της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου

Πτωτική εμφανίζεται η συνολική αγορά φρέσκου γάλακτος 5 ημερών από τον Νοέμβριο του 2006 έως και τον Φεβρουάριο του 2007, σύμφωνα με τα διαθέσιμα μέχρι τώρα στοιχεία. Για την εξέλιξη αυτή διίστανται οι απόψεις των εκπροσώπων του κλάδου που μίλησαν στον ”Μ”.

Μία πλευρά αποδίδει ευθέως τη συρρίκνωση της κατανάλωσης στις υπερβολικές, όπως υποστηρίζεται, εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν στους καταναλωτές για την ύπαρξη καρτέλ στο γάλα, ενώ άλλοι εκτιμούν ότι αλλάζουν οι καταναλωτικές συνήθειες λόγω του υφιστάμενου τρόπου ζωής, που ευνοούν την αγορά του παστεριωμένου γάλακτος.

Από την ανάγνωση των στοιχείων προκύπτουν τα εξής:

1. Τα κέρδη του παστεριωμένου γάλακτος δεν αντισταθμίζουν τις απώλειες του φρέσκου. Στην κατηγορία του παστεριωμένου ας σημειωθεί ότι δεσπόζουν η Friesland με το ”Family”, που είναι γάλα εισαγωγής, και η ΦΑΓΕ που έχει αποχωρήσει από την αγορά του φρέσκου γάλακτος.

2. Μπορεί η αξία του φρέσκου γάλακτος να μη μειώνεται όσο ο όγκος, αυτό όμως έχει να κάνει με την υψηλή τιμή του φρέσκου και ταυτόχρονα με τις προσφορές και τις εκπτώσεις που δίνονται για να κρατηθεί στο ράφι.

Πώς σχολιάζουν οι εταιρείες

Ο όμιλος της Vivartia εκτιμά ότι μέχρι σήμερα η κατανάλωση φρέσκου γάλακτος δεν έχει επηρεαστεί από το κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην αγορά. Πιστεύει ότι αν υπάρχει μικρή πτώση, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το παστεριωμένο γάλα κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος, καθώς ο σημερινός τρόπος ζωής υποδεικνύει την ανάγκη για κατανάλωση προϊόντων μακράς διάρκειας.

Από την πλευρά της, η διοίκηση της ΚΡΙ-ΚΡΙ δεν είδε συνέπειες στην κατανάλωση του φρέσκου γάλακτος που διακινεί, ενώ πιστεύει ότι περισσότερο κακό έγινε στη φήμη του κλάδου ”που δυσφημίστηκε και ταλαιπωρήθηκε από τις υπερβολές που είδαν το φως της δημοσιότητας”.

Αντίθετα, η διοίκηση της ΜΕΒΓΑΛ συνδέει άμεσα την πτώση της κατανάλωσης με την υπόθεση του καρτέλ ”που έχει παγιωθεί στη συνείδηση του καταναλωτή”. Όσο για τη διοίκηση της Εβροφάρμα, εκτιμά ότι η εκκρεμότητα αυτή ανάγκασε πολλές ελληνικές βιομηχανίες να μειώσουν προωθητικές ενέργειες μάρκετινγκ σε επίπεδο διαφήμισης, με αποτέλεσμα ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας να βρουν την ευκαιρία να καλύψουν το κενό και να διεκδικήσουν μεγαλύτερα μερίδια αγοράς.

Το θέμα του ”καρτέλ”

Αυτή τη στιγμή η πολύκροτη υπόθεση του γάλακτος που αφορά σε κάθετες συμπράξεις από την επιτροπή ανταγωνισμού βρίσκεται σε εξέλιξη. Την προηγούμενη εβδομάδα επρόκειτο να ανοίξει ο δεύτερος φάκελος για τις λιανεμπορικές επιχειρήσεις που εγκαλούνται για το ίδιο θέμα, αλλά τελικά η εξέτασή τους αναβλήθηκε.

