Τράπεζες: Εφεδρεία ρευστότητας 30 δισ. ευρώ

Ενέχυρα για τη δυνητική άντληση ρευστότητας από τον Έκτακτο Μηχανισμό Ρευστότητας της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) ύψους περίπου 30 δισ. ευρώ διαθέτει, με βάση ασφαλείς πληροφορίες του Euro2day.gr, το τραπεζικό σύστημα, αν βέβαια δεν αλλάξει τίποτα στους όρους και στις προϋποθέσεις που θέτει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσον αφορά την επιλεξιμότητα των ενεχύρων, και οι αποτιμήσεις μείνουν όπως είναι σήμερα.

Παράμετρος ιδιαίτερα κρίσιμη καθώς στο παρασκήνιο της ΕΚΤ εξυφαίνονται σχέδια, τα οποία πάντα στο όριο των κανόνων και της νομιμότητας δύνανται να περιορίσουν κι άλλο, μέσω της αύξησης του haircut των ενεχύρων -το οποίο σήμερα διαμορφώνεται κατά μέσο όρο στο 40%-, τη ρευστότητα που μπορούν να αντλήσουν από την ΤτΕ οι ελληνικές τράπεζες.

«Είναι καθαρά ζήτημα πολιτικής απόφασης άμεσα συνδεδεμένο με τη διαπραγμάτευση της Ελλάδας με τους πιστωτές της», τονίζει υψηλόβαθμο στέλεχος πιστωτικού ιδρύματος δίνοντας το στίγμα των εξελίξεων στα επόμενα Eurogroup, με καθοριστικό εκείνο της 11ης Μαΐου.

Η ρευστή κατάσταση όσον αφορά τον δανεισμό από τον ELA προκαλεί ανησυχία στο τραπεζικό σύστημα καθώς ανάλογα με τις ευρύτερες πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στις σχέσεις της χώρας με τους πιστωτές κινείται και το μοντέλο αποτίμησης των ενεχύρων που τοποθετούν οι ελληνικές τράπεζες στον Έκτακτο Μηχανισμό. «Το 2012 όταν το σύστημα έφθανε στο αμήν άλλαζε ξαφνικά το μοντέλο αποτίμησης των ενεχύρων στον ELA προς το καλύτερο. Άλλοτε ανάλογα τις εξελίξεις στην τότε διαπραγμάτευση άλλαζε επί τα χείρω. Κι αυτό διότι ο ELA δεν έχει ξεκάθαρους κανόνες όπως το ευρωσύστημα», προσθέτει το ίδιο στέλεχος.

Τα ενέχυρα και ο φόβος

Οι δύο κατηγορίες ενεχύρων, οι οποίες θεωρητικά η μία και ουσιαστικά η άλλη δεν έχουν ακόμη εξαντληθεί, είναι σύμφωνα με τις πηγές του Euro2day.gr, οι εξής: Πρώτον, η δεξαμενή των ομολόγων με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου, δηλαδή των τίτλων του πυλώνα ΙΙ του νόμου Αλογοσκούφη. Έως σήμερα οι ελληνικές τράπεζες έχουν τραβήξει από τη συγκεκριμένη δεξαμενή ομόλογα ύψους 40 - 50 δισ. ευρώ, τα οποία μετά την απαγόρευση της αποδοχής από την ΕΚΤ (λόγω της απόφασης της Κεντρικής Τράπεζας ότι έπρεπε να λήξουν ούτως ή αλλιώς την 1η Μαρτίου) έχουν μεταφερθεί στον ELA.

Τραπεζικές πηγές τονίζουν στο Euro2day.gr ότι το 2012 οι συνολικά εγκριθέντες πυλώνες ΙΙ ήταν στην περιοχή των 80 δισ. ευρώ. «Στην απευκταία περίπτωση που η κατάσταση δεν εξελισσόταν ομαλά, οι ελληνικές τράπεζες θα μπορούσαν θεωρητικά να τραβήξουν κι άλλα ομόλογα με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου από τα εναπομείναντα μέχρι τα 80 δισ. ευρώ του πυλώνα ΙΙ», αναφέρουν. Κι όμως εν προκειμένω, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, κρύβεται η μεγάλη ανησυχία καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να βάλει φρένο στις… ορέξεις και να αποφασίσει ότι «τα εν λόγω ομόλογα παύουν πλέον να είναι αποδεκτά και από τον ELA»!

