Σαρωτικές αλλαγές, ώστε να αντιμετωπισθεί συνολικά το πρόβλημα των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων και να επιταχυνθεί η ανάκαμψη της οικονομίας προβλέπει το σχέδιο ΣΥΡΙΖΑ, δίνοντας προτεραιότητα στην αναδιάρθρωση των μικρομεσαίων εταιρειών.
Το σχέδιο, που έχει επεξεργασθεί το Τμήμα Οικονομικής Πολιτικής του κυβερνώντος κόμματος και αποκαλύπτει σήμερα το Euro2day.gr προβλέπει τη δυνατότητα ρύθμισης του συνόλου των οφειλών για όλες τις προβληματικές επιχειρήσεις. Πρόκειται για τεκτονική αλλαγή σε σχέση με το νόμο Δένδια (4307/2014) ο οποίος περιορίζεται σε ρύθμιση χρεών μόνο για επιχειρήσεις με τζίρο ως 2,5 εκατ. ευρώ.
Τη στόχευση της κυβέρνησης να δώσει τη δυνατότητα ρύθμισης μη εξυπηρετούμενων δανείων σε όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως κριτηρίων τζίρου, επιβεβαίωσε ο αρμόδιος υπουργός Οικονομίας, Γ. Σταθάκης διευκρινίζοντας πάντως ότι η παρέμβαση θα γίνει σε δύο φάσεις: Σε πρώτο στάδιο θα επικεντρωθεί στα κόκκινα δάνεια μικρομεσαίων και θα ακολουθήσει πλαίσιο για αυτά των μεγάλων.
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της διαφοράς που υπόσχεται η κυβέρνηση, αρκεί να σημειωθεί ότι τα μη εξυπηρετούμενα εταιρικά δάνεια ξεπερνούν τα 42 δισ. ευρώ επί συνόλου χορηγήσεων 115 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει το σχέδιο ΣΥΡΙΖΑ. Εξ αυτών τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις βαρύνουν μόνο τα 10,8 δισ. ευρώ, που εν πολλοίς αποτελούν και το πεδίο του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου.
Στα 42 δισ. ευρώ θα πρέπει να προστεθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς Δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία και τα χρέη προς προμηθευτές καθώς το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει συνολική ρύθμιση όλων των οφειλών προς τρίτους, επαναφέροντας, μάλιστα, την προτεραιότητα του Δημοσίου έναντι των υπολοίπων πιστωτών.
Κομβικός ο ρόλος του Ενδιάμεσου Φορέα
Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία χωριστού τομέα διαχείρισης υπερχρεωμένων επιχειρήσεων εντός του Ενδιάμεσου Φορέα και εν συνεχεία διαχωρισμό των προβληματικών μικρομεσαίων από τις μεγάλες επιχειρήσεις καθώς πρέπει να τύχουν διαφορετικής διαχείρισης.
Οι επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να προσφεύγουν στον Ενδιάμεσο Φορέα αν δεν συμφωνούν με τις αποφάσεις της πλειοψηφίας των πιστωτών. Ο Ενδιάμεσος Φορέας θα λειτουργεί, μεν, διαμεσολαβητικά, θα έχει, όμως, αποκλειστικά την ευθύνη της τελικής απόφασης, αφού συνεκτιμήσει τις προτάσεις των επιχειρήσεων και των τραπεζών ή πιστωτών τους.
Επιπρόσθετα, θα πρέπει να εγκρίνονται από εκείνον και οι συμφωνίες μεταξύ πιστωτών και επιχειρήσεων, που θα οδηγούν σε εκκαθάριση επιχειρήσεις οι οποίες έχουν κριθεί μη βιώσιμες, εφόσον οι συνολικές οφειλές τους ξεπερνούν ένα προκαθορισμένο όριο, π.χ. το 1 εκατ. ευρώ.
Υπό την έγκριση του Ενδιάμεσου Φορέα θα τελούν και συμφωνίες εκκαθάρισης ή μετοχοποίησης δανείων, ανεξαρτήτως υπολοίπου οφειλών, εφόσον αυτές θα ανήκουν σε στρατηγικό τομέα για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας π.χ. αγροτοδιατροφικό. Τέλος για την προσφυγή στη διαιτητική διαδικασία δεν θα πρέπει να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη των πιστωτών.
Γίνεται αντιληπτό ότι ο Ενδιάμεσος Φορέας, με βάση το αναλυτικό προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, υποκαθιστά το ρόλο του δικαστηρίου, που προβλέπει το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, και ταυτόχρονα αποκτά διευρυμένες αρμοδιότητες που θυμίζουν , σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, τον «αμαρτωλό» Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων.
Ρύθμιση δανείων με εξόφληση έως και σε 180 δόσεις
Η πρόταση του Τμήματος Οικονομικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει ότι θα μπορούν να υπάγονται σε ρύθμιση οι εξής ληξιπρόθεσμες οφειλές:
• Οι κάθε μορφής υποχρεώσεις προς το Δημόσιο (εξαιρείται ο ΦΠΑ) έπειτα από τυχόν συμψηφισμό και διαγραφή προστίμων και προσαυξήσεων.
• Οι υποχρεώσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία, μετά την αφαίρεση των προστίμων και των προσαυξήσεων.
