Ασφαλιστικό-Εργασιακά: Η γραμμή άμυνας απέναντι στη Λαγκάρντ

Συνεχίζεται το σκληρό μπρα ντε φερ μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών για το ασφαλιστικό και το εργασιακό που εξακολουθούν να είναι τα δύο μεγαλύτερα αγκάθια στις διαπραγματεύσεις.

Παράλληλα βέβαια αποτελούν ίσως και τις πλέον ξεκάθαρες πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης, για τις οποίες οι αρμόδιοι υπουργοί, χωρίς διαφοροποιήσεις, πισωγυρίσματα και συγκεχυμένα μηνύματα, δεσμεύονται ότι δεν θα κάνουν ούτε βήμα πίσω.

Τόσο ο υπουργός Εργασίας Πάνος Σκουρλέτης όσο και ο αναπληρωτής υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Δημήτρης Στρατούλης έχουν έτοιμα τα σχέδια νόμου για τη σταδιακή επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, την επαναφορά των κλαδικών συμβάσεων στο προσκήνιο των εργασιακών σχέσεων, την αναστολή εφαρμογής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές και τη μη εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού των κύριων συντάξεων.

Το γεγονός βέβαια ότι δεν τα καταθέτουν στη Βουλή δείχνει αφενός ότι δεν επιθυμούν να δυναμιτίσουν τη διαπραγμάτευση, αφετέρου ότι υπάρχει περιθώριο χειρισμών. Οι εκπρόσωποι των δανειστών βέβαια, κυρίως δε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εμφανίζονται να διατηρούν σκληρή στάση τόσο στο ασφαλιστικό, ζητώντας τη διατήρηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος αλλά και νέες μειώσεις στις κύριες συντάξεις, όσο και στα εργασιακά για τα οποία επιμένουν ακόμη και στο θέμα των ομαδικών απολύσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η τοποθέτηση της επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Κριστίν Λαγκάρντ ότι το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα είναι καταδικασμένο να βαρύνει τόσο πολύ την ελληνική οικονομία που δεν θα είναι βιώσιμο, και πρέπει να μεταρρυθμιστεί.

Από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση προτίθεται εντός του 2015 να ανοίξει νέο κύκλο διαλόγου για παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό, επί τη βάσει της εξασφάλισης της βιωσιμότητας του συστήματος. Ηδη στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων επεξεργάζονται δέσμη μέτρων που θα κατατεθούν, αποκλείοντας για την ώρα οποιαδήποτε συζήτηση για μείωση συντάξεων. Μάλιστα αφήνεται ανοικτό στο μεσοδιάστημα να υπάρξουν κάποιες μικρές παρεμβάσεις σε ζητήματα που αφορούν είτε τις προκλητικές πρόωρες συνταξιοδοτήσεις (με σεβασμό στα θεμελιωμένα ασφαλιστικά δικαιώματα), είτε τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου, κυρίως στις τράπεζες.

Μέχρι την έναρξη του διαλόγου βέβαια, ο αναπληρωτής υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Δ. Στρατούλης, δηλώνει αποφασισμένος να προχωρήσει στην αναβολή εφαρμογής του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων (σύμφωνα με το Νόμο 3863/2010) με δημοσιονομικό κόστος μόλις 2 εκατ. ευρώ για το 2015, στην αναβολή εφαρμογής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές με κόστος 326 εκατ. ευρώ για το 2015 καθώς και στην αντικατάσταση του μαθηματικού τύπου για τα εφάπαξ με κόστος 70 εκατ. ευρώ.

Η διατήρηση του ΕΚΑΣ θα κοστίσει επιπλέον 82 εκατ. ευρώ, ενώ 600 εκατ. ευρώ θα χρειαστούν για την καταβολή της 13ης σύνταξης στους χαμηλοσυνταξιούχους. Εφόσον απαιτηθούν διοικητικές παρεμβάσεις και μετά από νέες αναλογιστικές μελέτες, η κυβέρνηση θα προχωρήσει και σε ενοποιήσεις ταμείων, προσδοκώντας έσοδα της τάξης των 10 εκατ. ευρώ.

