«Κραχ» στην αγορά γραφείων και καταστημάτων

Για πρώτη φορά δίνει η ΤτΕ στη δημοσιότητα στοιχεία για Δείκτες Τιμών και Μισθωμάτων Επαγγελματικών Ακινήτων, σε μια προσπάθεια, όπως αναφέρει η κεντρική τράπεζα, να ενισχυθεί η πληροφόρηση και η διαφάνεια της ελληνικής κτηματαγοράς.

1. Δείκτες γραφείων

Δείκτης τιμών γραφείων

Από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει ότι, για το σύνολο της χώρας, η σωρευτική πτώση των τιμών (σε ονομαστικούς όρους) των γραφειακών χώρων υψηλών προδιαγραφών, από το α΄ εξάμηνο του 2010 έως το α΄ εξάμηνο του 2014, ανήλθε κατά μέσο όρο σε 31,6% (προσωρινά στοιχεία), ενώ αντίστοιχους ρυθμούς συρρίκνωσης παρουσίασε και η αγορά γραφείων τόσο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης (31,7% και 31,8%, αντίστοιχα) όσο και της υπόλοιπης Ελλάδος (31,5%).

Ειδικά για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, η σωρευτική μείωση των τιμών γραφείων υψηλών προδιαγραφών, που καταγράφηκε από το ανώτατο επίπεδο τιμών πριν από την έναρξη της κρίσης μέχρι και το α΄ εξάμηνο του 2014, εκτιμάται σε 38,7%.

Σύμφωνα με την ΤτΕ λατά το α' εξάμηνο του 2014, εκτιμάται ότι οι ονομαστικές τιμές των γραφειακών χώρων για το σύνολο της Ελλάδος μειώθηκαν 6,9% (προσωρινά στοιχεία) σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2013. Ο ρυθμός αυτός έχει επιβραδυνθεί σε σχέση με τα αμέσως προηγούμενα εξάμηνα (-11,7% και -9,0% το α΄ και το β΄ εξάμηνο του 2013 αντίστοιχα). Η αντίστοιχη μεταβολή για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας εκτιμάται σε -10,0% (-11,2% και -12,5% το α΄ και το β΄ εξάμηνο του 2013, αντίστοιχα).

Δείκτης μισθωμάτων γραφείων

Η σωρευτική πτώση των μισθωμάτων (σε ονομαστικούς όρους) γραφειακών χώρων υψηλών προδιαγραφών από το α΄ εξάμηνο του 2010 έως το α΄ εξάμηνο του 2014, ανήλθε κατά μέσο όρο σε 26,9% (προσωρινά στοιχεία), για το σύνολο της Ελλάδος, ενώ ο αντίστοιχος ρυθμός για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας εκτιμάται σε 29,6%. 

Η συνολική υποχώρηση των μισθωμάτων γραφείων για τη Θεσσαλονίκη και την υπόλοιπη Ελλάδα την ίδια περίοδο ανήλθε σε 22,4% και 24,8% αντίστοιχα. Ειδικά για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, η σωρευτική μείωση των μισθωμάτων γραφείων υψηλών προδιαγραφών, από το ανώτατο επίπεδο τιμών πριν από την έναρξη της κρίσης μέχρι και το α' εξάμηνο του 2014, εκτιμάται σε 36,5%.

Κατά το α' εξάμηνο του 2014, τα μισθώματα των γραφειακών χώρων για το σύνολο της Ελλάδος μειώθηκαν 10,7% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2013. Ο ρυθμός αυτός – σε αντίθεση με τον αντίστοιχο των τιμών – εμφανίζεται ενισχυμένος σε σχέση με τα αμέσως προηγούμενα εξάμηνα (-6,5% και -8,9% κατά το α΄ και το β΄ εξάμηνο του 2013, αντίστοιχα). Η αντίστοιχη μεταβολή για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας εκτιμάται σε -13,2% (-7,4% και -10,4% κατά το α΄ και το  β΄ εξάμηνο του 2013, αντίστοιχα).

Η σημαντική κλιμάκωση του ρυθμού μείωσης των μισθωτικών τιμών των γραφείων το α΄ εξάμηνο του 2014 σχετίζεται ενδεχομένως με την εντατικοποίηση των επαναδιαπραγματεύσεων των ενεργών μισθώσεων από την πλευρά των μισθωτών, αλλά και με την περαιτέρω συρρίκνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, η οποία οδηγεί σε μεγαλύτερη προσφορά ανταγωνιστικών χώρων.

2. Δείκτες καταστημάτων

Δείκτης τιμών καταστημάτων 

Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, η σωρευτική πτώση των τιμών (σε ονομαστικούς όρους) των καταστημάτων υψηλών προδιαγραφών από το α΄ εξάμηνο του 2010 έως το α΄ εξάμηνο του 2014, ανήλθε κατά μέσο όρο σε 28,8% (προσωρινά στοιχεία) για το σύνολο της χώρας, ενώ οι αντίστοιχοι ρυθμοί μείωσης για την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και την υπόλοιπη Ελλάδα εκτιμώνται σε 30,5%, 31,4% και 25,3%, αντίστοιχα. Ειδικά για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, η σωρευτική μείωση των τιμών καταστημάτων σε θέσεις υψηλής εμπορικότητας, από το ανώτατο επίπεδο τιμών πριν από την έναρξη της κρίσης μέχρι και το α΄ εξάμηνο του 2014, εκτιμάται σε 37,3%.