Η δεύτερη κατηγορία ενεχύρων, η οποία διαθέτει ακόμα περιθώρια είναι τα δάνεια που καταθέτουν ως ενέχυρο οι τράπεζες στον ELA. Με βάση τις εκτιμήσεις των τραπεζών τα εναπομείναντα ενέχυρα της κατηγορίας προσδιορίζονται από 20 έως κατ' ανώτερο 30 δισ. ευρώ και σύμφωνα με πληροφορίες το μέσο haircut διαμορφώνεται στο 35%, ανάλογα με το προφίλ του δανείου (διάρκεια, ύψος, εγγυήσεις).

Ο ELA δέχεται μόνο ενήμερα δάνεια (επιχειρηματικά, στεγαστικά και καταναλωτικά) και ορισμένες μορφές ρυθμίσεων, κυρίως όσες έχουν δομηθεί σε σημαντικά περιουσιακά στοιχεία του δανειολήπτη (καταθέσεις, μεγάλα ακίνητα κ.ά.).

Επίσης, ο ELA δέχεται δάνεια που διέπονται από το Ελληνικό Δίκαιο, δηλαδή αποκλείονται δάνεια που έχουν δοθεί από τις θυγατρικές των ελληνικών τραπεζών σε Ρουμανία, Βουλγαρία και άλλες χώρες. Αποκλείονται και τα δάνεια που έχουν χορηγήσει οι μητρικές (δηλαδή οι τράπεζες στην Ελλάδα) στις θυγατρικές τους καθώς ο Έκτακτος Μηχανισμός δεν αποδέχεται ως ενέχυρα δάνεια προς τον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Eπιασαν ταβάνι

Μία άλλη, τρίτη, κατηγορία ενεχύρων είναι τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου που κατέχουν οι ελληνικές τράπεζες, τα οποία ανέρχονται σε 5 δισ. ευρώ και στο σύνολό τους έχουν μεταφερθεί στον ELA μετά την απόφαση της EKT να άρει το waiver.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Euro2day.gr, η μεταφορά τους από την ΕΚΤ στον ELA δεν συνοδεύθηκε από επιδείνωση του haircut, το οποίο παραμένει στα ίδια επίπεδα με τα οποία τα δεχόταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το haircut αντιστοιχεί στο 10% της αγοραίας αξίας των ομολόγων, τα οποία διαπραγματεύονται με τιμή 50, άρα το ουσιαστικό κούρεμα είναι της τάξης του 50%.

Ταβάνι έχουν πιάσει και τα ενέχυρα που μπορούν οι ελληνικές τράπεζες να καταθέτουν απευθείας στο ευρωσύστημα. Πρόκειται για τα ομόλογα EFSF ύψους 38 δισ. ευρώ, αλλά και για ενέχυρα 2-3 δισ. ευρώ, τα οποία αντιστοιχούν σε επιχειρηματικά δάνεια με υψηλό rating από την ICAP.

Τέλος, στο ELA υπάρχουν ως ενέχυρα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου ύψους 3,5 δισ. ευρώ. Από το 2012 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε βάλει ως πλαφόν αποδοχής εντόκων από τον ELA το ύψος των 3,5 δισ. ευρώ. Βέβαια, τότε ο Μάριο Ντράγκι έσπασε τον όρο, ωστόσο σήμερα ισχύει το αυστηρό αυτό πλαφόν, με αποτέλεσμα τα εναπομείναντα 10 δισ. ευρώ έντοκα γραμμάτια που διαθέτουν οι ελληνικές τράπεζες να μην γίνονται αποδεκτά ούτε από τον ELA, ούτε από την ΕΚΤ.