μέσω ELA, καθώς το ευρωσύστημα καλύπτει εβδομαδιαία το κενό ρευστότητας που δημιουργείται στις τράπεζες από την εκροή καταθέσεων λόγω της μεταφοράς ταμειακών διαθεσίμων στην ΤτΕ.

Οι διευκολύνσεις από την ΕΚΤ που μπορούν να δώσουν λίγο χρόνο

Αν υπάρξει συμφωνία για τις μεταρρυθμίσεις η οποία θα επικυρωθεί από έκτακτο Eurogroup, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να αποδεσμεύσει τα κέρδη από ελληνικά κρατικά ομόλογα ύψους 1,9 δισ. ευρώ, δίνοντας ανάσα στην κυβέρνηση για να καταβάλει μέρος ή το σύνολο των υποχρεώσεων του πρώτου δεκαπενθημέρου του Ιουνίου.

Αντίστοιχα, ο EFSF θα μπορούσε να επιστρέψει το 1,2 δισ. ευρώ στο ΤΧΣ με τη μορφή μετρητών, εξέλιξη όμως αρκετά δύσκολη ιδιαίτερα από τη στιγμή που το ταμείο παραμένει ακέφαλο.

Η οικονομία δεν αντέχει δημοψήφισμα

Ακόμη και αν υπάρξει η... πολυτέλεια του χρόνου, η κυβέρνηση πρέπει να ξεχάσει τη λύση του δημοψηφίσματος προκειμένου να μην καταστραφεί η όποια εμπιστοσύνη έχει απομείνει στα συναλλακτικά ήθη.

Τραπεζίτες και χρηματιστές προειδοποιούν ότι οι επιπτώσεις από ενδεχόμενο δημοψήφισμα θα ήταν καταστροφικές, αφού οποιοδήποτε και αν είναι το ερώτημα, στην πράξη θα ανάγεται στο «ευρώ ή δραχμή», όπως ήδη έσπευσε να περιγράψει ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, σημειώνοντας ότι με αυτό τον τρόπο «θα αποφασίσει ο ελληνικός λαός αν είναι έτοιμος να αποδεχθεί όσα είναι αναγκαία ή υπάρχει άλλος δρόμος».

«Αν σε ένα περιβάλλον παρατεταμένης αβεβαιότητας η κυβέρνηση προσφύγει σε δημοψήφισμα υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για νέα σημαντική εκροή καταθέσεων, που πιθανότατα θα οδηγήσει στην επιβολή capital controls μέσω πράξης νομοθετικού περιεχομένου», σημειώνουν τραπεζικά στελέχη.

Πρόκειται για απευκταίο ενδεχόμενο με καταλυτικές επιπτώσεις στο σύνολο των συναλλαγών, καθώς οι ξένες τράπεζες, επιχειρήσεις και επενδυτές θα μηδενίσουν για μερικές ημέρες τουλάχιστον τις συναλλαγές τους στην Ελλάδα λόγω της κατακόρυφης αύξησης του κινδύνου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση το άρθρο 44 του Συντάγματος, προβλέπονται δύο ειδών δημοψηφίσματα: το πρώτο είναι για «κρίσιμα εθνικά θέματα» (αυτό που επικαλείται ο Αλέξης Τσίπρας εν προκειμένω) και το δεύτερο για ήδη ψηφισμένο νομοσχέδιο, εκτός από δημοσιονομικό ζήτημα.

Η σχετική πρόταση θα πρέπει να έρθει προς έγκριση αρχικά στο υπουργικό συμβούλιο και στη συνέχεια στην Ολομέλεια της Βουλής. Εκεί απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία των βουλευτών, δηλαδή 151 βουλευτών. Εφόσον αυτή υπάρξει, τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προκηρύσσει το δημοψήφισμα. Ο χρόνος μέσα στον οποίο θα πρέπει αυτό να διεξαχθεί είναι ένας μήνας από τη δημοσίευση του σχετικού προεδρικού διατάγματος.