Εφορία: Τα «ψιλά γράμματα» της νέας ρύθμισης χρεών

Τέτοια προσφορά δεν έχει ξαναπέσει στο τραπέζι. Μου χρωστάς 100, δώσε 50 και... πατσίσαμε.

Κάπως έτσι ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει το υπουργείο Οικονομικών το βουνό των ληξιπρόθεσμων χρεών των 76 δισ. ευρώ με στόχο να εισπράξει όσα περισσότερα μπορεί από τα 9(!) δισ. ευρώ που θεωρούνται εισπράξιμα ή, κατά το επιστημονικότερον, «αποτελεσματικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο».

Τα στοιχεία του υπουργείου δείχνουν το χάλι του εισπρακτικού μηχανισμού τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύουν τη γενιά του «δεν πληρώνω» και πιστοποιούν τα ασήκωτα φορολογικά βάρη που έπεσαν στις πλάτες των φορολογουμένων...

Τα 76 δισ. ευρώ των συσσωρευμένων ληξιπρόθεσμων χρεών έως τον Φεβρουάριο του 2015 μοιράζονται 3.670.000 φυσικά πρόσωπα και 447.000 επιχειρήσεις. Η κατανομή των οφειλών είναι όχι απλώς άνιση αλλά και τραγική. Μια χούφτα φορολογούμενοι χρωστούν το ένα τρίτο του ελληνικού ΑΕΠ.

* 60,4 δισ. ευρώ είναι οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές μόλις 6.500 φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων (4.000 επιχειρήσεις και 2.500 φυσικά πρόσωπα).

* 73,7 δισ. ευρώ ή το 97% του συνολικού ληξιπρόθεσμου χρέους οφείλεται από 400.000 φορολογούμενους.

* 8 στους 10 οφειλέτες χρωστούν έως 3.000 ευρώ - οι πολλοί χρωστούν από λίγα. Από τα 3.670.000 φορολογούμενους - φυσικά πρόσωπα, τα 3.174.000 φυσικά πρόσωπα σε σύνολο 3.670 οφειλετών και 357.447 επιχειρήσεις σε σύνολο 447.000 έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές χαμηλότερες από 3.000 ευρώ.

* 9 στους 10 οφειλέτες χρωστούν έως 5.000 ευρώ

Και από όλο αυτό το βουνό των χρεών, εκ των οποίων τα 13,8 δισ. ευρώ δημιουργήθηκαν το 2014, οι υπηρεσίες του υπουργείου εκτιμούν ότι εισπράξιμα είναι μόλις 9 δισ. ευρώ.

Τα υπόλοιπα δεν διαγράφονται -αν και κάποτε κάποιος θα πρέπει να αναλάβει το πολιτικό κόστος και να διαγράψει τα χρέη των πεθαμένων και των πτωχευμένων-, αλλά θεωρείται αδύνατον να εισπραχθούν. Διότι αφορούν παλαιά χρέη, πέραν της τετραετίας, φορτωμένα με υπέρμετρα πρόστιμα του ΚΒΣ και προσαυξήσεις, πτωχευμένες επιχειρήσεις, ΔΕΚΟ (την άλλη όψη του Δημοσίου δηλαδή) και υποθέσεις που λιμνάζουν εδώ και χρόνια στα δικαστήρια.

Σε αυτό το πλαίσιο , το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται να κάνει το μεγάλο βήμα , διαγράφοντας υπό προϋποθέσεις έως και το 50% του κεφαλαίου της οφειλής. Όχι πρόστιμα και προσαυξήσεις όπως χάριζε μέχρι τώρα, αλλά το κεφάλαιο. Υπό προϋποθέσεις και περιορισμούς μεν, με τις συνηθισμένες σε περίπτωση -τελευταίων πάντα- περαιώσεων εύλογες απορίες των συνεπών φορολογουμένων για τα «κορόιδα» που πληρώνουν στην ώρα τους.

Χαρίζω χρέη

Επί της ουσίας, η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη παρουσίασε χθες μια νέα ρύθμιση η οποία «πατά» στην ισχύουσα, αλλά την απογειώνει κάνοντας έναν ουσιαστικό διαχωρισμό.

Όσοι χρωστούν ληξιπρόθεσμα (μόνο από φόρο εισοδήματος και χαράτσι ακινήτων) τα οποία έχουν δημιουργηθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2013 έχουν μια χρυσή ευκαιρία. Αν μπουν στη ρύθμιση που αναμένεται να ενεργοποιηθεί στα τέλη Μαρτίου (εφόσον ψηφιστεί χωρίς παρατράγουδα το σχετικό νομοσχέδιο το οποίο καταρτίζεται για να έρθει στη Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα) εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός μηνός, το 1 ευρώ που θα πληρώνουν μπορεί να μετρήσει για 2.

Πώς θα γίνει αυτό; Με δύο εναλλακτικές.

