Σταϊκούρας: Ισως κάτω και από 0,5% το πρωτογενές πλεόνασμα του 2014

Το πρωτογενές πλεόνασμα του 2014 δεν είναι τελικά ούτε 2% του ΑΕΠ στο οποίο στόχευε έως τον Νοέμβριο η προηγούμενη κυβέρνηση, ούτε 1,5% όπως εκτιμούσαν στα τέλη του περασμένου έτους οι συναρμόδιοι υπουργοί Γκ. Χαρδούβελης και Χρ. Σταϊκούρας, ούτε 1,49% όπως υποστήριζε σε δημόσιες δηλώσεις του ο νέος υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης, ούτε καν 0,6% όπως υποστήριξε η σύμβουλος του υπουργού Έλ. Παναρίτη.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία τα οποία παραθέτει σε σημερινή του ανακοίνωση ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας, τα οποία βασίζονται στα επίσημα δημοσιευμένα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, το πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να είναι χαμηλότερο ακόμα και από το 0,5% του ΑΕΠ, για το 2014. Υπάρχει ακόμα ένα ερώτημα για το ακριβές του ύψος, δεδομένου ότι δεν έχουν δημοσιοποιηθεί επισήμως τα στοιχεία για τον Φεβρουάριο.

Οι υστερήσεις στα δημόσια έσοδα για το 2014 φαίνεται πως ήταν καταλυτικές.

Σύμφωνα με τα επίσημα δημοσιευμένα στοιχεία, σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή σε αυτό που περιλαμβάνονται όλοι οι υποτομείς (το Κράτος, τα Νομικά Πρόσωπα/ΔΕΚΟ, οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης/Νοσοκομεία και η Τοπική Αυτοδιοίκηση), το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν 3,7 δισ. ευρώ το 11μηνο του 2014, έπεσε στα 2,2 δισ. ευρώ το 12μηνο του 2014 και διαμορφώθηκε μόλις στα 420 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2015, από 1,9 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2014 .

Πώς άνοιξε η τρύπα

Με δεδομένο ότι οι δαπάνες ήταν περίπου 1 δισ. ευρώ χαμηλότερες σε σχέση με τους στόχους για το 2014 (αντί για 52,1 δισ. ευρώ, διαμορφώθηκαν σε 51,1 δισ. ευρώ), η τρύπα άνοιξε με ευθύνη των εσόδων. Εκτιμάται ότι τα έσοδα παρουσίασαν υστέρηση μεγαλύτερη των 3 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε ο κ. Σταϊκούρας:

· Παρατηρήθηκε υστέρηση άνω του 1 δισ. ευρώ στα έσοδα από φόρο εισοδήματος, κυρίως προς το τέλος του έτους (περίπου 500 εκατ. ευρώ) και τους πρώτους 2 μήνες του 2015 (επιπλέον περίπου 500 εκατ. ευρώ).

· Παρατηρήθηκε απόκλιση άνω των 250 εκατ. ευρώ στα προσδοκώμενα έσοδα από τη συμμετοχή των πολιτών στο πρόγραμμα αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών τους σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία.

· Παρατηρήθηκε υστέρηση περίπου 200 εκατ. ευρώ στο ΦΠΑ πετρελαιοειδών, λόγω της σημαντικής μείωσης των διεθνών τιμών πετρελαίου.

· Επιστράφησαν 250 εκατ. ευρώ περισσότεροι φόροι έναντι του στόχου, προκειμένου να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, άρα και η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία.

· Παρατηρήθηκε υστέρηση περίπου 400 εκατ. ευρώ στα ταμειακά έσοδα του ΠΔΕ λόγω μη ωρίμανσης των εκτελούμενων έργων από το συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα και της μετάβασης από το προηγούμενο ΕΣΠΑ στη νέα προγραμματική περίοδο, και επιπλέον απόκλιση 500 εκατ. ευρώ (λογιστική εγγραφή) στην πραγματοποίηση αιτημάτων για επιστροφές από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του προγράμματος.

Υπενθυμίζεται ότι, με βάση τη μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών, η υστέρηση που περιγράφηκε παραπάνω είναι ακόμη μεγαλύτερη, αφού, μεταξύ άλλων, δεν εισπράχθηκε 1,9 δισ. ευρώ ως κέρδη από τα ομόλογα που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες του ευρωσυστήματος λόγω μη ολοκλήρωσης της συμφωνίας με τους δανειστές.

Αυτό το ποσό, που δεν εισπράχθηκε το 2014, εκτιμάται ότι θα εισπραχθεί το 2015, βελτιώνοντας αντίστοιχα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα.

Πρόκειται για το ποσό που η κυβέρνηση θέλει άμεσα να εισπράξει εντός των πρώτων μηνών του 2015 για να βελτιώσει την εικόνα των εσόδων του έτους και να καλύψει ταμειακές ανάγκες.

«Το ποσό όμως αυτό, όπως και κατά το παρελθόν, δεν συνυπολογίζεται μεθοδολογικά από τους δανειστές στην αξιολόγηση της δημοσιονομικής επίδοσης της χώρας στο πλαίσιο του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής» υπενθυμίζει ο κ. Σταϊκούρας.

Τα άδεια ταμεία

Ο κ. Σταϊκούρας, αφού αναφέρει ότι, με βάση το τελευταίο δημοσιευμένο από το υπουργείο Οικονομικών Δελτίο Δημοσίου Χρέους, για το 4ο τρίμηνο του 2014, τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου ήταν 2,6 δισ. ευρώ στο τέλος του 2014 (2.574,2 εκατ. ευρώ) [από 2,2 δισ. ευρώ στο 9μηνο του 2014], υποστηρίζει ότι « η προηγούμενη κυβέρνηση δεν είχε αφήσει άδεια ταμεία».

Και συνεχίζει: «Προφανώς, ο κ. Βαρουφάκης, αναγκασμένος να περάσει από τη 'δημιουργική ασάφεια' στη σαφήνεια της πραγματικότητας, χωρίς φύλλα συκής, καταφεύγει σε στρεβλώσεις της πραγματικότητας. Η παραβίαση της αλήθειας και η μετακύλιση ευθυνών δεν λύνει το πρόβλημα. Και άλλοι που κατά το πρόσφατο παρελθόν ακολούθησαν αυτή την τακτική σύντομα απέτυχαν. Η χώρα για να ξεπεράσει τα προβλήματα έχει ανάγκη από αλήθεια, που αποτελεί προϋπόθεση για την αναγκαία εθνική συνεννόηση».

Άσχετα από την απόκλιση του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2014 σε όρους δεσμεύσεων έναντι των πιστωτών, η συρρίκνωσή του σε μόλις 0,5% του ΑΕΠ ή και χαμηλότερα εξηγεί την τραγική κατάσταση σε ταμειακούς όρους, στην οποία έχει περιέλθει το υπουργείο Οικονομικών.

Αν δε η δυναμική αυτή συνεχιστεί το 2015, σύντομα η κυβέρνηση εκτιμάται πως θα αναγκαστεί να λάβει μέτρα τα οποία θα έχουν μόνιμο δημοσιονομικό αποτέλεσμα όχι για να καλύψει τον απολύτως ανεδαφικό στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ φέτος και 4,5% το 2016, αλλά για να επιτευχθεί πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ φέτος και του χρόνου.