Κατά το α΄ εξάμηνο του 2014, οι ονομαστικές τιμές των καταστημάτων για το σύνολο της Ελλάδος μειώθηκαν 9,1% (προσωρινά στοιχεία) σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2013 (-4,6% και -12,0% το α΄ και το β΄ εξάμηνο του 2013, αντίστοιχα). Η αντίστοιχη μεταβολή για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας εκτιμάται σε -8,0%
(-5,3% και -12,6% το α΄ και το β΄ εξάμηνο του 2013, αντίστοιχα).

Δείκτης μισθωμάτων καταστημάτων

Η σωρευτική πτώση των μισθωμάτων καταστημάτων υψηλών προδιαγραφών από το α΄ εξάμηνο του 2010 έως το α΄ εξάμηνο του 2014, για το σύνολο της χώρας, ανήλθε κατά μέσο όρο σε 31,0% (προσωρινά στοιχεία), ενώ ο αντίστοιχος ρυθμός για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας εκτιμάται σε 31,6%. Η συνολική υποχώρηση των μισθωμάτων καταστημάτων για τη Θεσσαλονίκη και την υπόλοιπη Ελλάδα την ίδια περίοδο ανήλθε σε 28,9% και 30,5%, αντίστοιχα. Ειδικά για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, η σωρευτική μείωση των μισθωμάτων γραφείων υψηλών προδιαγραφών, που καταγράφηκε από το ανώτατο επίπεδο τιμών πριν από την έναρξη της κρίσης μέχρι και το α΄ εξάμηνο του 2014, εκτιμάται σε 44,5%.

Κατά το α΄ εξάμηνο του 2014, τα μισθώματα των καταστημάτων για το σύνολο της Ελλάδος μειώθηκαν 9,5% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2013. Ο ρυθμός αυτός εμφανίζει ελαφρά επιβράδυνση σε σχέση με τα αμέσως προηγούμενα εξάμηνα (-10,1% και -12,4% το α΄ και το β΄ εξάμηνο του 2013, αντίστοιχα). Η αντίστοιχη μεταβολή για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας εκτιμάται σε -6,7% (-12,8% και -15,0% το α΄ και το β΄ εξάμηνο του 2013, αντίστοιχα). Η αξιοσημείωτη αποκλιμάκωση του ρυθμού μείωσης των μισθωμάτων καταστημάτων στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας συνάδει με την αυξανόμενη κατά το α΄ εξάμηνο του 2014 κινητικότητα ως προς τις νέες μισθώσεις, η οποία επισημαίνεται και από τους επαγγελματίες της αγοράς.

Πώς συγκεντρώνονται τα στοιχεία

Το Τμήμα Ανάλυσης Αγοράς Ακινήτων της Τράπεζας της Ελλάδος συγκεντρώνει, σε εξαμηνιαία βάση, στοιχεία από τα πιστωτικά ιδρύματα (ΠΕΕ 23/26.07.2013) και τις Ανώνυμες Εταιρίες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας (ΠΕΕ 9/10.01.2013) που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, αλλά και από άλλες πηγές όπως ιδιωτικές εταιρίες συμβούλων ακινήτων, διαχείρισης χαρτοφυλακίων, ανάπτυξης ακινήτων, κτηματομεσιτικά γραφεία, φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα κ.ά. Τα παραπάνω στοιχεία περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων δεδομένα εκτιμήσεων, μισθώσεων, αγοραπωλησιών, επενδύσεων και αποδόσεων επαγγελματικών ακινήτων και αντίστοιχων χαρτοφυλακίων.

Οι δημοσιευόμενοι δείκτες είναι εξαμηνιαίοι, με έτος βάσης το 2010, αφορούν τις χρήσεις γραφείων και καταστημάτων, αναφέρονται στα επίπεδα τιμών και μισθωμάτων επενδυτικών ακινήτων υψηλών προδιαγραφών και καλύπτουν την περίοδο από το α΄ εξάμηνο του 2010 έως το α΄ εξάμηνο του 2014. Ειδικά για την Αθήνα, το διαθέσιμο στατιστικό υλικό επέτρεψε την κατασκευή δεικτών από το α΄ εξάμηνο του 2006. Σημειώνεται ότι οι δημοσιευόμενοι δείκτες τιμών προκύπτουν από εκτιμώμενες αξίες και όχι από πραγματικές συναλλαγές και επομένως εκτιμάται ότι θα εμφανίζουν σχετική υστέρηση στην πλήρη αποτύπωση, ειδικά, των αρνητικών μεταβολών.

* Δείτε αναλυτικά στοιχεία στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.