Καταβάλλοντας εφάπαξ το 50% της οφειλής, το υπουργείο Οικονομικών θα τους χαρίζει το άλλο μισό. Ας υποθέσουμε ότι κάποιος οφείλει 2.000 ευρώ. Αν δώσει εφάπαξ 1.000 ευρώ, ξόφλησε το χρέος του. Ο άλλος φορολογούμενος που πλήρωσε κανονικά το φόρο εισοδήματος των 2.000 ευρώ του 2013 έχει κάθε δίκιο να αισθάνεται κορόιδο, όπως άλλωστε και αυτός που ζοριζόταν και έβαλε το φόρο σε 12 δόσεις της εφορίας ή στην πιστωτική της τράπεζας.

Η δεύτερη εναλλακτική έρχεται να καλύψει αυτούς που δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν εφάπαξ τα μισά και να ξοφλήσουν, αλλά μπορούν να δώσουν τουλάχιστον το δεκαπλάσιο της ελάχιστης μηνιαίας δόσης.

Για να γίνει κατανοητό ας δούμε ένα παράδειγμα: Έστω φορολογούμενος ο οποίος χρωστά 100.000 ευρώ και θα έχει πλέον τη δυνατότητα να βάλει το χρέος του σε 100 δόσεις. Η ελάχιστη μηνιαία δόση είναι 1.000 ευρώ. Ας υποθέσουμε ότι έχει τη δυνατότητα να δώσει μεμιάς 20.000 ευρώ (υπερβαίνει το δεκαπλάσιο της ελάχιστης μηνιαίας δόσης). Πληρώνοντας 20.000 ευρώ το υπόλοιπο του χρέους του δεν μειώνεται σε 80.000 ευρώ, αλλά σε 60.000 ευρώ. Το υπουργείο Οικονομικών θα του χαρίσει τα άλλα 20.000 ευρώ και τα 60.000 ευρώ μπορεί να τα βάλει στις 100 δόσεις...

Πέρα από τη διάσταση της καταφανούς φοροαδικίας σε βάρος των συνεπών φορολογουμένων, υπάρχει και μία επιπλέον: πολλοί «μεγάλοι» με βαριά χρέη θεωρείται πως δεν θα αφήσουν μια τέτοια ευκαιρία ανεκμετάλλευτη και τα ταμεία του δημοσίου θα πάρουν βαθιά ανάσα εσόδων.

Εκατό δόσεις για όλους

Παράλληλα, με την καινοτομία της διαγραφής κεφαλαίου, το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται για ένα γερό λίφτινγκ στην ισχύουσα ρύθμιση των εκατό δόσεων.

Μετά τις αλλαγές από το τέλος Μαρτίου και έως το τέλος Μαΐου, θα μπορούν να υπαχθούν όλοι οι φορολογούμενοι χωρίς όριο οφειλής καθώς καταργείται το πλαφόν του 1 εκατ. ευρώ. Για πρώτη φορά μπορούν να ενταχθούν και οφειλές ΦΠΑ, ενώ επίσης για πρώτη φορά μπορούν να υπαχθούν σε ρύθμιση και όσοι έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη για φορολογικές οφειλές εφόσον η υπόθεσή τους δεν έχει ακόμα εκδικαστεί σε πρώτο βαθμό.

Οι 100 δόσεις ανοίγουν για όλους, με διαγραφή προσαυξήσεων που ξεκινά από 90% για εξόφληση σε δύο έως πέντε δόσεις και περιορίζεται σε 30% για εξόφληση σε 100 δόσεις.

Εντός της ρύθμισης, για οφειλές έως 5.000 ευρώ, σταματούν να τρέχουν προσαυξήσεις. Για υψηλότερες οφειλές ο τόκος περιορίζεται από 4,56% σε 3%. Η ελάχιστη δόση μειώνεται από 50 ευρώ το μήνα σήμερα, σε 20 ευρώ ενώ εντός της ρύθμισης δίνεται και περίοδος χάριτος τριών μηνών, με επιβάρυνση 0,25% για κάθε μήνα καθυστέρησης.

Αν κάποιος φορολογούμενος δεν έχει υποβάλει όλες του τις φορολογικές δηλώσεις, μπορεί να ενταχθεί στη ρύθμιση και να υποβάλει όσες οφείλει εντός τριμήνου.

Οι φτωχοί

Σε επόμενη φάση, θα δημιουργηθούν ειδικές περιφερειακές επιτροπές στις οποίες θα μπορούν να προσφεύγουν όσοι αποδεδειγμένα δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν τα χρέη τους. «Χρέη 200 και 300 ευρώ από φτωχούς θα σβήσουν» είπε η κ. Βαλαβάνη παραπέμποντας για τις λεπτομέρειες σε επόμενη νομοθετική παρέμβαση με την οποία θα καθορίζονται συγκεκριμένα κριτήρια και προϋποθέσεις για τη διαγραφή χρεών φτωχών οφειλετών.