Τα προτεινόμενα μέτρα δεν κρίνονται ικανοποιητικά από τους εκπροσώπους των θεσμών, καθώς θεωρείται αφενός ότι ανατρέπουν κεντρικές πολιτικές που εφαρμόστηκαν στο παρελθόν, όπως για παράδειγμα η εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, αφετέρου ότι έχουν δημοσιονομικό κόστος.

Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι στο πλαίσιο της... μεταρρύθμισης που προτείνει η κ. Λαγκάρντ, οι θεσμοί, όταν τους ονομάζαμε τρόικα και διαπραγματεύονταν με την προηγούμενη κυβέρνηση, ζητούσαν μεταξύ άλλων την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος και στις κύριες συντάξεις, αλλαγή του τρόπου εφαρμογής των ποσοστών αναπλήρωσης των συντάξεων που προβλέπει ο Ν. 3863/2010 (και δεσμεύεται ότι δεν θα εφαρμόσει η κυβέρνηση), κατάργηση των τμημάτων της σύνταξης που δεν ανταποκρίνονται στις καταβαλλόμενες εισφορές, αύξηση των εισφορών των ασφαλισμένων στον ΟΓΑ και εναρμόνισή τους σταδιακά με αυτά που ισχύουν για τους νέους ασφαλισμένους στον Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών από το 2010, καθώς και κατάργηση του ΕΚΑΣ και σύνδεσή του με το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.

Πρόκειται για προτάσεις τις οποίες απέρριπτε και η προηγούμενη κυβέρνηση και αρνείται να συζητήσει η παρούσα. Η ηγεσία της Κοινωνικής Ασφάλισης μάλιστα επισημαίνει ότι τα τελευταία 5 χρόνια ελήφθησαν όλες οι παραμετρικές αλλαγές, όπως μειώσεις συντάξεων και αυξήσεις ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, παράλληλα με παρεμβάσεις εκσυγχρονισμού και εξάλειψης παθογενειών του συστήματος. Και πάλι το ΔΝΤ ζητά νέες παρεμβάσεις...

Η κυβέρνηση ρίχνει το βάρος της στην πρόταση για τη δημιουργία «ασφαλιστικού κουμπαρά» όπου θα κατευθύνονται έσοδα από διάφορες πηγές, ενώ έμφαση δίνει και στη ρύθμιση οφειλών προς τους ασφαλιστικούς φορείς και με βάση τα πρώτα στοιχεία σε δέκα μέρες έχουν υποβληθεί αιτήσεις για να τακτοποιηθούν χρέη 1 δισ. ευρώ.

Τα δύο νομοσχέδια για τα εργασιακά

Εν τω μεταξύ, αύριο Τετάρτη ξεκινά ο διάλογος του υπουργείου Εργασίας με τους κοινωνικούς εταίρους, για τα εργασιακά. Και ο Π. Σκουρλέτης εμφανίζεται αποφασισμένος να μην κάνει ούτε χιλιοστό πίσω από τις θέσεις του για τα εργασιακά, επαναλαμβάνοντας ότι πρόκειται για την κόκκινη γραμμή της κυβέρνησης έναντι των εκπροσώπων των δανειστών. Αν και οι δανειστές επιμένουν ακόμη και για ζητήματα όπως οι ομαδικές απολύσεις, το υπουργείο Εργασίας θα παρουσιάσει στους εκπροσώπους των εργοδοτών και της ΓΣΕΕ δύο νομοσχέδια:

•Σταδιακή αύξηση του κατώτατου μισθού. Η αρχή θα γίνει τον Οκτώβριο με αύξηση του κατώτατου μισθού στα 650 ευρώ, ενώ από την 1η Ιουλίου 2016 θα πάει – με βάση το σχέδιο του υπουργείου – στα 751.

•Επαναφορά του πλαισίου των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την αύξηση του χρόνου της μετενέργειας στους έξι μήνες, την ενίσχυση του ΟΜΕΔ και την επαναφορά (μετά από απόφαση του υπουργού) της επεκτασιμότητας των συμβάσεων.