Κινητικότητα Βουλγαρίας για τους αγωγούς ενέργειας

Συντονισμένες κινήσεις για την ανάδειξη της Βουλγαρίας σε κόμβο διακίνησης φυσικού αερίου κάνει το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση της γειτονικής χώρας. Στρατηγικός της στόχος είναι η πλήρωση του κενού που προκάλεσε η ακύρωση του ρωσικού σχεδίου για τον αγωγό South Stream στον οποίο η Βουλγαρία είχε πρωτεύοντα ρόλο, μέσω της αξιοποίησης της θέσης της και των υφιστάμενων ή των μελλοντικών διασυνδέσεων με την Ελλάδα και την Τουρκία.

Από τις κινήσεις της κυβέρνηση Μπορίσοφ γίνεται σαφές ότι επιδιώκεται να αναβαθμιστεί ο γεωστρατηγικός ρόλος της χώρας στη διακίνηση αερίου, κάτι που θα σημάνει υποβάθμιση του ελληνικού ρόλου. Έτσι, παρά τη συμμετοχή της Βουλγαρίας στο σχέδιο του Κάθετου Διαδρόμου για τη δημιουργία του οποίου υπέγραψε MoU με την Ελλάδα και τη Ρουμανία (αρχικά επρόκειτο να συμμετάσχει και η Ουγγαρία, αλλά τελικά υπαναχώρησε), η Βουλγαρία βρίσκεται σε συζητήσεις για την υπογραφή άλλου MoU με την Ουγγαρία και τη Ρουμανία, για τη συμμετοχή στο σλοβακικής έμπνευσης σχέδιο αγωγών Eastring. Το σχέδιο αυτό προωθεί η σλοβακική Eustream (πρώην SPP) που είναι ο διαχειριστής του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου της χώρας και διαχειρίζεται τους αγωγούς της σοβιετικής εποχής που μεταφέρουν το ρωσικό αέριο στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με το ενημερωτικό δελτίο του Γραφείου Οικονομικών Υποθέσεων στη Σόφια (Θεολογία Βούλγαρη, Ιωάννης Μαρούτσος), τις προηγούμενες μέρες, ο Βούλγαρος υπουργός Εξωτερικών Daniel Mitov πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στη Σλοβακία και στη συνάντηση που είχε με το Σλοβάκο ομόλογό του, Miroslav Lajčák, υπογράμμισε την ετοιμότητα της χώρας του για την κατασκευή κόμβου φυσικού αερίου στη Βάρνα με χρηματοδότηση μέσω του πακέτου Juncker. 

Στη συνάντηση που είχε εξάλλου με τον πρωθυπουργό της Σλοβακίας, Robert Fico, οι δύο πλευρές συζήτησαν τη νέα πρόταση της Σλοβακίας για κατασκευή διασυνδετήριου αγωγού, ο οποίος θα παρέχει τη δυνατότητα διαφοροποιημένων προμηθειών φυσικού αερίου από τη Βόρεια και τη Δυτική Ευρώπη.

Ο αγωγός αυτός προβάλλεται από τη Σλοβακία ως εναλλακτική επιλογή στη θέση του ακυρωθέντος South Stream. Θα μεταφέρει δηλαδή φυσικό αέριο από τα σλοβακοουκρανικά στα βουλγαροτουρκικά σύνορα, ενώ μελλοντικά σχεδιάζεται να έχει τη δυνατότητα σύνδεσης και με τουρκικό κόμβο, που θα επιτρέπει την προμήθεια αερίου μέσω Τουρκίας (όταν και εφόσον υλοποιηθεί ο Turkish Stream), από την Κασπία, το Ιράκ, το Ιράν και την Ανατολική Μεσόγειο.

Σύμφωνα εξάλλου με το σλοβακικό πρακτορείο ειδήσεων, TASR, η σλοβακική εταιρεία φυσικού αερίου, Eustream, ανακοίνωσε ότι η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία θα υπογράψουν MoU το επόμενο διάστημα για την κατασκευή του Eastring, ενώ ήδη έχουν συγκροτηθεί ομάδες εργασίες, αποτελούμενες από εκπροσώπους των αντίστοιχων εθνικών διαχειριστών συστημάτων φυσικού αερίου.

Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής η Βουλγαρία έχει αποσπάσει τη θετική γνώμη της Κομισιόν και του αρμόδιου επιτρόπου Maros Sefcovich (Σλοβάκος) για τη δημιουργία στη Βάρνα κόμβου (hub) φυσικού αερίου, ως «ανταπόδοση» για την ακύρωση του ρωσικού South Stream.

Τι κάνει η Ελλάδα

Μέσα σε αυτό το σκηνικό, μέχρι στιγμής η νέα ελληνική κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός Παναγιώτης Λαφαζάνης έχουν εστιάσει τις κινήσεις τους στην προοπτική αύξησης της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο, μέσω του σχεδιαζόμενου κόμβου στα τουρκοελληνικά σύνορα. Επίσης, και στην εναντίωση στις προτάσεις Sefcovich για την Ενεργειακή Ένωση, οι οποίες μεταξύ άλλων προβλέπουν ενεργό εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις διαπραγματεύσεις κρατών μελών με τρίτες χώρες για ενεργειακά θέματα.

Μέχρι στιγμής συμμάχους στο συγκεκριμένο η κυβέρνηση έχει το συγκυβερνών κόμμα των ΑΝΕΛ (ο Παναγιώτης Καμμένος έχει προβεί σε σχετικές δηλώσεις), όπως και το ΑΚΕΛ της Κύπρου. Με τον ευρωβουλευτή του τελευταίου και πρώην υπουργό Εμπορίου Νεοκλή Συλικώτη είχαν συνάντηση στο υπουργείο την Παρασκευή.

Κατά τη συνάντηση, συζήτησαν την ανάγκη να συντονίσουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση των ενεργειακών προβλημάτων των δύο χωρών και για να συμβάλουν στην εφαρμογή προοδευτικών ευρωπαϊκών ενεργειακών πολιτικών ασφάλειας κ.λπ.

Παράλληλα υποστήριξαν την ανάγκη πολυδιάστατων διεθνών ενεργειακών σχέσεων των χωρών μελών της Ε.Ε. και το δικαίωμά τους να συνάπτουν συμφωνίες με οποιεσδήποτε τρίτες χώρες στον ενεργειακό τομέα χωρίς να απαιτείται κανένας και πολύ περισσότερο προληπτικός έλεγχος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.