• Οι υποχρεώσεις προς τις τράπεζες αφού διαγραφούν οι τόκοι ποινής. Δεν θα συνυπολογίζονται τα δάνεια που δόθηκαν για αναχρηματοδότηση υφιστάμενου δανεισμού ενώ από τη διατύπωση αφήνεται ανοικτό το ενδεχόμενο να διαγράφονται (!) και οι τόκοι ή το κεφάλαιο που αποπλήρωσαν οι επιχειρήσεις με τα δάνεια που έλαβαν με μορφή αναχρηματοδότησης.
• Οι υποχρεώσεις σε λοιπούς πιστωτές, προμηθευτές αφού αφαιρεθούν τα ενεργά αποθέματα και απαιτήσεις.
Το σχέδιο προβλέπει οι ρυθμίσεις δανείων να φθάνουν σε διάρκεια ως τα 15 χρόνια που σημαίνει εξόφληση σε 180 μηνιαίες δόσεις. Εξαιρούνται της αναδιάρθρωσης οι υποχρεώσεις προς τους εργαζόμενους, που η ρύθμιση θα προβλέπει την αποπληρωμή τους σε διάστημα 15 μηνών.
Επιπρόσθετα γίνεται αναφορά σε μείωση των επιτοκίων στα τραπεζικά δάνεια με την προσθήκη όμως ότι το ύψος των επιτοκίων «θα συζητηθεί και θα αποφασιστεί σε συνεννόηση με τις τράπεζες, με δεδομένο ότι πρέπει να ισχύσει το ίδιο περιθώριο κέρδους, που ισχύει και για τις ευρωπαϊκές τράπεζες». Η πρόταση υπενθυμίζει, πάντως, ότι διαχρονικά οι εγχώριες τράπεζες είχαν το μεγαλύτερο επιτοκιακό περιθώριο στο σύνολο της ευρωζώνης.
Τα δανειακά υποδείγματα ρυθμίσεων θα πρέπει να περιλαμβάνουν περίοδο χάριτος και πάγωμα οφειλών για ένα διάστημα, το οποίο, όμως, θα πρέπει να θεσμοθετηθεί έτσι ώστε να μην προκαλεί πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις στις τράπεζες.
Ρύθμιση για τις υπόλοιπες οφειλές με έως 120 δόσεις
Πέραν της ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τράπεζες προτείνεται και η διαμόρφωση ενός ενιαίου πλαισίου παροχής διευκολύνσεων για ρυθμίσεις καθυστερημένων οφειλών με βάση την ικανότητα αποπληρωμής χρέους της επιχείρησης.
Στην κατεύθυνση αυτή προτείνεται να αφαιρούνται από την οφειλή καταχρηστικές ή υπερβολικές χρεώσεις, να ακολουθείται λογική εξειδικευμένων ρυθμίσεων και όχι οριζόντιων και να προτάσσεται η βιωσιμότητα της επιχείρησης έναντι του χρόνου εξόφλησης της οφειλής.
Αν υπάρχουν μη παραγωγικά περιουσιακά στοιχεία αυτά εισφέρονται για την κάλυψη υποχρεώσεων πριν από τη διαγραφή χρεών κατά προτεραιότητα στο Δημόσιο και στους ενυπόθηκους δανειστές, αφού εκτιμηθούν από ανεξάρτητους εκτιμητές.
Ειδικότερα για τις οφειλές προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, προτείνεται να εξοφλούνται έως και σε 120 δόσεις (10 έτη).
Ποιος πληρώνει το λογαριασμό
Μέρος του λογαριασμού που θα κληθούν να αναλάβουν οι τράπεζες προτείνεται να καλυφθεί μέσω του αναβαλλόμενου φόρου, κάτι που έχει ήδη νομοθετηθεί για προβλέψεις και διαγραφές που έχουν ληφθεί ως τις 31/12/2014.
Σύμφωνα με τους οικονομολόγους του ΣΥΡΙΖΑ είναι δυνατόν να εξεταστεί δυνατότητα αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης έναντι του Δημοσίου και για προμηθευτές που θα εγγράψουν επίσης ζημία από τη διαγραφή/ρύθμιση απαιτήσεων.
Οι ασφαλιστικές δικλίδες για όσους έκαναν τα δάνεια καταθέσεις
Προκειμένου να διασφαλισθεί ότι δεν θα υπάρξει κατάχρηση των διατάξεων από επιχειρηματίες που καταχράστηκαν την εμπιστοσύνη τραπεζών, προμηθευτών και Δημοσίου, θα προηγείται κάθε υπαγωγής σε ρύθμιση έρευνα για να διαπιστώνεται ότι τα δάνεια κατευθύνθηκαν για το σκοπό που δόθηκαν.
Αν διαπιστωθεί ότι δαπανήθηκαν για άλλους σκοπούς (καταναλωτικές δαπάνες, αγορά πολυτελών παγίων, μεταφορά στο εξωτερικό κ.λπ.) θα καταβάλλεται κάθε προσπάθεια, σε συνεργασία με αρμόδιες υπηρεσίες (π.χ. ΣΔΟΕ), για την ανάκτηση μέχρι και της συνολικής οφειλής. Η διαδικασία αυτή θα εφαρμοστεί τμηματικά και οριζόντια ξεκινώντας από δανειακά υπόλοιπα ομίλων π.χ. 1 € και άνω.
Επιπρόσθετα θα εξαντλείται κάθε νόμιμο μέσο προκειμένου να καταβληθούν οφειλές από επιχειρήσεις, οι οποίες, με διάφορους τρόπους, απέκρυπταν κέρδη, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν αδυναμία εξυπηρέτησης των υποχρεώσεών τους.