Συγκεκριμένα, πρόκειται για τις αλυσίδες Σκλαβενίτης, ΑΒ Βασιλόπουλος, Carrefour, Βερόπουλος, Ατλάντικ και Μασούτης καθώς και για την ΕΛΟΜΑΣ. Ήδη έχει ολοκληρωθεί το πρώτο μέρος της υπόθεσης που αφορούσε στις γαλακτοβιομηχανίες. Η εκτίμηση που διατυπώνεται από εκπροσώπους των γαλακτοβιομηχανιών είναι ότι η απόφαση της επιτροπής ανταγωνισμού δεν αναμένεται πριν από τους επόμενους δύο - τρεις μήνες, γεγονός που αν επαληθευτεί θα συμπέσει πολύ κοντά με τις βουλευτικές εκλογές, οι οποίες, με τα υπάρχοντα σενάρια, τοποθετούνται στο φθινόπωρο και δη τον Σεπτέμβριο.

Τούτο έχει τη σημασία του για τους ανθρώπους του γαλακτοκομικού κλάδου, καθώς εκφράζεται η άποψη ότι υπό την πίεση των εντυπώσεων που έχουν δημιουργηθεί αλλά και της περιρρέουσας πολιτικής κατάστασης αναμένεται να υπάρξουν ποινές για όσους έχουν κατηγορηθεί έως τώρα, έστω και αν έχουν προσκομίσει αδιάσειστα στοιχεία περί του αντιθέτου. Άλλωστε, όπως επισημαίνεται, οι προθέσεις της επιτροπής ανταγωνισμού διαφάνηκαν και στη διάρκεια της παρουσίασης των απόψεων των γαλακτοβιομηχανιών, όπου η διαδικασία, όπως τονίστηκε χαρακτηριστικά, ”έμοιαζε με Ιερά Εξέταση”.

Βέβαια, υπάρχει και η αισιόδοξη πλευρά, σύμφωνα με την οποία δεν πρόκειται να επιβληθεί κανένα πρόστιμο, καθώς δεν υπάρχουν ικανά στοιχεία που να στηρίζουν κάτι τέτοιο. Σε κάθε περίπτωση αναγνωρίζεται ότι η όποια απόφαση θα είναι δύσκολη για την επιτροπή ανταγωνισμού και εκφράζεται η προσδοκία ”να είναι δίκαιη, χωρίς υπερβολές”.

Εν όψει αυτών των δεδομένων έχει επηρεαστεί ο προγραμματισμός και πιθανόν τα επενδυτικά πλάνα των γαλακτοβιομηχανιών; Ο όμιλος της Vivartia και η ΚΡΙ-ΚΡΙ απαντούν κατηγορηματικά ”όχι”. ”Εμείς συνεχίζουμε να κάνουμε τη δουλειά μας”, ειπώθηκε χαρακτηριστικά από τη Vivartia, ενώ από την ΚΡΙ-ΚΡΙ επισημαίνεται: ”Δεν υφίσταται καμία αναστολή στα πλάνα μας. Όποια απόφαση και αν υπάρξει δεν θα επηρεάσει”. Αντίθετα, πιο σκεπτική εμφανίζεται η ΜΕΒΓΑΛ, που αναφέρει ότι ”υπάρχουν επενδυτικά πλάνα που είτε παραμένουν στο συρτάρι, είτε είναι πολύ μικρότερα σε δαπάνη”.

Τα στοιχεία για την αγορά γάλακτος

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο ”Μ”:

* Στο δίμηνο Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2006 η τάση του όγκου του φρέσκου γάλακτος είναι πτωτική κατά 7% και η τάση της αξίας μειωμένη κατά 5,5%.

* Στο δίμηνο Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2007 η τάση μείωσης του όγκου αυξάνεται στο -10,6% και η τάση της αξίας στο -8%.

* Στο διάστημα Νοέμβριος- Δεκέμβριος 2006 το γάλα υψηλής παστερίωσης ως όγκος εμφανίζεται αυξημένος κατά 19,1% και ως αξία κατά 22,4%. Στο δίμηνο Ιανουάριος- Φεβρουάριος 2007 ο όγκος του παστεριωμένου είναι +14,1% και η αξία του +17,9%.

* Στο δίμηνο Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2006 στο σύνολο του λευκού γάλακτος το φρέσκο των 5 ημερών αντιπροσωπεύει το 53,3%, ενώ το παστεριωμένο το 21,5%.

* Αντίστοιχα, στο δίμηνο Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2007 το φρέσκο καλύπτει το 53,8% του συνόλου του λευκού γάλακτος και το παστεριωμένο το 22,1%.